Batik

Suknia batikowa

Kobieta z lustrem

Batik – technika malarska polegająca na nakładaniu wosku i kąpieli tkaniny w barwniku, który farbuje jedynie miejsca niepokryte warstwą wosku. Dla uzyskania specjalnych efektów proces woskowania i farbowania można powtarzać wielokrotnie.

Wzory na tkaninie, najczęściej bawełnianej, uzyskuje się przez pokrywanie płótna gorącym woskiem. Używa się do tego pędzla, patyczka, szpatułki i tjantingu (przyrządu do malowania na tkaninach). Następnie tkaninę zanurza się w zimnej kąpieli barwiącej. Miejsca pokryte woskiem pozostają niezabarwione. Po wysuszeniu można nałożyć kolejną woskową fazę wzoru i ponownie barwić w ciemniejszym barwniku. Czynność tę powtarza się wielokrotnie. Po wykonaniu projektowanego wzoru tkaninę prasuje się przez biały papier. Batik to technika wykonywana przez pokolenia, najbardziej popularna w Malezji i Indonezji i innych krajach Azji, gdzie najczęściej do formowania pozycji batiku używa się skór zwierzęcych.

W roku 2009 indonezyjski batik został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Technologią farbiarstwa tkanin zajmowało się Stowarzyszenie Warsztaty Krakowskie w I połowie XX wieku. Antoni Buszek prowadził w Krakowie pracownię batiku, zatrudniając dziewczęta z podkrakowskich miejscowości, które potem prowadziły indywidualną działalność artystyczną.

Bibliografia

• Jan Małecki: Kraków przed stu laty. Głos w dyskusji - Andrzej Szczerski. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1998.