Białogrzybówka igłowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białogrzybówka igłowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

grzybówkowate

Rodzaj

białogrzybówka

Gatunek

białogrzybówka igłowa

Nazwa systematyczna
Hemimycena gracilis (Quél.) Singer
Annls. mycol. 41(1/3): 121 (1943)

Białogrzybówka igłowa (Hemimycena gracilis (Quél.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hemimycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował Lucien Quélet w 1881 r. jako Omphalia gracilis, do rodzaju Hemimycena przeniósł go Rolf Singer w 1943 r.[1] Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Delicatula gracilis (Quél.) Kühner & Romagn.
  • Marasmiellus gracilis (Quél.) Singer
  • Mycena gracilis (Quél.) Kühner
  • Omphalia gracilis Quél.
  • Trogia gracilis (Quél.) Dörfelt

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 2003[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 5–8 mm, kształt półkulisty lub wypukły. Środek lekko załamany lub z garbkiem. Brzeg nieco karbowany. Jest higrofaniczny, promieniście prążkowany niemal do środka. Powierzchnia biała, drobno owłosiona[4].

Blaszki

Rzadkie, nieco zbiegające, dobrze rozwinięte, białe, drobno owłosione[4].

Trzon

Wysokość 20–35 mm, grubość 0,5–1 mm, nitkowaty. Powierzchnia niemal naga (drobne włoski tylko w górnej części), biała[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki cylindryczne o rozmiarach 10,8–13,8 × 2,7–3 μm, cienkościenne, szkliste. Podstawki o rozmiarach 20–25 × 7–8 μm, 4–zarodnikowe, wąsko zgrubiałe. Cheilocystydy o rozmiarach 20–33 × 4–7 μm, wąskozgrubiałe, cylindryczne, wrzecionowate lub nieregularne, cienkościenne i bezbarwne. Pleurocystyd brak. Kaulocystydy o rozmiarach 13–20 × 3–5,5 μm, zmienne w kształcie, nieregularne lub wrzecionowate, często z naroślami, bezbarwne, lekko grubościenne, czasem z kapturkiem śluzowym na wierzchołku. Strzępki zewnętrznej warstwy owocnika promieniście ułożone, bezbarwne, cienkościenne, cylindryczne, o szerokości 4–8 mikrometrów, z licznymi, szerokimi i rozgałęzionymi naroślami oraz cystydiolami o długości 3–15 μm i szerokości 3,5 μm. Na strzępkach występują sprzążki[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występowanie tego gatunku opisano tylko w Europie i Ameryce Północnej[5]. W Polsce występuje w górskich lasach iglastych i mieszanych[3].

Saprotrof. Rozwija się w miejscach wilgotnych, wśród mchów, na resztkach organicznych, często na igłach drzew leżących wśród mchów, głównie pod świerkami i jodłami Owocniki wytwarza od maja do września[3].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

W Polsce występuje około 10 podobnych gatunków białogrzybówek. Względnie łatwo można odróżnic tylko białogrzybówkę gipsową (Hemimycena cucullata), gdyż jest największa wśród wszystkich (kapelusz o średnicy do 3 cm) i ma gęste blaszki. Wszystkie pozostałe są drobne (kapelusz o średnicy poniżej 1,5 cm). Pomocne w rozróżnieniu gatunków może być miejsce ich występowania, niektóre da się odróżnić po cechach budowy widocznych gołym okiem, czasami jednak niezbędne jest badanie mikroskopowe[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Malysheva E. F. and Morozova O. V. (2009): Notes on Hemimycena from European Russia. – Czech Mycol. 61(1): 27–71
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-04-18].
  6. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.