Bitwa pod Hawaną

Bitwa pod Hawaną

wojna francusko-pruska 1870–1871
Bitwa pod Hawaną pędzla Willy'ego Stöwera
Czas	9 listopada 1870
Miejsce	w pobliżu Hawany
Terytorium	północne wybrzeża Kuby
Wynik	nierozstrzygnięta
Strony konfliktu
II Cesarstwo Francuskie Królestwo Prus
Dowódcy
kmdr por., Alexandre Franquet por. mar., Eduard von Knorr
Siły
awizo Bouvet (73 ludzi) kanonierka Meteor (64 ludzi)
Straty
3 lub 10 zabitych i rannych 2 zabitych, 1 ranny
brak współrzędnych

Bitwa pod Hawaną – niewielkie morskie starcie pomiędzy francuskim okrętem klasy awizo a pruską kanonierką, w czasie wojny francusko-pruskiej w 1870.

Prolog

7 listopada do Hawany przybyła pruska kanonierka Meteor (płynąca z Nassau), a krótko później francuski awizo Bouvet (na kursie z Martyniki). 8 listopada dowodzący Meteorem Eduard von Knorr wyzwał francuskiego dowódcę – Alexandre'a Franqueta - na bitwę. Wyzwanie zostało przez Francuzów przyjęte i obie jednostki przygotowywały się przez kolejną dobę do walki: Prusacy w porcie, a Francuzi poza nim.

Bitwa

9 listopada Bouvet czekał na Meteora ok. 10 mil morskich (ok. 18,5 km) od hiszpańskich wód terytorialnych. Pruska jednostka przybyła w towarzystwie dwóch hiszpańskich okrętów, które miały pilnować, aby starcie toczyło się wyłącznie na wodach neutralnych.

Gdy Meteor wypłynął z wód hiszpańskich, Francuzi rozpoczęli ostrzał. Kanonierka była nieco gorzej uzbrojona, ale za to bardzo zwrotna, a francuski awizo miał słaby punkt w postaci nie osłoniętego kotła parowego (przed bitwą – na rozkaz Franqueta – częściowo osłonięto go workami piasku i węgla), co wyrównywało w pewien sposób szanse w starciu.

Po początkowej fazie ostrzału z dystansu, Bouvet niespodziewanie zmienił kurs i zaczął zbliżać się do niemieckiego okrętu. Próba staranowania przeciwnika nie zakończyła się sukcesem, ale próba abordażu ze strony pruskiej także zakończyła się fiaskiem, gdyż statki stykały się z sobą tylko chwilę. W międzyczasie jednak Meteor został unieruchomiony, gdyż jego turbina zaplątała się w liny. Załoga Bouveta, dostrzegając to, wykonała manewr ale doszło do wybuchu rur z parą wodną (właśc. tzw. pary przegrzanej) i z kolei Francuzi zostali unieruchomieni. Podczas gdy Prusacy starali się odblokować swoją turbinę, aby wykorzystać nadarzającą się okazję, marynarze z Bouveta postawili żagle i wpłynęli na wody hiszpańskie.

Po bitwie

Okręty hiszpańskie rozdzieliły walczące strony i odeskortowały z powrotem do portu w Hawanie. Podczas bitwy obydwa okręty poniosły pewne straty, ale były one niewielkie: nieliczne uszkodzenia w poszyciu i na pokładach oraz 2 zabitych i 1 ranny po stronie pruskiej, a po stronie francuskiej – w zależności od źródła – albo 3 rannych, albo 10 zabitych i rannych.

Bitwa pozostała nierozstrzygnięta, a żadna ze stron nie podjęła już próby walki. Meteor pozostał do końca wojny (maj 1871) w Hawanie.

Wkrótce później dowódcy walczących jednostek otrzymali awanse: Franquet został komandorem, a von Knorr komandorem podporucznikiem i został odznaczony Krzyżem Żelaznym II Klasy.

Uzbrojenie jednostek

• Bouvet: 1 działo okrętowe 160 mm, 2 działa 120 mm;
• Meteor: 1 działo 150 mm (według historyka René Chartranda aż 240 mm), 2 działa 120 mm.

Bibliografia

• (Pułkownik) Rousset, Histoire générale de la Guerre franco-allemande, tome 2, édition Jules Tallandier, Paris 1911.
• René Chartrand, La Havane, le 9 novembre 1870: le Bouvet français contre le Météor prussien, Tradition magazine, n°236, marzec- kwiecień 2008.
• (Wiceadmirał) E. von Mantey, Histoire de la marine allemande (1675–1926), Paris 1930.