Bitwa pod Marcinkowicami
49°40′12″N 20°38′56″E/49,670000 20,648889| I wojna światowa, front wschodni, część bitwy galicyjskiej | |||
| Czas |
5–6 grudnia 1914 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Legionów Polskich | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie na mapie Austrii  | |||
| 49°40′12″N 20°38′56″E/49,670000 20,648889
| |||
Bitwa pod Marcinkowicami – bitwa stoczona podczas I wojny światowej w dniach 5-6 grudnia 1914 roku pomiędzy I Brygadą Legionów Polskich a wojskami w rejonie Marcinkowic[1].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
W bitwie wziął udział 1 pułk piechoty Legionów Polskich dowodzony przez Józefa Piłsudskiego. Do Marcinkowic dotarł wieczorem 5 grudnia z zamiarem uderzenia na okupowany przez Rosjan Nowy Sącz. Tymczasem do miasta dotarł 8 Korpus rosyjski. Artylerzyści z Góry Rdziostowskiej ostrzeliwali szosę do Nowego Sącza, po której (jak przypuszczano) miały poruszać się rosyjskie tabory. Tymczasem były to siły rosyjskie. Walki toczyły się w nocy z 5 na 6 grudnia. Rano bitwa z Góry Rdziostowskiej przeniosła się pod Las Pasternik (tam obecnie znajduje się cmentarz wojenny nr 352). Piłsudski podjął decyzję o wycofaniu się z walki[2].
Bitwa opóźniła o 16 godzin atak Rosjan na Limanową, co pozwoliło lepiej przygotować się do bitwy (siły Landwehry wykopały rowy strzeleckie i ułożyły zasieki z drutu kolczastego)[3].
Żołnierze polegli podczas walk zostali pochowani na cmentarzu wojennym nr 352 w Marcinkowicach[4]. W bitwie marcinkowickiej zginął między innymi lwowski dziennikarz – kapitan Władysław Milko[5].
Rekonstrukcja bitwy[edytuj | edytuj kod]
26 października 1914 roku Stowarzyszenie Razem dla Kultury działające przy gminie Chełmiec przygotowało rekonstrukcję bitwy. W tym celu przygotowano linie okopów, zarówno po stronie rosyjskiej, jak i stronie legionowej, zbudowano ziemianki, symboliczne zabudowania gospodarskie, szpital polowy z punktem opatrunkowym obsługiwanym przez sanitariuszki[6]. Bitwa toczyła na polach pod Lasem Pasternik[2]. Wzięło w niej udział ponad 100 osób z 12 grup historycznych[7]. Autorem scenariusza był Paweł Terebka, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego oddział w Nowym Sączu, który oparł go na opisie sporządzonym przez Józefa Piłsudskiego w książce Moje boje[6].
Tablica pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]
Na ścianie budynku dawnego dworu 11 listopada 1988 roku w 70. rocznicę odzyskania niepodległości odsłonięto tablicę ufundowana przez mieszkańców Marcinkowic, Rdzistowa, Klęczan oraz Zespół Szkół Rolniczych. Upamiętnia ona legionistów poległych w bitwie pod Marcinkowicami oraz pobyt Józefa Piłsudskiego w dworze Alberta Faucka 5/6 grudnia 1914 oraz ponownie 28 września 1921 roku[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przemysław Klimala, Bitwa marcinkowicka [online] [dostęp 2018-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-23].
- ↑ a b Sto lat po bitwie [online], obierzkierunek.pl [dostęp 2018-11-11] (ang.).
- ↑ Wacław Polakiewicz, Limanowa 1914, Warszawa: Bellona, 2014, ISBN 978-83-11-13331-0, OCLC 890403917.
- ↑ Redakcja, Marcinkowice - mogiła legionistów [online] [dostęp 2018-11-11] (pol.).
- ↑ Śp. Władysław Milko, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1915-01-08, s 3 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2018-11-11] (pol.).
- ↑ a b Rekonstrukcja Bitwy Marcinkowickiej 1914 [online], chelmiec.pl [dostęp 2018-11-11] (pol.).
- ↑ Paweł Szeliga, Najpiękniejsza bitwa marszałka była pod Marcinkowicami [ZDJĘCIA], „Gazetakrakowska.pl” [dostęp 2018-11-11] (pol.).
- ↑ Marcinkowice - tablica pamiątkowa [online] [dostęp 2018-11-11] (pol.).