Bobačka (jaskinia)
48°46′54″N 20°06′17″E/48,781750 20,104650| Państwo | |
|---|---|
| Głębokość |
142 m |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°46′54″N 20°06′17″E/48,781750 20,104650
| |
Bobačka – jaskinia krasowa w Krasie Murańskim w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich na Słowacji. Największa[1] jaskinia Płaskowyżu Murańskiego: długość poznanych korytarzy wynosi 3036 m, głębokość jaskini – 142 m.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znajduje się w południowo-wschodnich zboczach Płaskowyżu Murańskiego, w zamknięciu krótkiej dolinki (również nazywanej Bobačka), stanowiącej źródlisko niewielkiego potoku (Hutský potok). Leży na terenie katastralnym wsi Muránska Huta, ok. 0,5 km na północny zachód od ostatnich zabudowań.
Geologia i morfologia[edytuj | edytuj kod]
Bobačka jest typową jaskinią fluwiokrasową, powstałą w warunkach krasu płaninowego. Charakteryzują się one bogatą i urozmaiconą szatą naciekową oraz unikatowymi formami erozji skał wapiennych. Jaskinia posiada aktywny tok wodny z licznymi wodospadami, jeziorkami i syfonami, uchodzący na zewnątrz w wywierzysku zwanym również Bobačka. Wiele śladów wskazuje na to, że tę wielką i rozbudowaną przestrzennie jaskinię mógł formować źródłowy tok Hronu.
Flora i fauna[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia jest schronieniem 13 gatunków nietoperzy, zwłaszcza podkowca małego (Rhinolophus hipposideros) i nocka dużego (Myotis myotis). Regularnie zimuje tu także po kilka osobników podkowca dużego (Rhinolophus ferrumequinum) i mopka zachodniego (Barbastella barbastellus). Występuje tu kilka gatunków skoczogonków oraz dwa gatunki dwuparców (endemity zachodniokarpackie).[1]
Dzieje poznania[edytuj | edytuj kod]
Wstępne części jaskini były znane miejscowej ludności od dawna. Pierwsza wzmianka pisemna o jaskini pochodzi z roku 1787. W latach międzywojennych dostępne wówczas jej korytarze spenetrowali członkowie oddziału bańskobystrzyckiego Towarzystwa Karpackiego. Dalsze fragmenty ciągu jaskiniowego odkryli speleolodzy dopiero w roku 1972, pokonując metodą nurkowania syfony w starej części jaskini. Udało się również potwierdzić łączność jaskini z ponorem na Mokrej poľane. Do końca XX w. długość poznanych korytarzy jaskini wzrosła do 2191 m[2].
Ochrona jaskini[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia leży na terenie Parku Narodowego Płaskowyż Murański. W 2001 r. została objęta ochroną jako narodowy pomnik przyrody (słow. Národná prírodná pamiatka Bobačka). Nie jest dostępna do zwiedzania, a przepływający nią tok wodny jest wykorzystywany w ujęciu wody dla wsi Muránska Huta.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Linhart Kamil, Slovenské rudohorie – Stolické vrchy, Muránska planina. Turistický sprievodca ČSSR č. 25, wyd. Šport. Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1987.
- Vlček Lukáš, Kras a jaskyne Muránskej planiny, w: „Krásy Slovenska” R. LXXXIX, nr 5-6/2012, s. 16-19.