Bobotrutka trująca
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
bobotrutka trująca |
Nazwa systematyczna | |
Physostigma venenosum Balf. Trans. Roy. Soc. Edinburgh 22:310, t. 16, 17. 1861 |
Bobotrutka trująca, bobotrutka kalabarska, fasola kalabarska (Physostigma venenosum) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Pochodzi z terenów tropikalnych Afryki Zachodniej. Uprawiany w Indiach i Brazylii.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pnącze z łodygą w dolnej partii zdrewniałej, posiadająca wąsy czepne. Liście duże, zebrane po trzy (trójlistkowe). Kwiaty okazałe, motylkowe, w kolorach fioletowym bądź różowym zebrane są w gronach. Umieszczone są w kątach liści. Owocem jest duży, dochodzący do 20 cm strąk zawierający duże i trujące nasiona.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Roślina lecznicza i trująca. Nasiona zawierają alkaloid fizostygminę (eseryna). Jest używany w okulistyce przy leczeniu jaskry. W przypadku zatrucia się jako odtrutkę stosuje się atropinę.
W zachodniej Afryce pod koniec XIX wieku była używana do próby, którą można porównać do średniowiecznych Sądów Bożych (ordalia). Osoba oskarżona o czary lub poważne zbrodnie miała zjeść pół fasoli (około 0,72g). Jeśli przeżyła, była uważna za niewinną. Większych dawek fasolki, mocno rozdrobnionych, używano do wykonywania wyroków śmierci.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Peter Macinnis: Fasolka z Kalaboaru. O truciznachi i trucicielach prawie wszystko. Warszawa: Twój Styl, 2005. ISBN 83-7163-442-0.