Boreray
| |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen | |
| Powierzchnia |
0,865 km² |
| Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Hebrydów Zewnętrznych  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Szkocji  | |
 57°52′10,600″N 8°29′19,352″W/57,869611 -8,488709
| |
Boreray (gael.: Boraraigh) – niezamieszkana wyspa w archipelagu St Kilda na północy Oceanu Atlantyckiego[1].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Boreray leży ok. 66 km na północny zachód od North Uist. Obejmuje ok. 86,5 ha (214 akrów), najwyższym wzniesieniem jest Mullach an Eilein (384 m n.p.m.). Mullach an Eilein sprawia, że Boreray jest najmniejszą szkocką wyspą o szczycie wyższym niż 1000 stóp (304 m)[2]. W pobliżu znajduje się także kolumna Stac an Armin oraz Stac Lee. Boreray jest położony prawie 10 kilometrów od największej wyspy archipelago – Hirty oraz około 41 mil od wyspy Benbecula w Hebrydach Zewnętrznych[3][4].
Boreray uformowane jest z brekcji gabro i dolerytów[5].
Dojście[edytuj | edytuj kod]
Na wyspę trudno się dostać, ponieważ nie ma żadnego miejsca do zacumowania, czy lądowania. Od kiedy wyspę przejęło National Trust for Scotland potrzeba także specjalnej zgody strażnika znajdującego się na Hircie[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Macauley (1764) donosi o istnieniu na wyspie pięciu druidzkich ołtarzy, wliczając duży, obecnie zniszczony, kamienny krąg[6][7][8].
St Kilda została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1986 w uznaniu dla wyjątkowego piękna przyrody oraz środowiska naturalnego. W lipcu 2004 za wyjątkowe uznano otaczające ją środowisko morskie. W lipcu 2005 w uznaniu dla dziedzictwa kulturowego wysp rozszerzono zakres, czyniąc tym samym archipelag jednym z nielicznych miejsc na ziemi z podwójnym statusem dziedzictwa – przyrody i kultury[9].
Na wyspie znaleziono także pozostałości osady z epoki żelaza. W tych czasach znajdowały się tam także pola uprawne oraz tarasy do uprawy roślin. Znaleziono także nietknięty kamienny budynek zakopany pod ziemią i trawą. Z tego powodu trwają tam poszukiwania dalszych dowodów i informacji na temat historii tej wyspy[2].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Klify są siedliskiem wielu ptaków morskich. W 1959 r. zostało zliczonych 45 000 par głuptaków. Występują tam także głuptaki, morusy, nurzyki zwyczajne oraz fulmary zwyczajne[10]. Znajduje się tu też ponad 130 różnych gatunków roślin. Na wyspie żyje także rzadka rasa owcy, zwanej również Boreray, a także owce rasy Soay[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ St Kilda, Boreray | Canmore, canmore.org.uk [dostęp 2020-03-10] (ang.).
- ↑ a b Island had prehistoric residents, „BBC News”, 17 czerwca 2011 [dostęp 2020-03-10] (ang.).
- ↑ Boreray, St Kilda Facts for Kids, kids.kiddle.co [dostęp 2020-03-10].
- ↑ a b Walk Report – Boreray – St Kilda, Walkhighlands [dostęp 2020-03-10] (ang.).
- ↑ World Heritage Sites Protected Areas Programme – St Kilda. United Nations Environment Programme. [dostęp 2008-01-05].
- ↑ Macauley, Rev Kenneth (1764) History of St Kilda. London
- ↑ Boreray, The Megalithic Portal [dostęp 2020-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2002-07-25].
- ↑ x, Tigh Stallar, Boreray, St. Kilda, The Northern Antiquarian, 5 października 2010 [dostęp 2020-03-10] (ang.).
- ↑ St Kilda. National Trust for Scotland. [dostęp 2008-01-05].
- ↑ National Trust for Scotland, Back to Boreray for first bird count in…, National Trust for Scotland, 10 marca 2020 [dostęp 2020-03-10] (ang.).
- ↑ J. Morton Boyd, The Boreray sheep of ST Kilda, outer hebrides, Scotland: The natural history of a feral population, „Biological Conservation”, 20 (3), 1981, s. 215–227, DOI: 10.1016/0006-3207(81)90030-6, ISSN 0006-3207 [dostęp 2020-03-10] (ang.).