Brama Północna

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Brama Północna (także Korytarz Północny, później Korytarz Gazowy Północ-Południe)[1][2][3] – zbiór projektów infrastrukturalnych mających na celu zróżnicowanie dostaw gazu ziemnego do Polski realizowany przez polskiego operatora systemu gazowego Gaz-System oraz Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG)[a].

Zamysł przewidywał uniezależnienie polskiego rynku od rosyjskiego gazu poprzez zróżnicowanie dróg importu gazu za pośrednictwem terminala gazu płynnego w Świnoujściu oraz Gazociągu Bałtyckiego z możliwą rozbudową o terminal FSRU w Zatoce Gdańskiej.

Gazoport w Świnoujściu[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym elementem Bramy Północnej był zrealizowany w latach 2009–2015 terminal gazu skroplonego w Świnoujściu o mocy regazyfikacyjnej 5 mld m³ rocznie, który miał zostać rozbudowany do 7,5 mld m³ po 2020 roku[5], ale obecnie jest rozbudowywany przez Gaz-System tak, by jego moc regazyfikacyjną zwiększyć do 8,3 mld m³[6].

Dzięki gazoportowi surowiec importowany jest przez PGNiG z Kataru – z tego kierunku na mocy umowy długoterminowej od 2018 roku ma trafiać do Polski około 2,7 mld m³ błękitnego paliwa rocznie[7]. Spółka podpisała też średnioterminowy kontrakt na dostawy ze Stanów Zjednoczonych[8].

Gazociąg Bałtycki[edytuj | edytuj kod]

Drugą składową jest Gazociąg Bałtycki (Baltic Pipe), wspólny projekt operatorów infrastruktury gazowej: polskiego Gaz-Systemu, duńskiego Energinet.dk i norweskiego Gassco. Gazociąg stworzył połączenie gazowe między Norwegią, Danią i Polską. Umożliwia on sprowadzanie gazu z norweskiego szelfu kontynentalnego do Danii i Polski. Składa się z 5 elementów:

30 listopada 2022 roku Baltic Pipe osiągnął pełną zakładaną przepustowość 10 mld m³ gazu rocznie[9][10], w tym do około 2,5 mld m³ ze złóż objętych koncesjami PGNiG[11].

Pływający terminal regazyfikujący[edytuj | edytuj kod]

Powstanie terminala pływającego (FSRU – ang. Floating Storage Regasification Unit) w rejonie Gdańska zakładało wstępnie roczne dostawy skroplonego gazu ziemnego do Polski w wielkości od 4,1 do 8,2 mld m³[12], a w marcu 2023 uczestnicy rynku brali udział w niewiążącej procedurze badania zapotrzebowania na dodatkową zdolność regazyfikacji Terminalu FSRU w stosunku do oferowanych na etapie wiążącej procedury Open Season mocy regazyfikacyjnych 6,1 mld m³[13]. Przyjęty przez Gaz-System projekt budowy FSRU przewiduje też rozbudowę krajowego systemu przesyłowego, która umożliwi rozprowadzenie gazu z rejonu Gdańska do klientów krajowych i zagranicznych. Ujęte w tym projekcie trzy gazociągi o łącznej długości ok. 250 km (których budowa ma rozpocząć się w 2024) do stycznia 2023 otrzymały komplet ostatecznych decyzji lokalizacyjnych[14], a do lipca 2023 komplet pozwoleń na budowę[15]. Oddanie całej inwestycji do użytkowania jest planowane w perspektywie 2027/2028[16] lub nawet wcześniej[17]. Zakończona w lipcu 2023 druga faza procedury Open Season dla projektu FSRU pozwoliła na otrzymanie oferty obejmującej 100% usług regazyfikacji, w związku z czym Gaz-System przystąpił do formalnego uruchomienia kolejnej procedury Open Season, mającej na celu umożliwienie zwiększenia mocy regazyfikacyjnych Terminalu FSRU (FSRU 2). Projekt Terminalu FSRU 2 zakłada uruchomienie w rejonie Gdańska (w sąsiedztwie Terminalu FSRU) drugiej jednostki FSRU, zdolnej do wyładunku LNG, procesowego składowania i regazyfikacji LNG na poziomie 4,5 mld m3 paliwa gazowego rocznie.[18][19]

Rola przedsięwzięcia[edytuj | edytuj kod]

W 2022 roku wygasł kontrakt jamalski obowiązujący między PGNiG a Gazpromem, który zapewniał około 10 mld m³ gazu rocznie, co stanowiło ok. 2/3 polskiego zapotrzebowania[20]. Docelowo składowe Bramy Północnej razem z wydobyciem krajowym miały pokryć pełne zapotrzebowanie na gaz ze źródeł nierosyjskich.

Koncepcja znalazła odzwierciedlenie w strategii Gaz-Systemu[21]. Według niej polska sieć przesyłowa miała zostać dostosowana do odbioru 17,5–18 mld m³ surowca rocznie z kierunku bałtyckiego, co miało umożliwić pełną dywersyfikację dostaw gazu do Polski i osłabienie wpływów Gazpromu[22].

Brama Północna miała być integralnym elementem tworzącego się w Polsce hubu gazowego[23] (centrum obrotu i magazynowania błękitnym paliwem) dla obszaru Europy Środkowej. W jego skład miałyby wejść także nowe lub rozbudowane gazociągi na osi Bałtyk-Adriatyk (tzw. Korytarz Północ-Południe) pomiędzy Świnoujściem i chorwacką wyspą Krk oraz połączenia gazowe z Litwą i Ukrainą. Planowano także rozbudowę polskich magazynów gazu ziemnego z 2,8 mld m³ do 7 mld m³ w 2025 r.[24]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nazwa Korytarz Północny stosowana była także przez rosyjską spółkę Gazprom dla szlaku dostaw surowca z Półwyspu Jamalskiego poprzez gazociągi Bowanienkowo-Uchta (1 i 2), Uchta-Torżok (1 i 2) oraz gazociągi NordStream 1 i 2 do Europy Zachodniej[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Piotr Maciążek: Polska zbuduje „Północny Korytarz Gazowy”? Warszawa głównym przeciwnikiem Gazpromu. [w:] Energetyka24 [on-line]. Defence24, 2016. [dostęp 2019-09-16].
  2. ↑ Marcin Sienkiewicz, Brama Północna dla Trójmorza (ROZMOWA), „BiznesAlert”, 20 marca 2017 [dostęp 2017-04-26].
  3. ↑ Korytarz Północ-Południe [online], www.gaz-system.pl [dostęp 2023-04-26].
  4. ↑ Wojciech Jakóbik, Korytarz Północny versus Korytarz Norweski, „BiznesAlert”, 24 stycznia 2017 [dostęp 2017-04-26].
  5. ↑ Gaz-System rozbuduje gazoport, „BiznesAlert”, 20 kwietnia 2017 [dostęp 2017-04-26].
  6. ↑ l, Inwestycje [online], www.gaz-system.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  7. ↑ Jakóbik: Po co PGNiG drugi kontrakt katarski? (ANALIZA) – BiznesAlert, „BiznesAlert”, 15 marca 2017 [dostęp 2017-04-26] (pol.).
  8. ↑ PGNiG zawarło 5-letni kontrakt na dostawy amerykańskiego LNG – Portal korporacyjny [online], www.pgnig.pl [dostęp 2017-12-21] (pol.).
  9. ↑ Gazociąg Baltic Pipe osiągnął pełną przepustowość [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-05-15].
  10. ↑ M. Kurtyka (wiceminister energii): dzięki dostawom z Norwegii gaz dla konsumentów będzie tańszy. Brama Północna to nasz najważniejszy projekt [online], biznes.newseria.pl [dostęp 2017-04-26].
  11. ↑ Kroplewski: zwiększamy naszą aktywność w Norwegii – Serwis informacyjny [online], www.cire.pl [dostęp 2017-04-26].
  12. ↑ GAZ-SYSTEM S.A.: Kolejny krok w stronę terminalu FSRU w Zatoce Gdańskiej [online], www.gaz-system.pl [dostęp 2017-04-26].
  13. ↑ Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdził projekt GAZ-SYSTEM dotyczący przepustowości przyrostowej dla granicy pomiędzy obszarami rynkowymi Polska – Ukraina [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-05-15].
  14. ↑ GAZ-SYSTEM z kompletem decyzji lokalizacyjnych dla gazociągów lądowych w projekcie FSRU [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-01-26].
  15. ↑ GAZ-SYSTEM uzyskał komplet pozwoleń na budowę dla gazociągów lądowych w ramach projektu FSRU [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-07-28].
  16. ↑ Terminal FSRU [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-01-26].
  17. ↑ Będzie pływający terminal LNG w Gdańsku. Wiadomo kiedy [online], wnp.pl [dostęp 2023-06-20].
  18. ↑ Zakończenie etapu składania Ofert w ramach Fazy 2 procedury Open Season FSRU [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-07-16].
  19. ↑ GAZ-SYSTEM uruchamia procedurę Open Season dla Terminalu FSRU 2 [online], gaz-system.pl [dostęp 2023-07-16].
  20. ↑ Polska nie przedłuży długoterminowej umowy na dostawy gazu od rosyjskiego Gazpromu [online] [dostęp 2017-12-21] (pol.).
  21. ↑ GAZ-SYSTEM S.A.: Strategia GAZ-SYSTEM S.A. do 2025 roku [online], www.gaz-system.pl [dostęp 2017-04-26] (pol.).
  22. ↑ Energetyka24.com, Gaz System – 18 mld m³ gazu popłynie do Polski znad Bałtyku, 2016 [dostęp-2016-05-20].
  23. ↑ Piotr Maciążek, Polska gazowym hubem Europy Środkowej. „Irytacja zwolenników Nord Stream 2”, Energetyka24.com, 2016 [dostęp 2016-05-20].
  24. ↑ Energetyka24.com, Prezes OSM: Polska rozbuduje magazyny gazu. 7 mld m³ w 2025 roku, 2016 [dostęp 2016-05-20].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brama_Północna&oldid=70961152”