Brzytwa Hanlona

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sąd Głupoty – Gérard de Lairesse. Oskarżony, ścigany przez Nienawiść, jest prowadzony przez Oszczerstwo, Zawiść i Perfidię przed sędzią z oślimi uszami, otoczony Ignorancją i Podejrzliwością.

Brzytwa Hanlonaaforyzm, który można sformułować jako: „Nie należy domniemywać złej woli, jeśli coś daje się zadowalająco wyjaśnić głupotą” (z angielskiego: Never attribute to malice that which is adequately explained by stupidity)[1]. Ta znana również w kilku innych wariantach (np. zamiast „głupota” występuje „niekompetencja” lub „nieudolność”) zasada filozoficzna sugeruje unikanie mniej prawdopodobnych wyjaśnień ludzkiego zachowania. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od Roberta J. Hanlona, który zamieścił to zdanie w książce z żartami. Podobne powiedzenia były znane już od przynajmniej XVIII wieku[potrzebny przypis].

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Inspirowana brzytwą Ockhama[2] nazwa „brzytwa Hanlona” zaczęła funkcjonować w roku 1990 w słowniku gwary programistów Jargon File, jednakże sam aforyzm był w powszechnym użyciu już lata wcześniej[3][4].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • apofenia – doświadczenie odnajdywania związków i ukrytych sensów w przypadkowych oraz nic nieznaczących zjawiskach, faktach, zdarzeniach
  • prawa Clarke’a – sformułowane przez Arthura C. Clarke’a trzy prawa dotyczące technologii
  • efekt Dunninga-Krugera – zjawisko psychologiczne polegające na przecenianiu swoich umiejętności w danej dziedzinie przez osoby niewykwalifikowane
  • zasada wielkoduszności – założenie, według którego należy interpretować cudzą wypowiedź w najkorzystniejszy dlań sposób
  • prawo Poego – bez wskazówek co do intencji autorów nie można odróżnić ekstremizmów od parodii ekstremizmów

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Arthur Bloch, Murphy's Law Book Two: More Reasons Why Things Go Wrong!, Price Stern Sloan, 1980, ISBN 978-0-417-06450-5 [dostęp 2021-08-08] (ang.).
  2. Giancarlo Livraghi, Il potere della stupidità, Monti & Ambrosini SRL, 2004, ISBN 978-88-89479-13-1 [dostęp 2021-08-08] (wł.).
  3. Hanlon's Razor (jako hasło w słowniku Jargon File), Eric Raymond, 3 marca 2002 [dostęp 2021-08-08] (ang.).
  4. The Jargon File, Version 2.1.1 (Draft), jargon-file.org, 12 czerwca 1990 [dostęp 2021-08-08] (ang.).