Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie
 nr rej. A-373 z 19.03.1992[1]
| |
_-_budynek_S%C4%85du_Grodzkiego.jpg) Budynek w 2023 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
2 |
| Powierzchnia użytkowa |
770,59 m²[2] |
| Rozpoczęcie budowy |
1892 |
| Ukończenie budowy |
1894 |
| Ważniejsze przebudowy |
1990-1992 |
Położenie na mapie Tyczyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Tyczyn  | |
 49°57′53,06″N 22°02′06,29″E/49,964740 22,035080
| |
Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie – zabytkowy budynek znajdujący się w Tyczynie w województwie podkarpackim, wpisany do ewidencji zabytków gminy Tyczyn[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek powstał w latach 1892-1894[b][4] na działce wynajętej w 1882 roku od gminy. Pierwotnie mieścił się w nim c. k. Sąd powiatowy i c. k. Urząd podatkowy[2][6]. W 1893 sędzią powiatowym był Mieczysław Jabłoński, a poborcą Sebastian Ślusarek[7]. W październiku 1918 roku dezerterzy zdemolowali budowlę i zniszczyli wszystkie akta[8].
W latach 50 XX w. sąd przeniesiono do Rzeszowa. Wówczas w budynku działać zaczęła szkoła podstawowa, która wykorzystywała go do roku szkolnego 1973/1974[9]. Do 1991 roku w budowli działało przedszkole[2].
W latach 1990-1992 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie, w ramach których wymieniono obróbki blacharskie i stolarkę okienną oraz osuszono obiekt[2]. W 1998 roku przekazano go w użytkowanie Wyższej Szkole Społeczno-Gospodarczej w Tyczynie. Od 2008 roku w budynku mieścił się Wydział Zamiejscowy Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie[10]. Do momentu likwidacji w 2013 roku[11] gmach był siedzibą Związku Międzygminnego „Wisłok”[12]. W 2017 roku w budynku utworzono wypożyczalnię sprzętu medycznego Caritas[13].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Budynek reprezentuje styl eklektyczny[5]. Wybudowany jest na rzucie prostokąta. Ma dwie kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. Ściany są wymurowane z cegły i otynkowane. Dach budynku jest czterospadowy, kryty dachówką ceramiczną zakładkową. Więźba dachowa wykonana jest z drewna, konstrukcji krokwiowo-płatwiowej ze stolcami[2].
Budowla ma trzytraktowy układ wnętrza, z korytarzem w trakcie środkowym i klatką schodową na osi. W środku budynku zastosowano sklepienia kolebkowe, sklepienia kolebkowe z lunetami oraz stropy Kleina. W pomieszczeniu na parterze znajduje się jasnokremowy piec kaflowy z dekoracyjnym wzorem, zaś w narożnym pomieszczeniu na piętrze położony jest ozdobny parkiet taflowy[2].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b c d e f g mgr Marta Majdowicz: Karta biała budynku Sądu Grodzkiego. [dostęp 2023-06-18]. (pol.).
- ↑ Obiekty zabytkowe. tyczyn.pl. [dostęp 2023-06-19]. (pol.).
- ↑ a b c Edyta Anna Marek (oprac.), GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI dla Gminy Tyczyn na lata 2018-2021 [online], 2018 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
- ↑ a b Sąd Grodzki i Urząd Skarbowy [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-06-18].
- ↑ Szematyzm 1893 ↓, s. 145.
- ↑ Szematyzm 1893 ↓, s. 127.
- ↑ Elżbieta Baran. Dzieje tyczyńskiej oświaty od XV wieku do roku 1939. „Głos Tyczyna”, s. 8, 2012. Urząd Miejski w Tyczynie przy współudziale Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Tyczyńskiej. ISSN 1231-4609. (pol.).
- ↑ Historia Szkoły [online], Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Tyczynie [dostęp 2023-06-18] (pol.).
- ↑ Sąd Grodzki w Tyczynie [online], rof.org.pl [dostęp 2023-06-18].
- ↑ Likwidacja Związku Międzygminnego ˝Wisłok˝ [online], www.rakszawa.pl, 24 marca 2014 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
- ↑ Tyczyn. podkarpackie.travel. [dostęp 2023-06-18]. (pol.).
- ↑ ,,Sprzęt pomaga” - bezpłatna wypożyczalnia sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego [online], Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, 15 grudnia 2017 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1893. (pol.).