Calcutta Cup
Calcutta Cup (pl. „Puchar Kalkuty”) – trofeum sportowe w rugby union przyznawane zwycięzcy meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji w trakcie trwania Pucharu Sześciu Narodów. Rywalizacja o Calcutta Cup pomiędzy tymi dwiema drużynami jest jedną z najbardziej znanych w sporcie[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki rywalizacji sięgają 1872, kiedy to w Boże Narodzenie w Kalkucie w Indiach rozegrano mecz rugby pomiędzy 20 reprezentantami Anglii a 20 zawodnikami reprezentującymi Szkocję, Walię i Irlandię[1]. Mecz okazał się takim sukcesem, że powtórzono go tydzień później. Na fali nowo powstałej popularności rugby w Indiach w styczniu 1873 powstał Calcutta Football Club. W 1874 klub dołączył do Rugby Football Union (RFU).
Pierwsza fala entuzjazmu w Indiach dla nowej gry wkrótce jednak opadła; inne dyscypliny, takie jak tenis czy polo, stały się bardziej popularne. Do klubu przestali napływać nowi członkowie, z miasta wyjechał również pułk brytyjskiej armii[2]. Postanowiono rozwiązać klub, jednak żeby zachować pamięć o nim, ufundowano puchar. Powstał on po przetopieniu 270 srebrnych rupii[2], które należały do funduszy klubu. Został przekazany RFU w 1878 z myślą, że trofeum będzie nagrodą w rozgrywkach klubowych, stworzonych na wzór FA Cup. RFU było jednak niechętne temu pomysłowi, obawiając się, że zaszkodzi on etosowi sportu amatorskiego[2]. Postanowiono, że Calcutta Cup będzie przyznawane zwycięzcy rozgrywek międzynarodowych. W tym czasie tylko Anglia, Szkocja i Irlandia miała swoje drużyny narodowe, przy czym ta ostatnia nie miała wielkich osiągnięć. Ostatecznie postanowiono, że Calcutta Cup otrzyma zwycięzca corocznego meczu pomiędzy zespołami Anglii i Szkocji.
Pierwszy mecz został rozegrany 10 marca 1879 na Raeburn Place w Edynburgu i zakończył się remisem. W następnym roku, 28 lutego, Anglia pokonała Szkocję w Manchesterze i stała się pierwszym posiadaczem pucharu. Od tej pory oba zespoły spotykały się wielokrotnie. Dwie z tych potyczek nie były wliczane do walki o Calcutta Cup – Centenary Match („mecz stulecia”), 27 marca 1971 (Szkocja wygrała wtedy 26:6), oraz półfinał Pucharu Świata w 1991 (Anglia wygrała 9:6)[2]. Oba mecze były rozgrywane na Murrayfield.
Puchar[edytuj | edytuj kod]
Puchar mierzy w przybliżeniu 45 cm wysokości (18 cali). Trzy rączki są uformowane w kształcie kobr. Na wieku znajduje się figurka słonia[1]. Inskrypcja na drewnianej podstawie głosi:
| THE CALCUTTA CUP PRESENTED TO THE RUGBY FOOTBALL UNION BY THE CALCUTTA FOOTBALL CLUB AS AN INTERNATIONAL CHALLENGE CUP TO BE PLAYED FOR ANNUALLY BY ENGLAND AND SCOTLAND 1878[3] |
Na dodatkowych tabliczkach przytwierdzonych do podstawy wyszczególnione są daty poszczególnych meczów, zwycięskie drużyny oraz nazwiska obu kapitanów[3].
W 1988 puchar został uszkodzony. Po imprezie celebrującej wygraną Anglii nad Szkocją (6:9 na Murrayfield), dwóch rugbystów obu drużyn, Anglik Dean Richards oraz Szkot John Jeffrey, będąc pod wpływem alkoholu, zabawiało się pucharem, grając nim w piłkę nożną na ulicy Princes Street w Edynburgu. Po tym wydarzeniu Jeffrey został zawieszony na 6 miesięcy, a Richards na 1 mecz[4].
Zwycięzcy[edytuj | edytuj kod]
 Anglia
|
71 | 1880, 1883, 1884, 1890, 1892, 1897, 1902, 1906, 1910, 1911, 1913, 1914, 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1928, 1932, 1934, 1936, 1937, 1939, 1947, 1949, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1960, 1961, 1963, 1967, 1968, 1969, 1973, 1975, 1977, 1978, 1980, 1981, 1985, 1987, 1988, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020 |
 Szkocja
|
41 | 1882, 1891, 1893, 1894, 1895, 1896, 1899, 1901, 1903, 1904, 1905, 1907, 1908, 1909, 1912, 1925, 1926, 1927, 1929, 1931, 1933, 1935, 1938, 1948, 1950, 1964, 1966, 1970, 1971, 1972, 1974, 1976, 1983, 1984, 1986, 1990, 2000, 2006, 2008, 2018, 2021 |
Rezultaty[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Zwycięzca | Gospodarz | Wynik | Gość | Data | Stadion |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1879 | — | Szkocja | 1:1 | Anglia | 10 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1880 | Anglia
|
Anglia | 2:1 | Szkocja | 28 lutego | Whalley Range, Manchester |
| 1881 | — | Szkocja | 1:1 | Anglia | 19 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1882 | Szkocja
|
Anglia | (0P) 0:0 (2P) | Szkocja | 4 marca | Whalley Range, Manchester |
| 1883 | Anglia
|
Szkocja | (1P) 0:0 (2P) | Anglia | 3 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1884 | Anglia
|
Anglia | 1:0 | Szkocja | 1 marca | Rectory Field, Londyn |
| 1886 | — | Szkocja | 0:0 | Anglia | 13 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1887 | — | Anglia | (1P) 0:0 (1P) | Szkocja | 5 marca | Whalley Range, Manchester |
| 1890 | Anglia
|
Szkocja | 0:1 | Anglia | 1 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1891 | Szkocja
|
Anglia | 3:9 | Szkocja | 7 marca | Richmond, Londyn |
| 1892 | Anglia
|
Szkocja | 0:5 | Anglia | 5 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1893 | Szkocja
|
Anglia | 0:8 | Szkocja | 4 marca | Headingley, Leeds |
| 1894 | Szkocja
|
Szkocja | 6:0 | Anglia | 17 marca | Raeburn Place, Edynburg |
| 1895 | Szkocja
|
Anglia | 3:6 | Szkocja | 9 marca | Richmond, Londyn |
| 1896 | Szkocja
|
Szkocja | 11:0 | Anglia | 14 marca | Hampden Park, Glasgow |
| 1897 | Anglia
|
Anglia | 8:3 | Szkocja | 13 marca | Headingley, Leeds |
| 1898 | — | Szkocja | 3:3 | Anglia | 14 marca | Powderhall, Edynburg |
| 1899 | Szkocja
|
Anglia | 0:5 | Szkocja | 11 marca | Rectory Field, Londyn |
| 1900 | — | Szkocja | 0:0 | Anglia | 10 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1901 | Szkocja
|
Anglia | 3:18 | Szkocja | 9 marca | Rectory Field, Londyn |
| 1902 | Anglia
|
Szkocja | 3:6 | Anglia | 15 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1903 | Szkocja
|
Anglia | 6:10 | Szkocja | 21 marca | Richmond, Londyn |
| 1904 | Szkocja
|
Szkocja | 6:3 | Anglia | 19 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1905 | Szkocja
|
Anglia | 0:8 | Szkocja | 18 marca | Richmond, Londyn |
| 1906 | Anglia
|
Szkocja | 3:9 | Anglia | 17 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1907 | Szkocja
|
Anglia | 3:8 | Szkocja | 16 marca | Rectory Field, Londyn |
| 1908 | Szkocja
|
Szkocja | 16:10 | Anglia | 21 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1909 | Szkocja
|
Anglia | 8:18 | Szkocja | 20 marca | Richmond, Londyn |
| 1910 | Anglia
|
Szkocja | 5:14 | Anglia | 19 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1911 | Anglia
|
Anglia | 13:8 | Szkocja | 18 marca | Twickenham, Londyn |
| 1912 | Szkocja
|
Szkocja | 8:3 | Anglia | 16 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1913 | Anglia
|
Anglia | 3:0 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1914 | Anglia
|
Szkocja | 15:16 | Anglia | 21 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1920 | Anglia
|
Anglia | 13:4 | Szkocja | 20 marca | Twickenham, Londyn |
| 1921 | Anglia
|
Szkocja | 0:18 | Anglia | 19 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1922 | Anglia
|
Anglia | 11:5 | Szkocja | 18 marca | Twickenham, Londyn |
| 1923 | Anglia
|
Szkocja | 6:8 | Anglia | 17 marca | Inverleith, Edynburg |
| 1924 | Anglia
|
Anglia | 19:0 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1925 | Szkocja
|
Szkocja | 14:11 | Anglia | 21 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1926 | Szkocja
|
Anglia | 9:17 | Szkocja | 20 marca | Twickenham, Londyn |
| 1927 | Szkocja
|
Szkocja | 21:13 | Anglia | 19 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1928 | Anglia
|
Anglia | 6:0 | Szkocja | 17 marca | Twickenham, Londyn |
| 1929 | Szkocja
|
Szkocja | 12:6 | Anglia | 16 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1930 | — | Anglia | 0:0 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1931 | Szkocja
|
Szkocja | 28:19 | Anglia | 21 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1932 | Anglia
|
Anglia | 16:3 | Szkocja | 19 marca | Twickenham, Londyn |
| 1933 | Szkocja
|
Szkocja | 3:0 | Anglia | 18 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1934 | Anglia
|
Anglia | 6:3 | Szkocja | 17 marca | Twickenham, Londyn |
| 1935 | Szkocja
|
Szkocja | 10:7 | Anglia | 16 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1936 | Anglia
|
Anglia | 9:8 | Szkocja | 21 marca | Twickenham, Londyn |
| 1937 | Anglia
|
Szkocja | 3:6 | Anglia | 20 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1938 | Szkocja
|
Anglia | 16:21 | Szkocja | 19 marca | Twickenham, Londyn |
| 1939 | Anglia
|
Szkocja | 6:9 | Anglia | 18 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1947 | Anglia
|
Anglia | 24:5 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1948 | Szkocja
|
Szkocja | 6:3 | Anglia | 20 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1949 | Anglia
|
Anglia | 19:3 | Szkocja | 19 marca | Twickenham, Londyn |
| 1950 | Szkocja
|
Szkocja | 13:11 | Anglia | 18 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1951 | Anglia
|
Anglia | 5:3 | Szkocja | 17 marca | Twickenham, Londyn |
| 1952 | Anglia
|
Szkocja | 3:19 | Anglia | 15 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1953 | Anglia
|
Anglia | 26:8 | Szkocja | 21 marca | Twickenham, Londyn |
| 1954 | Anglia
|
Szkocja | 3:13 | Anglia | 20 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1955 | Anglia
|
Anglia | 9:6 | Szkocja | 19 marca | Twickenham, Londyn |
| 1956 | Anglia
|
Szkocja | 6:11 | Anglia | 17 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1957 | Anglia
|
Anglia | 16:3 | Szkocja | 16 marca | Twickenham, Londyn |
| 1958 | — | Szkocja | 3:3 | Anglia | 15 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1959 | — | Anglia | 3:3 | Szkocja | 21 marca | Twickenham, Londyn |
| 1960 | Anglia
|
Szkocja | 12:21 | Anglia | 19 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1961 | Anglia
|
Anglia | 6:0 | Szkocja | 18 marca | Twickenham, Londyn |
| 1962 | — | Szkocja | 3:3 | Anglia | 17 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1963 | Anglia
|
Anglia | 10:8 | Szkocja | 16 marca | Twickenham, Londyn |
| 1964 | Szkocja
|
Szkocja | 15:6 | Anglia | 21 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1965 | — | Anglia | 3:3 | Szkocja | 20 marca | Twickenham, Londyn |
| 1966 | Szkocja
|
Szkocja | 6:3 | Anglia | 19 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1967 | Anglia
|
Anglia | 27:14 | Szkocja | 18 marca | Twickenham, Londyn |
| 1968 | Anglia
|
Szkocja | 6:8 | Anglia | 16 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1969 | Anglia
|
Anglia | 8:3 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1970 | Szkocja
|
Szkocja | 14:5 | Anglia | 21 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1971 | Szkocja
|
Anglia | 15:16 | Szkocja | 20 marca | Twickenham, Londyn |
| 1972 | Szkocja
|
Szkocja | 23:9 | Anglia | 18 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1973 | Anglia
|
Anglia | 20:13 | Szkocja | 17 marca | Twickenham, Londyn |
| 1974 | Szkocja
|
Szkocja | 16:14 | Anglia | 2 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 1975 | Anglia
|
Anglia | 7:6 | Szkocja | 15 marca | Twickenham, Londyn |
| 1976 | Szkocja
|
Szkocja | 22:12 | Anglia | 21 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 1977 | Anglia
|
Anglia | 26:6 | Szkocja | 15 stycznia | Twickenham, Londyn |
| 1978 | Anglia
|
Szkocja | 0:15 | Anglia | 4 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1979 | — | Anglia | 7:7 | Szkocja | 3 lutego | Twickenham, Londyn |
| 1980 | Anglia
|
Szkocja | 18:30 | Anglia | 15 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1981 | Anglia
|
Anglia | 23:17 | Szkocja | 21 lutego | Twickenham, Londyn |
| 1982 | — | Szkocja | 9:9 | Anglia | 16 stycznia | Murrayfield, Edynburg |
| 1983 | Szkocja
|
Anglia | 12:22 | Szkocja | 5 marca | Twickenham, Londyn |
| 1984 | Szkocja
|
Szkocja | 18:6 | Anglia | 4 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 1985 | Anglia
|
Anglia | 10:7 | Szkocja | 16 marca | Twickenham, Londyn |
| 1986 | Szkocja
|
Szkocja | 33:6 | Anglia | 15 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 1987 | Anglia
|
Anglia | 21:12 | Szkocja | 4 kwietnia | Twickenham, Londyn |
| 1988 | Anglia
|
Szkocja | 6:9 | Anglia | 5 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1989 | — | Anglia | 12:12 | Szkocja | 4 lutego | Twickenham, Londyn |
| 1990 | Szkocja
|
Szkocja | 13:7 | Anglia | 17 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1991 | Anglia
|
Anglia | 21:12 | Szkocja | 16 lutego | Twickenham, Londyn |
| 1992 | Anglia
|
Szkocja | 7:25 | Anglia | 18 stycznia | Murrayfield, Edynburg |
| 1993 | Anglia
|
Anglia | 26:12 | Szkocja | 6 marca | Twickenham, Londyn |
| 1994 | Anglia
|
Szkocja | 14:15 | Anglia | 5 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 1995 | Anglia
|
Anglia | 24:12 | Szkocja | 18 marca | Twickenham, Londyn |
| 1996 | Anglia
|
Szkocja | 9:18 | Anglia | 2 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1997 | Anglia
|
Anglia | 41:13 | Szkocja | 1 lutego | Twickenham, Londyn |
| 1998 | Anglia
|
Szkocja | 20:34 | Anglia | 22 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 1999 | Anglia
|
Anglia | 24:21 | Szkocja | 20 lutego | Twickenham, Londyn |
| 2000 | Szkocja
|
Szkocja | 19:13 | Anglia | 2 kwietnia | Murrayfield, Edynburg |
| 2001 | Anglia
|
Anglia | 43:3 | Szkocja | 3 marca | Twickenham, Londyn |
| 2002 | Anglia
|
Szkocja | 3:29 | Anglia | 2 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2003 | Anglia
|
Anglia | 40:9 | Szkocja | 22 marca | Twickenham, Londyn |
| 2004 | Anglia
|
Szkocja | 13:35 | Anglia | 21 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2005 | Anglia
|
Anglia | 43:22 | Szkocja | 19 marca | Twickenham, Londyn |
| 2006 | Szkocja
|
Szkocja | 18:12 | Anglia | 25 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2007 | Anglia
|
Anglia | 42:20 | Szkocja | 3 lutego | Twickenham, Londyn |
| 2008 | Szkocja
|
Szkocja | 15:9 | Anglia | 8 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 2009 | Anglia
|
Anglia | 26:12 | Szkocja | 21 marca | Twickenham, Londyn |
| 2010 | — | Szkocja | 15:15 | Anglia | 13 marca | Murrayfield, Edynburg |
| 2011 | Anglia
|
Anglia | 22:16 | Szkocja | 13 marca | Twickenham, Londyn |
| 2012 | Anglia
|
Szkocja | 6:13 | Anglia | 4 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2013 | Anglia
|
Anglia | 38:18 | Szkocja | 2 lutego | Twickenham, Londyn |
| 2014 | Anglia
|
Szkocja | 0:20 | Anglia | 8 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2015 | Anglia
|
Anglia | 25:13 | Szkocja | 14 marca | Twickenham, Londyn |
| 2016 | Anglia
|
Szkocja | 9:15 | Anglia | 6 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2017 | Anglia
|
Anglia | 31:21 | Szkocja | 11 marca | Twickenham, Londyn |
| 2018 | Szkocja
|
Szkocja | 25:13 | Anglia | 24 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2019 | — | Anglia | 38:38 | Szkocja | 16 marca | Twickenham, Londyn |
| 2020 | Anglia
|
Szkocja | 6:13 | Anglia | 8 lutego | Murrayfield, Edynburg |
| 2021 | Szkocja
|
Anglia | 6:11 | Szkocja | 6 lutego | Twickenham, Londyn |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Huw Baines: The Scrum.com trophy guide - Part One. scrum.com, 2008-10-29. [dostęp 2010-03-24]. (ang.).
- ↑ a b c d The Origin of the Calcutta Cup. rfu.com. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
- ↑ a b Calcutta Cup & RBS Six Nations Championship. rugbynetwork.net. [dostęp 2010-03-26]. (ang.).
- ↑ Dean Richards. scrum.com. [dostęp 2010-03-26]. (ang.).