Puchar Anglii w piłce nożnej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
FA Cup
Soccerball current event.svg 2018/2019
Państwo  Anglia
 Walia
Dyscyplina piłka nożna
Data założenia 1871
Partner TV ITV, ESPN
Sponsor tytularny Budweiser
Rozgrywki
Liczba drużyn 736 (2018/2019)
Zwycięzcy
Obecny zwycięzca Manchester City
Najwięcej zwycięstw Arsenal (13)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Trofeum zdobywcy Pucharu Anglii w latach 1896 - 1910
Obecne trofeum zdobywcy Pucharu Anglii
Mecz finałowy Wolverhampton Wanderers - Everton w 1893 na Fallowfield w Manchesterze
Finał z 1901 roku na stadionie Crystal Palace: Tottenham Hotspur - Sheffield United
Harry Hampton strzela pierwszą bramkę dla Aston Villi w finale w 1905 roku
Pierwszy w historii mecz finałowy na Wembley w 1923; na stadion weszło ok. 200 tys kibiców
Nowe Wembley przed meczem Manchester City - Stoke City w 2011 roku

Puchar Anglii (F.A. Cup) – najstarsze klubowe rozgrywki piłkarskie na świecie. Organizatorem jest Angielska Federacja Piłkarska (The Football Association). W rozgrywkach biorą udział wszystkie angielskie kluby piłkarskie zrzeszone w związku.

Pierwszy finał tych rozgrywek odbył się 16 marca 1872 pomiędzy drużynami Wanderers F.C. i Royal Engineers A.F.C., w obecności dwóch tysięcy widzów zgromadzonych na Kennington Oval. Wygrali ci pierwsi, a jedynego gola zdobył Morton Peto Betts.

Mecze finałowe[edytuj | edytuj kod]

Sezon Zwycięzca Wynik Finalista Miejsca Widzów
1871/72 Wanderers 1:0 Royal Engineers Kennington Oval 2000
1872/73 Wanderers 2:0 Oxford University Lillie Bridge 3000
1873/74 Oxford University 2:0 Royal Engineers Kennington Oval 2000
1874/75 Royal Engineers 1:1 (dogr.) Old Etonians Kennington Oval 2000
Powtórka Royal Engineers 2:0 Old Etonians Kennington Oval 3000
1875/76 Wanderers 1:1 (dogr.) Old Etonians Kennington Oval 3500
Powtórka Wanderers 3:0 Old Etonians Kennington Oval 1500
1876/77 Wanderers 2:1 (dogr.) Oxford University Kennington Oval 3000
1877/78 Wanderers 3:1 Royal Engineers Kennington Oval 4500
1878/79 Old Etonians 1:0 Clapham Rovers Kennington Oval 5000
1879/80 Clapham Rovers 1:0 Oxford University Kennington Oval 6000
1880/81 Old Carthusians 3:0 Old Etonians Kennington Oval 4000
1881/82 Old Etonians 1:0 Blackburn Rovers Kennington Oval 6500
1882/83 Blackburn Olympic 2:1 (dogr.) Old Etonians Kennington Oval 8000
1883/84 Blackburn Rovers 2:1 Szkocja Queen’s Park Kennington Oval 4000
1884/85 Blackburn Rovers 2:0 Szkocja Queen’s Park Kennington Oval 12 500
1885/86 Blackburn Rovers 0:0 West Bromwich Albion Kennington Oval 15 000
Powtórka Blackburn Rovers 2:0 West Bromwich Albion Racecourse Ground 12 000
1886/87 Aston Villa 2:0 West Bromwich Albion Kennington Oval 15 500
1887/88 West Bromwich Albion 2:1 Preston North End Kennington Oval 19 000
1888/89 Preston North End 3:0 Wolverhampton Wanderers Kennington Oval 22 000
1889/90 Blackburn Rovers 6:1 The Wednesday Kennington Oval 20 000
1890/91 Blackburn Rovers 3:1 Notts County Kennington Oval 23 000
1891/92 West Bromwich Albion 3:0 Aston Villa Kennington Oval 32 810
1892/93 Wolverhampton Wanderers 1:0 Everton Fallowfield Stadium 45 000
1893/94 Notts County 4:1 Bolton Wanderers Goodison Park 37 000
1894/95 Aston Villa 1:0 West Bromwich Albion Crystal Palace 42 560
1895/96 The Wednesday 2:1 Wolverhampton Wanderers Crystal Palace 48 836
1896/97 Aston Villa 3:2 Everton Crystal Palace 65 891
1897/98 Nottingham Forest 3:1 Derby County Crystal Palace 62 017
1898/99 Sheffield United 4:1 Derby County Crystal Palace 73 833
1899/1900 Bury 4:0 Southampton Crystal Palace 68 945
1900/01 Tottenham Hotspur 2:2 Sheffield United Crystal Palace 110 820
Powtórka Tottenham Hotspur 3:1 Sheffield United Burnden Park 20 470
1901/02 Sheffield United 1:1 Southampton Crystal Palace 76 914
Powtórka Sheffield United 2:1 Southampton Crystal Palace 33 068
1902/03 Bury 6:0 Derby County Crystal Palace 63 102
1903/04 Manchester City 1:0 Bolton Wanderers Crystal Palace 61 374
1904/05 Aston Villa 2:0 Newcastle United Crystal Palace 101 117
1905/06 Everton 1:0 Newcastle United Crystal Palace 75 609
1906/07 The Wednesday 2:1 Everton Crystal Palace 84 594
1907/08 Wolverhampton Wanderers 3:1 Newcastle United Crystal Palace 74 697
1908/09 Manchester United 1:0 Bristol City Crystal Palace 71 401
1909/10 Newcastle United 1:1 Barnsley Crystal Palace 77 747
Powtórka Newcastle United 2:0 Barnsley Goodison Park 69 000
1910/11 Bradford City 0:0 Newcastle United Crystal Palace 69 068
Powtórka Bradford City 1:0 Newcastle United Old Trafford 58 000
1911/12 Barnsley 0:0 West Bromwich Albion Crystal Palace 54 556
Powtórka Barnsley 1:0 (dogr.) West Bromwich Albion Bramall Lane 38 555
1912/13 Aston Villa 1:0 Sunderland Crystal Palace 121 919
1913/14 Burnley 1:0 Liverpool Crystal Palace 72 778
1914/15 Sheffield United 3:0 Chelsea Old Trafford 49 557
1919/20 Aston Villa 1:0 (dogr.) Huddersfield Town Stamford Bridge 50 018
1920/21 Tottenham Hotspur 1:0 Wolverhampton Wanderers Stamford Bridge 72 805
1921/22 Huddersfield Town 1:0 Preston North End Stamford Bridge 53 000
1922/23 Bolton Wanderers 2:0 West Ham United Wembley 126 047[1]
1923/24 Newcastle United 2:0 Aston Villa Wembley 91 695
1924/25 Sheffield United 1:0 Walia Cardiff City Wembley 91 763
1925/26 Bolton Wanderers 1:0 Manchester City Wembley 91 447
1926/27 Walia Cardiff City 1:0 Arsenal Wembley 91 206
1927/28 Blackburn Rovers 3:1 Huddersfield Town Wembley 92 041
1928/29 Bolton Wanderers 2:0 Portsmouth Wembley 92 576
1929/30 Arsenal 2:0 Huddersfield Town Wembley 92 488
1930/31 West Bromwich Albion 2:1 Birmingham Wembley 92 406
1931/32 Newcastle United 2:1 Arsenal Wembley 92 298
1932/33 Everton 3:0 Manchester City Wembley 92 950
1933/34 Manchester City 2:1 Portsmouth Wembley 93 258
1934/35 Sheffield Wednesday 4:2 West Bromwich Albion Wembley 93 204
1935/36 Arsenal 1:0 Sheffield United Wembley 93 384
1936/37 Sunderland 3:1 Preston North End Wembley 93 495
1937/38 Preston North End 1:0 (dogr.) Huddersfield Town Wembley 93 497
1938/39 Portsmouth 4:1 Wolverhampton Wanderers Wembley 99 370
1945/46 Derby County 4:1 (dogr.) Charlton Athletic Wembley 98 000
1946/47 Charlton Athletic 1:0 (dogr.) Burnley Wembley 99 000
1947/48 Manchester United 4:2 Blackpool Wembley 99 000
1948/49 Wolverhampton Wanderers 3:1 Leicester City Wembley 99 500
1949/50 Arsenal 2:0 Liverpool Wembley 100 000
1950/51 Newcastle United 2:0 Blackpool Wembley 100 000
1951/52 Newcastle United 1:0 Arsenal Wembley 100 000
1952/53 Blackpool 4:3 Bolton Wanderers Wembley 100 000
1953/54 West Bromwich Albion 3:2 Preston North End Wembley 100 000
1954/55 Newcastle United 3:1 Manchester City Wembley 100 000
1955/56 Manchester City 3:1 Birmingham City Wembley 100 000
1956/57 Aston Villa 2:1 Manchester United Wembley 100 000
1957/58 Bolton Wanderers 2:0 Manchester United Wembley 100 000
1958/59 Nottingham Forest 2:1 Luton Town Wembley 100 000
1959/60 Wolverhampton Wanderers 3:0 Blackburn Rovers Wembley 100 000
1960/61 Tottenham Hotspur 2:0 Leicester City Wembley 100 000
1961/62 Tottenham Hotspur 3:1 Burnley Wembley 100 000
1962/63 Manchester United 3:1 Leicester City Wembley 100 000
1963/64 West Ham United 3:2 Preston North End Wembley 100 000
1964/65 Liverpool 2:1 (dogr.) Leeds United Wembley 100 000
1965/66 Everton 3:2 Sheffield Wednesday Wembley 100 000
1966/67 Tottenham Hotspur 2:1 Chelsea Wembley 100 000
1967/68 West Bromwich Albion 1:0 (dogr.) Everton Wembley 100 000
1968/69 Manchester City 1:0 Leicester City Wembley 100 000
1969/70 Chelsea 2:2 (dogr.) Leeds United Wembley 100 000
Powtórka Chelsea 2:1 (dogr.) Leeds United Old Trafford 62 078
1970/71 Arsenal 2:1 (dogr.) Liverpool Wembley 100 000
1971/72 Leeds United 1:0 Arsenal Wembley 100 000
1972/73 Sunderland 1:0 Leeds United Wembley 100 000
1973/74 Liverpool 3:0 Newcastle United Wembley 100 000
1974/75 West Ham United 2:0 Fulham Wembley 100 000
1975/76 Southampton 1:0 Manchester United Wembley 100 000
1976/77 Manchester United 2:1 Liverpool Wembley 100 000
1977/78 Ipswich Town 1:0 Arsenal Wembley 100 000
1978/79 Arsenal 3:2 Manchester United Wembley 100 000
1979/80 West Ham United 1:0 Arsenal Wembley 100 000
1980/81 Tottenham Hotspur 1:1 (dogr.) Manchester City Wembley 100 000
Powtórka Tottenham Hotspur 3:2 Manchester City Wembley 92 000
1981/82 Tottenham Hotspur 1:1 (dogr.) Queens Park Rangers Wembley 100 000
Powtórka Tottenham Hotspur 1:0 Queens Park Rangers Wembley 90 000
1982/83 Manchester United 2:2 (dogr.) Brighton & Hove Albion Wembley 100 000
Powtórka Manchester United 4:0 Brighton & Hove Albion Wembley 100 000
1983/84 Everton 2:0 Watford Wembley 100 000
1984/85 Manchester United 1:0 (dogr.) Everton Wembley 100 000
1985/86 Liverpool 3:1 Everton Wembley 98 000
1986/87 Coventry City 3:2 Tottenham Hotspur Wembley 98 000
1987/88 Wimbledon 1:0 Liverpool Wembley 98 203
1988/89 Liverpool 3:2 (dogr.) Everton Wembley 82 500
1989/90 Manchester United 3:3 (dogr.) Crystal Palace Wembley 80 000
Powtórka Manchester United 1:0 Crystal Palace Wembley 80 000
1990/91 Tottenham Hotspur 2:1 (dogr.) Nottingham Forest Wembley 80 000
1991/92 Liverpool 2:0 Sunderland Wembley 80 000
1992/93 Arsenal 1:1 (dogr.) Sheffield Wednesday Wembley 79 347
Powtórka Arsenal 2:1 (dogr.) Sheffield Wednesday Wembley 62 267
1993/94 Manchester United 4:0 Chelsea Wembley 79 634
1994/95 Everton 1:0 Manchester United Wembley 79 592
1995/96 Manchester United 1:0 Liverpool Wembley 79 007
1996/97 Chelsea 2:0 Middlesbrough Wembley 79 160
1997/98 Arsenal 2:0 Newcastle United Wembley 79 183
1998/99 Manchester United 2:0 Newcastle United Wembley 79 101
1999/2000 Chelsea 1:0 Aston Villa Wembley 78 217
2000/01 Liverpool 2:1 Arsenal Millennium Stadium 72 500
2001/02 Arsenal 2:0 Chelsea Millennium Stadium 73 963
2002/03 Arsenal 1:0 Southampton Millennium Stadium 73 726
2003/04 Manchester United 3:0 Millwall Millennium Stadium 71 350
2004/05 Arsenal 0:0 k. 5:4 Manchester United Millennium Stadium 71 876
2005/06 Liverpool 3:3 k. 3:1 West Ham United Millennium Stadium 71 140
2006/07 Chelsea 1:0 (dogr.) Manchester United Nowy Wembley 89 826
2007/08 Portsmouth 1:0 Walia Cardiff City Nowy Wembley 89 874
2008/09 Chelsea 2:1 Everton Nowy Wembley 89 391
2009/10 Chelsea 1:0 Portsmouth Nowy Wembley 88 335
2010/11 Manchester City 1:0 Stoke City Nowy Wembley 88 643
2011/12 Chelsea 2:1 Liverpool Nowy Wembley 89 102
2012/13 Wigan Athletic 1:0 Manchester City Nowy Wembley 86 254
2013/14 Arsenal 3:2 (dogr.) Hull City Nowy Wembley 89 345
2014/15 Arsenal 4:0 Aston Villa Nowy Wembley 89 283
2015/16 Manchester United 2:1 (dogr.) Crystal Palace Nowy Wembley 88 619
2016/17 Arsenal 2:1 Chelsea Nowy Wembley 89 472
2017/18 Chelsea 1:0 Manchester United Nowy Wembley 87 647
2018/19 Manchester City 6:0 Watford Nowy Wembley 85 854

  • Kursywą oznaczone zostały zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej (od momentu powstania The Football League w 1888 roku)
  • Pogrubione zostały zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar Anglii

Zwycięzcy i finaliści Pucharu Anglii[edytuj | edytuj kod]

Nazwa klubu Zwycięzca Finalista Lata triumfów
Arsenal 13 7 1930, 1936, 1950, 1971, 1979, 1993, 1998, 2002, 2003, 2005, 2014, 2015, 2017
Manchester United 12 8 1909, 1948, 1963, 1977, 1983, 1985, 1990, 1994, 1996, 1999, 2004, 2016
Chelsea 8 5 1970, 1997, 2000, 2007, 2009, 2010, 2012, 2018
Tottenham Hotspur 8 1 1901, 1921, 1961, 1962, 1967, 1981, 1982, 1991
Liverpool 7 7 1965, 1974, 1986, 1989, 1992, 2001, 2006
Aston Villa 7 4 1887, 1895, 1897, 1905, 1913, 1920, 1957
Newcastle United 6 7 1910, 1924, 1932, 1951, 1952, 1955
Manchester City 6 5 1904, 1934, 1956, 1969, 2011, 2019
Blackburn Rovers 6 2 1884, 1885, 1886, 1890, 1891, 1928
Everton 5 8 1906, 1933, 1966, 1984, 1995
West Bromwich Albion 5 5 1888, 1892, 1931, 1954, 1968
Wanderers 5 0 1872, 1873, 1876, 1877, 1878
Wolverhampton Wanderers 4 4 1893, 1908, 1949, 1960
Bolton Wanderers 4 3 1923, 1926, 1929, 1958
Sheffield United 4 2 1899, 1902, 1915, 1925
Sheffield Wednesday 3 3 1896, 1907, 1935
West Ham United 3 2 1964, 1975, 1980
Preston North End 2 5 1889, 1938
Old Etonians 2 4 1879, 1882
Portsmouth 2 3 1949, 2008
Sunderland 2 2 1937, 1973
Nottingham Forest 2 1 1898, 1959
Bury 2 0 1900, 1903
Huddersfield Town 1 4 1922
Southampton 1 3 1976
Leeds United 1 3 1972
Derby County 1 3 1946
Royal Engineers 1 3 1875
Oxford University 1 3 1874
Blackpool 1 2 1953
Cardiff City Walia 1 2 1927
Burnley 1 2 1914
Charlton Athletic 1 1 1947
Barnsley 1 1 1912
Notts County 1 1 1894
Clapham Rovers 1 1 1880
Wimbledon 1 0 1988
Coventry City 1 0 1987
Ipswich Town 1 0 1978
Bradford City 1 0 1911
Blackburn Olympic 1 0 1883
Old Carthusians 1 0 1881
Wigan Athletic 1 0 2013
Leicester City 0 4
Birmingham City 0 2
Queen’s Park Szkocja 0 2
Crystal Palace 0 2
Stoke City 0 1
Millwall 0 1
Middlesbrough 0 1
Watford 0 1
Brighton & Hove Albion 0 1
Queens Park Rangers 0 1
Fulham 0 1
Luton Town 0 1
Bristol City 0 1
Hull City 0 1
  • Kursywą zaznaczone zostały zespoły nieistniejące

Formuła rozgrywek[edytuj | edytuj kod]

Runda Nowi uczestnicy w rundzie Miesiąc
Część eliminacyjna
Runda przedwstępna – sierpień
Runda wstępna kluby 8. klasy rozgrywkowej sierpień
Runda pierwsza kluby 7. klasy rozgrywkowej wrzesień
Runda druga kluby 6. klasy rozgrywkowej wrzesień
Runda trzecia brak październik
Runda czwarta kluby 5. klasy rozgrywkowej październik
Część główna
Pierwsza runda kluby 3. i 4. klasy rozgrywkowej listopad
Druga runda brak grudzień
Trzecia runda kluby 1. i 2. klasy rozgrywkowej styczeń
Czwarta runda brak styczeń
Piąta runda brak luty
Szósta runda brak marzec
Półfinał brak kwiecień
Finał brak Maj

Sponsorzy[edytuj | edytuj kod]

Od początku rozgrywek w sezonie 1994/1995, FA Cup posiada sponsora tytularnego. Aby jednak zachować tożsamość rozgrywek, każdy kolejny sponsor zobligowany jest do wkomponowania w nazwę frazy „The FA Cup”. Umowy sponsorskie zawierane są na okres czterech lat, jednak możliwe jest przedłużenie umowy, tak jak w przypadki firmy E.ON, o jeden dodatkowy rok. Obecnie głównym sponsorem jest firma Emirates. Umowa zawarta została w 2015 roku i obowiązuje do roku 2018 i do tego czasu, nazwą rozgrywek będzie 'The Emirates FA Cup'[2].

Okres Sponsor Oficjalna Nazwa
1871/72–1993/94 Bez głównego sponsora The FA Cup
1994/95–1997/98 AngliaLittlewoods Pools The FA Cup sponsored by Littlewoods
1998/99–2001/02 Francja AXA The AXA-sponsored FA Cup[3]
2002/03–2005/06 Bez głównego sponsora The FA Cup
2006/07–2010/11 Niemcy E.ON The FA Cup sponsored by E.ON[4]
2011/12–2013/14 Belgia Budweiser The FA Cup with Budweiser[5]
2014/15–2017/18 Zjednoczone Emiraty Arabskie Emirates The Emirates FA Cup[2]

Od sierpnia 2006 do 2013, Umbro było producentem piłek na spotkania FA Cup. Od marca 2013 roku do dzisiaj, producentem piłek jest firma Nike[6].

Rekordy[edytuj | edytuj kod]

Finał[edytuj | edytuj kod]

Zespoły[edytuj | edytuj kod]

Indywidualne[edytuj | edytuj kod]

Ashley Cole jest rekordzistą w liczbie wygranych FA Cup(7)

Wszystkie rundy[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Oficjalnie 126 047, nieoficjalnie od 200 000 do 300 000
  2. ↑ a b FA Cup get first title sponsor following deal with Emirates Airline, BBC Sport, 30 maja 2015 [dostęp 2015-05-30].
  3. ↑ Axa wins FA Cup, BBC News, 23 lipca 1998 [dostęp 2011-10-10].
  4. ↑ FA announces new Cup sponsorship [dostęp 2014-09-30].
  5. ↑ Budweiser up for Cup in £8m a year deal, The Sun [dostęp 2014-09-30].
  6. ↑ DailyMail, First look at new FA Cup ball, making its debut in this weekend's semi-finals, 12 April 2013, London , 12 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-22].
  7. ↑ Meet Mr FA Cup: England star Cole has won the competition an incredible SEVEN times, Daily Mail, 7 stycznia 2013 [dostęp 2014-05-16].
  8. ↑ FA Cup Heroes, The Football Association [dostęp 2013-07-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Piłka nożna w Anglii
Reprezentacje
mężczyźni
kobiety
Anglia
Soccerball.svg
Rozgrywki ligowe
mężczyźni
kobiety
Rozgrywki pucharowe
mężczyźni
międzyn.
kobiety
Rozgrywki młodzieżowe
Nagrody i wyróżnienia
Inne
p • d • e
Krajowe puchary rozgrywek piłki nożnej w Europie (UEFA)
Funkcjonujące
Nieistniejące
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Puchar_Anglii_w_piłce_nożnej&oldid=56705828”