Cavatina
Cavatina (kawatina, kawatyna) – krótkie arioso, które w operze i oratorium zamykało recytatyw, szczególnie popularne w XVIII wieku.
Cavatina ma niewielkie rozmiary, prostą strukturę, często charakter liryczny. Jest pozbawiona repetycji (jak np. „Porgi amor” w Weselu Figara Mozarta) i zwrotów ornamentalnych. Zasadniczo utrzymana w wolnym tempie, u niektórych twórców (Bellini, Verdi) bywała dwuczęściowa, z drugą częścią wyrazistszą i szybszą[1]. Charakterystycznym przykładem jest kawatina Rozyny „Una voce poco fa” z Cyrulika sewilskiego Rossiniego[2]. Zapewne do najbardziej znanych należą kawatina Księcia „La donna è mobile”z opery Rigoletto Verdiego i „Casta Diva” z Normy Belliniego.
W muzyce instrumentalnej nazwę tę wprowadził Ludwig van Beethoven (1770-1827) na określenie piątej (przedostatniej) części w 13. Kwartecie smyczkowym B-dur op. 130. Wśród szerzej znanych kompozycji występuje też w twórczości Joachima Raffa (cavatina na skrzypce i fortepian)[3] i Edmunda Rubbry (Kwartet smyczkowy nr 2)[4].
Współcześnie za najbardziej znaną cavatinę instrumentalną uchodzi wykonywana na gitarze klasycznej melodia autorstwa Stanleya Myersa, skomponowana do innego filmu w 1970 r., a następnie wykorzystana jako temat przewodni w filmie Łowca jeleni[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arthur Jacobs: Słownik muzyczny. Bydgoszcz: Delta, 1993, s. 58.
- ↑ Mała encyklopedia muzyki, dz. cyt., s. 162.
- ↑ Arthur Jacobs: Słownik muzyczny. Bydgoszcz: Delta, 1993, s. 282.
- ↑ Arthur Jacobs: Słownik muzyczny. Bydgoszcz: Delta, 1993, s. 300, 58.
- ↑ Stanley Myers: The Deer Hunter - Classic FM [online], www.classicfm.com [dostęp 2020-07-08] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Chodkowski, Krzysztof Baculewski: Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13410-0.
- Arthur Jacobs: Słownik muzyczny. Bydgoszcz: Delta, 1993. ISBN 83-900128-2-0.
- Mała encyklopedia muzyki. Warszawa: PWN, 1970.