Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Ieud
 MM-II-m-A-04588
| |||||||
| cerkiew | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||
| Wyznanie | |||||||
| Kościół | |||||||
| Wezwanie | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Rumunii  | |||||||
 47°40′37,0″N 24°14′18,0″E/47,676944 24,238333
| |||||||
Cerkiew Narodzenia Matki Bożej – drewniana cerkiew położona w Ieud, w okręgu Marmarosz w Transylwanii, wybudowana w 1717. Jednonawowa, z pronaosem, apsydą i jedną wieżą. Jej wnętrze jest bogato zdobione przez malowidła ścienne i ikony. Jedna z ośmiu cerkwi leżących w tym okręgu, które zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew stoi na niewielkim wzgórzu, przylega do niej cmentarz. Po przeciwnej stronie rzeki, w dolinie, znajduje się druga, większa cerkiew Ieud Ses[1]. Cerkiew wzniesiono z drewna sosnowego (wieża z drewna jesionowego[2]), na podmurówce kamiennej. Budynek składa się z przedsionka, nawy i apsydy, ołtarz znajdował się za ikonostasem. Świątynia przykryta jest dachem dwuspadowym, poniżej którego znajduje się jeszcze dach pulpitowy. Nad przedsionkiem wznosi się kwadratowa wieża, z kwadratowym balkonem oraz wysokim, stożkowym dachem wieżowym. Dach ten podparty jest na ośmiu kolumnach, zamkniętych łukami. Wejście do cerkwi znajduje się po zachodniej stronie, odrzwia wykonano z bardzo grubych belek. W przedsionku są cztery pięciokątne okna, w nawie – 12 mniejszych[3][1][4].
Wnętrze świątyni jest bogato zdobione malowidłami. Malowidła wykonane są na tkaninie gruntowanej wodą wapienną i przymocowanej do drewnianych desek. Znajdują się na wszystkich ścianach cerkwi. Tematyka malowideł jest bogata i zróżnicowana, sąsiadujące malowidła tematycznie łączą się ze sobą. Przedstawiają sceny biblijne, m.in. sceny z Sądu Ostatecznego, Trójcę Świętą, sceny ze Starego i Nowego Testamentu, świętych i patriarchów prawosławnych. Na malowidłach znajdują się napisy cyrylicą w języku rumuńskim. Autorem malowideł jest Alexandru Ponehalski, sławny twórca ikon, prekursor lokalnej szkoły pisania ikon. Malowidła powstały w 1782. W cerkwi znajdują się również ikony malowane na szkle, pochodzące z innych rejonów Transylwanii (m.in. z miejscowości Nicula). W attyce świątyni znaleziono dokument (Kodeks z Ieud), datowany na rok 1391, który jest uważany za najstarszy dokument spisany w języku rumuńskim[1][4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obecna świątynia została wybudowana w 1717. Zastąpiła wcześniejszy budynek, istniejący w XIV w., a zniszczony przez Tatarów podczas najazdu w XVII w.[1][4].
W 1999 wraz z 8 innymi cerkwiami Maramureş została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO pod numerem 904[3]. Wpisana na listę zabytków przez Ministerstwo Kultury i Religii Rumunii (nr. MM-II-m-A-04588)[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Ieud Deal Church Romanian Monasteries: Bucovina and Maramures. [w:] www.romanianmonasteries.org [on-line]. 2007. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
- ↑ Alexandru Baboş. 2004. Tracing a secret building tradition. Lund Insitute of Technology, Lund University, Szwecja, str. 54, ISBN 91-630-9278-6.
- ↑ a b Wooden Churches of Maramureș. [w:] UNESCO [on-line]. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
- ↑ a b c Ieud (On the hill) wooden church, Maramures County, Romania. [w:] turistprinro.wordpress.com [on-line]. 6 maja 2014. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2015)]. (ang.).
- ↑ Lista Monumentelor Istorice 2010: Judeţul Maramureş. www.patrimoniu.ro. [dostęp 2015-05-05]. (rum.).
| Kulturowe | |
|---|---|
| Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami