Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu

Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu
	A-301 z 1.09.1993
	cerkiew parafialna
	; Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Olchowiec
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Parafia	Greckokatolicka Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu
Wezwanie	Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z Myr Licejskich do Bari
Historia
Data zakończenia budowy	1934
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
	Położenie na mapie gminy Dukla Olchowiec, cerkiew greckokatolicka
	Położenie na mapie Polski Olchowiec, cerkiew greckokatolicka
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Olchowiec, cerkiew greckokatolicka
	Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Olchowiec, cerkiew greckokatolicka
	49°28′18,2″N 21°36′09,7″E/49,471722 21,602694
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z Myr Licejskich do Bari w Olchowcu – parafialna cerkiew greckokatolicka znajdująca się w Olchowcu, wzniesiona w 1934.

Obiekt wpisany na listę zabytków w 1993 i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza cerkiew w Olchowcu powstała lub została przeniesiona z innej miejscowości w 1792. Jeden z trzech dzwonów, jakie posiadała, do dnia dzisiejszego znajduje się w świątyni ustawionej na jej miejscu w 1934, kiedy rozebrano starą cerkiew. Nowa budowla poważnie ucierpiała w czasie II wojny światowej, kiedy trafiona pociskiem straciła większość wyposażenia z ikonostasem w pożarze, został uszkodzony również dach. Bezpośrednio po wojnie mieszkańcy podjęli pewne prace zabezpieczające, przerwane przez akcję „Wisła”.

W latach 40. XX wieku z pozostawionej bez opieki cerkwi rozkradziono znaczną część wyposażenia. Następnie cerkiew została zaadaptowana na kościół. W 1950 tylko postawa mieszkańców Olchowca zapobiegła jej rozbiórce, zadekretowanej przez władze. Po 1956, również z inicjatywy miejscowej ludności, dokonano kolejnych niezbędnych napraw we wnętrzu obiektu, współużytkowanego przez katolików obydwu obrządków. Dopiero w latach 80. udało się zamontować w cerkwi nowy ikonostas, a po 1992 przeprowadzić generalny remont.

W 1987 wznowiono w niej nabożeństwa greckokatolickie.

Elewacja południowa
Wnętrze
Elewacja północna

Po upadku PRL cerkiew otrzymała również ikony z nieistniejących świątyń w Leszczawce i Ruszelczycach, które posłużyły do budowy nowego ikonostasu w 1989, autorstwa Andrija Stefanowskiego; dotychczasowy ikonostas trafił do cerkwi w Gajach. Świątynia w dalszym ciągu służy katolikom dwóch obrządków – należy do greckokatolickiej parafii w Komańczy oraz do rzymskokatolickiej w Polanach. W 2000 cerkiew wróciła pod jurysdykcję greckokatolickiego władyki w Przemyślu^[2].

Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew w Olchowcu jest trójdzielna, posiada wyodrębnione prezbiterium, nawę oraz babiniec. Obiekt posiada konstrukcję zrębową, jest zgodnie z tradycją orientowany. Dach cerkwi jest kalenicowy, wzmacniany blachą, wieńczą go dwie kopuły. Okna cerkwi wypełniają witraże.

Cmentarz przycerkiewny
Elewacja frontowa
Kamienny mostek

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew otoczona kamiennym murem. Do świątyni prowadzi kamienny mostek, będący unikatem na Łemkowszczyźnie i zabytkiem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023 [dostęp 2015-12-12] .
↑ Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 202. ISBN 978-83-61577-68-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Opis w serwisie poświęconym Beskidowi Niskiemu

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023 [dostęp 2015-12-12] .

[Zieliński-2] Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 202. ISBN 978-83-61577-68-3.

[1]

[2]