Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Liskach

Cerkiew św. Jana Chrzciciela
obecnie kościół św. Mikołaja
	A/1322 z dnia 3.08.1981
	Kościół filialny
	; Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Liski
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Parafia św. Brata Alberta w Przewodowie
Wezwanie	św. Mikołaj
Historia
Data zakończenia budowy	1873
Aktualne przeznaczenie	czynny kościół
Poprzednie wyznanie	Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno sosnowe
Kopuła; • liczba kopuł	; 3
Liczba naw	1
Nawa główna; • szerokość; • wysokość	; 7,65 m; 10,73 (do szczytu krzyża wieńczącego kopułę nawy 16,42 m) m
	Położenie na mapie gminy Dołhobyczów Liski, cerkiew
	Położenie na mapie Polski Liski, cerkiew
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Liski, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego Liski, cerkiew
	50°30′21,5″N 23°56′56,3″E/50,505972 23,948972
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Liskach – dawna cerkiew greckokatolicka św. Jana Chrzciciela, zbudowana w 1872, znajdująca się w Liskach.

Od 1875 prawosławna, a po 1947 przejęta przez rzymskich katolików i użytkowana jako kościół filialny św. Mikołaja parafii w Przewodowie.

Historia obiektu[edytuj | edytuj kod]

Źródła historyczne podają, że w Liskach już w 1531 istniała cerkiew. W 1761 była to cerkiew Jana Chrzciciela i należała do dekanatu waręskiego. Obecnie istniejącą drewnianą świątynię wzniesiono w 1872 z fundacji Jana Krzyżanowskiego jako cerkiew unicką także pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Już po trzech latach, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, obiekt przejęła parafia prawosławna^[2]. Po 1947 obiekt przejęty przez kościół katolicki. W 1981 rozebrano zakrystię północną, a w 1983 dokonano nieznacznego remontu. Remont generalny kościoła przeprowadzono w 2000^[3].

Elewacja frontowa
Widok od strony południowej
Elewacja północna

Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Jest to cerkiew trzykopułowa, orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, zwęgłowana na rybi ogon na dębowej podwalinie na ceglanej otynkowanej podmurówce. Bryła świątyni dwukondygnacyjna, przykryta ośmiopołaciowymi kopułami zwieńczonymi latarniami z hełmami w formie zbliżonej do stożków zakończonymi żelaznymi krzyżami. Cerkiew orientowana, o halowej trójdzielnej strukturze: do kwadratowej nawy przylegają, połączone prostokątnymi łącznikami, węższe także kwadratowe prezbiterium i babiniec. Po południowej stronie prezbiterium kwadratowa zakrystia. Główne wejście do babińca poprzedzone gankiem przykrytym dwuspadowym daszkiem wspartym na czterech słupach. Ściany są oszalowane pionowymi deseczkami układanymi na zakładkę. Wszystkie kopuły i daszki pokryte blachą ocynkowaną^[3].

Wewnątrz w kopułach ośmiopolowe pozorne sklepienia, w pozostałych pomieszczeniach stropy. Zachowała się polichromia wykonana w 1875, przedstawiająca sceny z życia Jezusa i Marii oraz wizerunki ewangelistów. Z wyposażenia z okresu budowy o tradycjach barokowo-klasycystycznych przetrwał oryginalny ikonostas, ołtarz główny i boczne oraz ambina^[2].

Wokół cerkwi[edytuj | edytuj kod]

Świątynia położona na wyniosłym wzgórzu, w przedłużeniu dawnego parku dworskiego. Od południowego zachodu stoi murowana, trójarkadowa zabytkowa^[1] dzwonnica z 1930. Obok świątyni cmentarz przycerkiewny z kryptą grobową fundatorów cerkwi Krzyżanowskich i poprzedniego właściciela wsi Ignacego Majewskiego, nagrobkami oraz zbiorową mogiłą 86 zamordowanych mieszkańców wsi^[4].