Ciotka Karola

Ciotka Karola (ang. Charley’s Aunt) – farsa Brandona Thomasa. Prapremiera odbyła się w Bury St Edmunds w lutym 1892.

Treść

Afisz teatralny (1892)

Karol, student Uniwersytetu Oxfordzkiego otrzymuje wiadomość, że zamierza go odwiedzić jego ciotka, Donna Lucia d'Alvadorez, bardzo bogata wdowa z Brazylii. Wspólnie przyjacielem (Jackiem) wpadają na pomysł, by wykorzystać to wydarzenie dla własnych celów. Zapraszają na obiad dwie panienki (Amy i Kitty), w których są zakochani, aby przy okazji tego spotkania wyznać im swoje uczucia. Donna Lucia jednak nie zjawia się, a Karol otrzymuje telegram z informacją, że jej przyjazd opóźni się o parę dni. Oznacza, to, że może przepaść szansa na wizytę panienek (bez obecności damy panienki nie mogą odwiedzać mieszkania kawalerów). Studenci wpadają na szalony pomysł: namawiają swego przyjaciela, Lorda Fancourta Babberley (zwanego „Babbs”) aby wystąpił przed pannami w przebraniu, jako ciotka Karola. Prowadzi do szeregu komicznych perypetii.

Musical

Na podstawie utworu Ciotka Karola powstał musical pt. Where's Charley? (muz. Frank Loesser). Prapremiera odbyła się na Broadway w 1948 r. Musical został następnie (1952) zekranizowany przez Davida Butlera.

Ekranizacje (wybór)

Filmy amerykańskie

• Charley's Aunt (1915)
• Charley's Aunt (1925, reż. Scott Sidney)
• Charley's Aunt (1930, reż. Al Christie)
• Charley's Aunt (1941, reż. Archie Mayo)
• Charley’s Aunt (1983, reż. William Asher)

Inscenizacja w teatrze w Brnie (2007).

Filmy argentyńskie

• La tía de Carlos (1947)
• La tía de Carlitos (1953, reż. Enrique Carreras)

Filmy austriackie

• Charley's Tante (1963, reż. Géza von Cziffra)

Filmy brytyjskie

• Charley's Aunt (1938)
• Charley's (Big-Hearted) Aunt (1940, reż. Walter Forde)
• Charley's Aunt (1961)
• Charley's Aunt (1969, reż. John Gorrie)

Filmy duńskie

• Charles tante (1959, reż. Poul Bang)

Filmy fińskie

• Charleyn täti (1958)

Filmy francuskie

• La Marraine de Charley (1936, reż. Pierre Colombier)
• La Marraine de Charley (1959, reż. Pierre Chevalier)

Filmy hiszpańskie

• La tía de Carlos en minifalda (1967, reż. Augusto Fenollar, Ignacio F. Iquino)
• La tía de Carlos (1982, reż. Luis María Delgado)

Filmy niderlandzkie

• De tante van Charlie (2006, reż. Andy Daal, Eduard Huis in 't Veld)

Filmy niemieckie

• Charleys Tante (1934, reż. Robert A. Stemmle)
• Charleys Tante (1956, reż. Hans Quest)
• Charleys Tante (1976, reż.Volker Lechtenbrink)
• Charley's Tante (1993, reż. Lothar Zibell)
• Charleys Tante (1996, reż. Sönke Wortmann)
• Charleys Tante (2017, reż. Thomas Kornmayer; Martin Rassau)

Filmy szwedzkie

• Charleys tant (1926, reż. Elis Ellis)

Filmy węgierskie

• Charley nénje (1986, reż. Levente Málnay)

Filmy włoskie

• La zia di Carlo (1911)
• La zia di Carlo (1913)
• La zia di Carlo (1943, reż. Alfredo Guarini, Achille Campanile)

Pozostałe

• A Tia de Carlitos (1951, reż. Cassiano Gabus Mendes, Jorge Ribeiro) - film brazylijski
• Maskarada (1959, reż. Radivoje 'Lola' Djukic) - film jugosławiański
• Charleyova teta (1969) - serial czechosłowacki
• Здравствуйте, я ваша тётя! (1975) - film radziecki

Ciotka Karola w Polsce

Przekład

Utwór został przełożony na język polski przez Janusza Minkiewicza i Kazimierza Winklera, M. Sachorowskiego, T. Trzcińskiego oraz przez Cecylię Wojewodę.

Inscenizacje (wybór)

Premiera polska odbyła się w Lublinie w 1892 r.

• Teatr Praski w Warszawie (1917, reż. Konstanty Tatarkiewicz)
• Teatr Letni w Poznaniu (1919, reż. Władysław Łuczak)
• Teatr Miejski w Poznaniu (1920, reż. Stefan Zborowski)
• Teatr Nowy im. Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu (1933, reż. Kazimierz Korecki)
• Teatr Miejski w Bydgoszczy (1933, reż. Kazimierz Korecki)
• Teatr Popularny w Warszawie (1933)
• Teatr Polski w Poznaniu (1934, reż. Kazimierz Szubert)
• Teatry Miejskie w Częstochowie (1945, reż. Bolesław Orliński)
• Teatr Polski w Bydgoszczy (1947, reż. Bronisław Kassowski)
• Teatr Mały w Szczecinie (1947, reż. Jan Czabanowski)
• Teatr Nowy w Poznaniu (1947, reż. Aleksander Olędzki)
• Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1974, reż. Czesław Wołłejko)
• Teatr Powszechny w Łodzi (1993, reż. Marcin Słotwiński)
• Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (2001, reż. Ewa Mirowska)
• Teatr Syrena (2004, reż. Waldemar Matuszewski)
• Teatr Kwadrat (2013, reż. Andrzej Nejman)

Spektakle telewizyjne

• Ciotka Karola (1977, reż. Czesław Wołłejko)
• Ciotka Karola (1997, reż. Gustaw Holoubek)

Linki zewnętrzne

• Ciotka Karola, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2024-01-18] .
• Ciotka Karola : krotochwila w trzech aktach (ca 1920) [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2024-01-18]
• Ciotka Karola (afisz teatralny, 1905) [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2024-01-18]
• Ciotka Karola (afisz teatralny, 1946) [w:] [w:] Bibliotece Cyfrowej Polona [online] [dostęp 2024-01-18]