Clintonia

*Clintonia*
	; Clintonia andrewsiana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	liliowce
Rodzina	liliowate
Podrodzina	Lilioideae
Rodzaj	Clintonia
	Nazwa systematyczna
	Clintonia Raf.; Amer. Monthly Mag. & Crit. Rev. 1818: 266 (1818)
	Typ nomenklatoryczny
	Clintonia borealis (Aiton) Raf.
Synonimy
	Hylocharis Regel & Tiling; Xeniatrum Salisb.;
	Hylocharis Regel & Tiling; Xeniatrum Salisb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Clintonia Raf. – rodzaj wieloletnich, naziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny liliowatych, obejmujący 5 gatunków występujących w tropikalnej i subtropikalnej Azji oraz w Ameryce Północnej^[4].

Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć De Witta Clintona, szóstego gubernatora stanu Nowy Jork^[5].

Morfologia

Liście: Z wierzchołka kłącza wyrasta od 2 do 6 liści odziomkowych, siedzących, tworzących pochwę liściową. Blaszki liściowe jajowate do odwrotnielancetowatych, całobrzegie, o wierzchołku ostrym do szczecinowatego^[6]. Liście łodygowe, o ile występują^[7], ogonkowe^[6].

Kwiaty: Kwiaty drobne, zebrane od 1 do 45^[6] w baldach lub grono, wyrastające na wzniesionym, często bezlistnym głąbiku^[7]. Okwiat pojedynczy, sześciolistkowy. Listki okwiatu wolne, jajowate do wąsko odwrotnielancetowatych, z obecnymi miodnikami^[6]. Pręciki osadzone u nasady listków okwiatu, o nitkowatych nitkach^[7] i podługowato-jajowatych do podługowato-równowąskich główkach^[6]. Zalążnia górna, dwu- lub trzykomorowa, jajowata do niemal cylindrycznej, naga. W każdej komorze zalążni powstaje od 2 do 10 zalążków. Szyjka słupka kolumnowata, bocznie spłaszczona, zakończona słabo dwu- lub trzyklapowym znamieniem. Szypułki nierówne, wydłużające się i wznoszące w okresie owocowania^[6].

Owoce: Metaliczno-niebieskie do czarnych, elipsoidalne do jajowatych jagody. W każdym owocu powstaje od 4 do 30 lśniąco-brązowych nasion^[6].

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

Rodzaj zaliczany do podrodziny Lilioideae w rodzinie liliowatych Liliaceae, należącej do kladu liliowców w obrębie jednoliściennych.

Rośliny spożywcze: Młode liście gatunków Clintonia borealis, C. udensis i C. umbellulata, zbierane wczesną wiosną, przed rozwinięciem, są spożywane na surowo lub po ugotowaniu. Mają smak przypominający owoce ogórka^[8]^[9]^[10].

Rośliny lecznicze: Liście Clintonia borealis wykazują działanie nasercowe i dezynfekujące. Okład z liści stosowany jest tradycyjnie na otwarte rany, oparzenia, owrzodzenia i skrofuły^[8].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-21] (ang.).
↑ Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).
↑ D. Gledhill: The names of plants. Cambridge, New York: Cambridge University Press, 2008, s. 112. ISBN 978-0-521-86645-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Frederick H. Utech: Flora of North America. Vol. 26: Liliaceae. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Chen Xinq i Minoru N. Tamura: Flora of China. Vol. 24: Liliaceae. [dostęp 2011-09-14]. (ang.).
↑ ^a ^b Plants For A Future: Clintonia borealis. [dostęp 2015-12-12]. (ang.).
↑ Plants For A Future: Clintonia udensis. [dostęp 2015-12-12]. (ang.).
↑ Plants For A Future: Clintonia umbellulata. [dostęp 2015-12-12]. (ang.).