Cmentarz św. Barbary (II) we Wrocławiu
51°06′47″N 17°00′15″E/51,113056 17,004167.jpg) Stanowisko archeologiczne podczas budowy torowiska na miejscu dawnego cmentarza[a] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ cmentarza |
parafialny |
| Wyznanie |
protestanckie |
| Stan cmentarza |
zlikwidowany |
| Data otwarcia |
przed 1852[1] |
| Data ostatniego pochówku |
1867[1] |
| Data likwidacji |
1910[2] |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°06′47″N 17°00′15″E/51,113056 17,004167
| |
Cmentarz św. Barbary (II), niem. Friedhof zu St. Barbara lub Cholera Friedhof – dawny cmentarz protestancki, założony przed rokiem 1852 przez parafię św. Barbary we Wrocławiu. Zlokalizowany został na zachód od obecnego placu Strzegomskiego (niem. Striegauer Platz) w rozwidleniu obecnych ulic Strzegomskiej (niem. Striegauer Straße) i Legnickiej (niem. Frankfurter Straße)[1].
Projektując nekropolię, przewidziano osobny – parterowy, podpiwniczony i przykryty dwuspadowym dachem – dom mieszkalny dla grabarza (położony w południowo-wschodniej części parceli), a także osobny budynek na planie prostokąta o rozmiarach 14×29 metrów z przeznaczeniem na kostnicę i magazyn podręczny[3]. Położenie cmentarza, dość daleko od XIX-wiecznej zwartej zabudowy ówczesnego miasta, sprzyjało wykorzystaniu go do pochówków osób, które zmarły w 1866 roku podczas epidemii cholery. Wobec liczby ofiar, która wyniosła wówczas około 4,5 tys. osób, cmentarz ten bardzo szybko się wypełnił (stąd jego później używana nazwa Cholera Friedhof), a z obawy przed powtórnymi zakażeniami zadecydowano o jego zamknięciu w 1867 roku[1].
W roku 1903 zarząd miasta podjął decyzję o przeznaczeniu terenu pocmentarnego na plac zabaw, ale nie uzyskał na to zgody parafii. Po kilku latach negocjacji zgodzono się na rozwiązanie kompromisowe: parcelę podzielono, na jednej z jej części zbudowany został (w latach 1911–1913) nowy kościół pod wezwaniem św. Pawła[b], a pozostałą część wykupił magistrat i urządził tam zieleniec. Obecnie na terenie dawnego cmentarza znajduje się m.in. gmach Dolmedu[2], wybudowany w latach 70. XX wieku[4].
Podczas robót ziemnych, związanych z budową w 2021 roku torowiska tramwajowego w rejonie ulic Legnickiej, Strzegomskiej i Złotoryjskiej, robotnicy natknęli się na kilka trumien z ludzkimi szczątkami. Wszystko wskazuje na to, że są to pochówki na Friedhof zu St. Barbara, być może z okresu epidemii w 1866 roku[5][6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Na trzecim planie (za drzewami) po lewej widoczny budynek Dolmed.
- ↑ Kościół ten podczas oblężenia Festung Breslau w 1945 roku został w znacznym stopniu zniszczony[7] i nie zdecydowano się na jego odbudowę; jego pozostałości rozebrano w latach 60. XX w.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Burak i Okólska 2007 ↓, s. 123.
- ↑ a b Encyklopedia Wrocławia 2000 ↓, Cmentarze ewangelicko-luterańskie, s. 117.
- ↑ Burak i Okólska 2007 ↓, s. 124–125.
- ↑ Encyklopedia Wrocławia 2000 ↓, Dolmed (Dolnośląskie Centrum Diagnostyki Medycznej), s. 140–141.
- ↑ Paweł Relikowski: Archeolodzy odkopują ludzkie szczątki na budowie linii tramwajowej. Gazeta Wrocławska, 2021-03-25. [dostęp 2021-04-06]. (pol.).
- ↑ Szczątki ludzkie na budowie torowiska. To prawdopodobnie ofiary cholery. ARAW S.A., Gmina Wrocław: www.wroclaw.pl, 2021-04-01. [dostęp 2021-04-06]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Wrocławia 2000 ↓, Kościół św. Pawła, s. 409.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000. ISBN 83-7023-749-5.
- Marek Burak, Halina Okólska, Cmentarze dawnego Wrocławia, Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu: Wydawnictwo Via Nova, 2007, s. 122–123, ISBN 978-83-89262-38-7, ISBN 978-83-60544-21-1, OCLC 832459570.
