Cmentarz parafialny w Brodnicy
 nr rej. A/236 z 1.07.1985 i z 24.09.1991
| |
 Neogotycki grobowiec rodziny Petów z 1900 roku (wysoki budynek w kształcie kapliczki) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Sądowa 7 |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
otwarty |
| Powierzchnia cmentarza |
5.16.83 ha |
| Data otwarcia | |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Brodnicy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brodnickiego  | |
 53°15′32,34″N 19°23′32,65″E/53,258983 19,392403
| |
| Strona internetowa | |
Cmentarz parafialny w Brodnicy – cmentarz katolicki z pierwszej połowy XIX wieku, położony w Brodnicy przy ul. Sądowej 7[1]. Sąsiaduje on z Kościołem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zwanym potocznie przez mieszkańców miasta „Klasztorkiem”.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz parafialny założono w 1805 roku na terenach należących do przyklasztornego ogrodu dawnego klasztoru oo. reformatów[2]. W XX wieku dwukrotnie powiększano jego areał. Pierwszy raz za sprawą ks. Władysława Fischoedera (proboszcz w latach 1919–1924) po raz drugi dzięki staraniom ks. Józefa Bielickiego (proboszcz w latach 1924–1935).
.jpg)
Obecnie jest to największa brodnicka nekropolia, na której nadal dokonuje się pochówków. Cmentarz podlega pod parafie św. Katarzyny w Brodnicy, która jest jego zarządcą. Na terenie nekropolii znajdują się dwie duże kaplice rodowe (Ossowskich i Petów) oraz wiele ciekawych architektonicznie i historycznie nagrobków (w jego starej części), jak płyta nagrobna Jana Nepomucena Wibickiego herbu Rogala naczelnika powiatu brodnickiego, zmarłego w 1852 roku, nagrobek z roku 1881 opatrzony herbami Ryszewskich i Bardzkich czy nagrobek z 1889 Wilhelma Hussa. Do ciekawych nagrobków z początku XX wieku zalicza się m.in. pomnik z 1903 roku z rzeźbą anioła na grobie Feliksa Gabryszewskiego czy nagrobek z pietą na mogile rodziny Maciejewskich.
Niestety w latach 90. XX wieku podczas wycinki drzew zleconej przez parafię bezpowrotnie zniszczono wiele cennych nagrobków i rzeźb, które je zdobiły. Winnych ww. zniszczeń nigdy nie ukarano.
Kwatera żołnierzy sowieckich[edytuj | edytuj kod]
Na terenie cmentarza znajduje się także kwatera żołnierzy Armii Czerwonej z 1945 roku. W dniach 22-23 stycznia 1945 r. żołnierze 65 Armii pod dowództwem gen. Pawła Batowa oraz 1 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego gen. Michaiła Panowa walczyli z oddziałami niemieckimi obsadzającymi umocnienia wzdłuż rzeki Drwęcy. W walkach o Brodnicę zginęło 109 żołnierzy sowieckich ww. jednostek pochowanych na opisywanej kwaterze[3].
- Rodzaj obiektu: Kwatera wojenna
- Liczba pochowanych: 109
- Liczba zidentyfikowanych: 0
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
W centrum najstarszej części cmentarza parafialnego na kamiennym postumencie stoi pieta wykonana przez znanego toruńskiego rzeźbiarza Ignacego Zelka. Została ona wykonana z okazji Roku Jubileuszowego 1934. Przedstawia ona trzy postacie: zdjętego z krzyża Jezusa Chrystusa, podtrzymywanego przez matkę oraz Marię Magdalenę.
Pochowani[edytuj | edytuj kod]
- Ludwik Grzemski - działacz społeczny, więzień Sachsenhausen (KL)
- Maksymilian Klinicki - oficer Wojska Polskiego, cichociemny
- Lesław Laskowski - poseł
- Wanda Truszczyńska - nauczyciel, więzień Ravensbrück (KL)
- Kazimierz Wojciechowski - drukarz, wydawca, redaktor, działacz narodowy
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz komunalny w Brodnicy (otwarty)
- Cmentarz ewangelicki w Brodnicy na ul. Sądowej (zamknięty)
- Cmentarz ewangelicki w Brodnicy na ul. Karbowskiej (zamknięty)
- Cmentarz wojskowy w Brodnicy (zamknięty)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cmentarz parafialny w Brodnicy przy ul. Sądowej. groby.radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-06)]. na groby.radaopwim.gov.pl
- ↑ Śladami brodnickich nekropolii na nowosci.com.pl
- ↑ BRODNICA – KWATERA ŻOŁNIERZY SOWIECKICH POLEGŁYCH W 1945 ROKU. groby.radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-06)]. na groby.radaopwim.gov.pl