Compitalia
| Dzień |
początek stycznia |
|---|---|
| Państwa | |
| Typ święta | |
| Zwyczaje |
wznoszenie kapliczki na polu (na wsi) lub ołtarza na ulicznym skrzyżowaniu (w mieście) |
| Znaczenie |
oczyszczenie gospodarstwa domowego |
Compitalia (Kompitalie)[1] – rzymskie święto ku czci larów (lares compitales), będących bóstwami opiekuńczymi rozdroży (łac. compitum, lm compita) i skrzyżowań dróg. Odmiennie obchodzono je na wsi i w mieście przy udziale kapłanów zwanych compitales[2].
W miastach święto larów dzielnicowych, strzegących skrzyżowań ulic, obchodzono na początku stycznia i miało ono charakter ludyczny, połączone z atrakcyjnymi występami i pospolitymi rozrywkami dla mieszkańców[3]. Według innych źródeł obchody Compitaliów przypadały w dniu 2 maja[2]. Przedstawiciel każdej insuli wznosił na skrzyżowaniu ulic ołtarz, gdzie składano ofiarę (najczęściej z kury). Po oficjalnych ceremoniach następowały trzy dni szczególnie swobodnego świętowania[potrzebny przypis].
Na wsi każdy rolnik budował na swym polu kapliczkę, w której składał pług oraz tyle drewnianych podobizn ludzkich, ilu członków liczyła rodzina. Następnego dnia składano ofiarę ze zwierzęcia dla oczyszczenia gospodarstwa na nadchodzący rok. Obrzędy te rozpoczynały trzy dni świąt[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wielka encyklopedia PWN. T. 15. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 352.
- ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (pod red. Z. Piszczka). Wyd. 5. Warszawa: PWN, 1983, s. 159-160
- ↑ Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 206.