Lary

Lar familiaris – brązowa statuetka z Hiszpanii (I wiek)

Lary (łac. Lares, genii loci, lp. odpowiednio: Lar, genius loci) – dusze zmarłych, czczone w Rzymie jako chroniące od nieszczęść bóstwa opiekuńcze domu i pomyślności.

W kapliczkach (larariach) umieszczano ich statuetki, modlono się do nich i składano im ofiary. Z okazji wesela, urodzin lub rodzinnej uroczystości otrzymania przez chłopca bulli lub toga virilis, otwierano domowe kapliczki i składano larom ofiary z ciasta, wina, kadzidła, a całość zdobiono kwiatami. Przeciwieństwem larów były złe dusze – larwy (larvae).

Do najważniejszych należały Lares Familiares opiekujące się rodziną i domem; w wierzeniach starożytnych Rzymian były to dusze zmarłych przodków, sprawujące pieczę nad żyjącymi krewnymi. Ich wizerunki znajdowały się przy ognisku domowym w atrium lub w osobnym pomieszczeniu zwanym lararium. Na wstępie posiłku składano im ofiarę z pokarmu, a z okazji wyjazdu lub przyjazdu odprawiano do nich modły.

Wyróżniano też inne odmiany larów:

• Lares Compitales i Lares Viales – opiekunowie dróg i ich rozstajów;
• Lares Permarini – opiekunowie przed niebezpieczeństwami na morzu;
• Lares Hostilii – broniący miasta od nieprzyjaciół;
• Lares Rurales – sprawujący opiekę na polu;
• Lares Militares – zapewniający opiekę w wojsku i podczas podróży;
• Lares Urbani – sprawujący opiekę nad państwem;
• Lares Publici – opiekujący się całym miastem.

Czczono je składaniem ofiar podczas oficjalnych uroczystości zwanych Laraliami.

Zobacz też

• penaty
• many (mitologia)