Concordia (Karakorum)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Otoczenie lodowca Baltoro, Concordia oznaczona nr 2

Concordia (Balti: ཅོནྕོརདིཨ།; Urdu: کونکورڈیا) – nazwa nadana zlewisku lodowca Baltoro i lodowca Godwin-Austen w środkowej części Karakorum. Znajduje się na terenie Baltistanu (region administracyjny Gilgit-Baltistan, dawne Obszary Północne) w Pakistanie, na wysokości ok. 4 600 m n.p.m. Wzdłuż grani na wsch. skraju Concordii przebiega granica z Chinami, za którą leży dolina rzeki Shaksgam. Szczyty wokół Concordii należą do najwyższych na świecie, są to m.in. cztery ośmiotysięczniki: K2, Broad Peak, Gasherbrum V i Gasherbrum VI. Ze względu na dogodne położenie, ukształtowanie terenu i jego rozległość (w najszerszym miejscu ok. 3 km) przy Concordii stawiane są obozy bazowe wypraw himalajskich, jest też popularnym celem trekkingowym.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze mapy tego regionu sporządzone zostały przez brytyjskiego topografa i geodetę H.H. Godwin-Austena w ramach jego eksploracji i prac kartograficznych w 1861 na terenie od przełęczy Skoro La (w paśmie Western Masherbrum) i dolinę Braldoh, po obszar lodowców Czogolungma (Chogo Lungma), Kero Lungma, Hispar, Biafo i Baltoro. Wyniki swoich prac opublikowano w 1877. Godwin-Austen jako pierwszy przeszedł te lodowce i odkrył lodowiec Baltoro jako drogę podejścia pod K2[1][2]. Martin Conway podczas wyprawy w ten rejon Karakorum w 1892 nadał nazwy lodowcom Godwin-Austen, Vigne i Throne (obecnie lodowiec Abruzzi), a wielkie skrzyżowanie lodowców (the great crossing) określił Place de la Concorde przez skojarzenie ze zlewem trzech wielkich lodowców w Alpach Berneńskich, dającego początek lodowcowi Aletsch[3]. Także Aleisterowi Crowleyowi podczas wyprawy pod K2 pod kierownictwem Oscara Eckensteina w 1902 widok tej części lodowca Baltoro nasunął skojarzenie z Konkordiaplatz w Alpach Berneńskich[4]. Filippo de Filippi, opisując wyprawę Ludwika Sabaudzkiego, księcia Abruzzi, na K2 w 1909, posługuje się nazwą Concordia jako oczywistą, choć uzupełnią ją przeważnie określeniem kocioł lub amfiteatr[5].

Lodowiec Górny Baltoro z łączącymi się z nim lodowcami Vigne, Abruzzi i Gasherbrum Płd.

Lodowce dopływowe[edytuj | edytuj kod]

Górny Baltoro[edytuj | edytuj kod]

Obszary firnowe zasilające lodowiec Baltoro w jego górnym biegu położone są na południu pomiędzy górami Chogolisa, Baltoro Kangri, Gasherbrum I i Gasherbrum VI. Od wschodu schodzi, po połączeniu się z lodowcem Gasherbrum Południowy, lodowiec Abruzzi. Opływa on od północy Baltoro Kangri, by u podnóża Chogolisy zmienić kierunek na płn.-zach. i jako szeroki na 2 km Górny Baltoro spływać z niewielkim nachyleniem 15 km ku Concordii. Krótko przed nią łączy się z lodowcem Vigne, schodzącym z płn.-zach. stoków Chogolisy, i tak poszerzony spływa w kierunku płn.-płn.-wsch.

Lodowiec Godwin-Austen[edytuj | edytuj kod]

Widok na lodowiec Baltoro spływający od Concordii, na prawo od niej Mitre Peak (6010 m), za nim Gasherbrumy

Lodowiec Godwin-Austen ma swój obszar akumulacji na płn. wschód od K2, pomiędzy przełęczą Skyang La (wcześniej zwaną Windy Gap) a szczytem Skyang Kangri (7544 m, wcześniej zwanym Staircase Peak). Płynie ok. 10 km w kierunku płd.-zach. wzdłuż płd.-wsch. podnóża K2, drugiej co do wysokości góry świata. Od połączenia z lodowcem Savoia skręca dokładnie na południe, by doliną o szerokości ok. 1,5 km schodzić przez ok. 9 km wzdłuż zach. podnóża Broad Peak w kierunku Concordii.

Pozostałe lodowce[edytuj | edytuj kod]

Dwa mniejsze lodowce docierają do Baltoro na Concordii od wschodu: lodowiec Gasherbrum Zachodni, spływający z zach. flanki Gasherbruma IV, i kilkaset metrów na północ od niego lodowiec Falchan, z polem firnowym na płd.-zach. stokach Broad Peak.

Lodowiec Baltoro[edytuj | edytuj kod]

Rzeka Braldu poniżej bramy lodowca Baltoro

Połączone masy ww. lodowców, w postaci rzeki lodu pokrytej skalnym rumoszem, płyną przez ok. 35 km dalej na zachód jako lodowiec Baltoro.

Końcowy skraj lodowca Baltoro[edytuj | edytuj kod]

Jęzor lodowca zasilają poniżej Concordii mniejsze lodowce, schodzące na północy z płd. stoków masywu Baltoro Muztagh i z masywu Masherbruma na południu. Spod czoła lodowca Baltoro wypływa potok lodowcowy o nazwie Bisho Lugana, który daje początek rzece Braldu. W dalszym biegu, zasilona wodami roztopowymi z lodowca Biafo, Braldu płynie przez ok. 78 km dnem doliny o tej samej nazwie. Dalej jest dopływem innej rzeki lodowcowej, Shigar, która wpada w Skardu do Indusu[6].

Góry[edytuj | edytuj kod]

Mitre Peak (6010 m) ogranicza Concordię od płd. zachodu

Nad wschodnią stroną Concordii góruje, widoczna z daleka, zachodnia ściana Gasherbruma IV. Płn.-wsch. narożnik, ograniczony lodowcami Baltoro i Godwin-Austen, tworzy Marble Peak. Naprzeciwko niego znajduje się szczyt Mitre Peak, w otoczeniu lodowców Baltoro, Górny Baltoro i Vigne.

W dalszej perspektywie widać z Concordii jeszcze inne szczyty. Widok na północ, w górę lodowca Godwin-Austen, zamyka płd. ściana wypiętrzonego w piramidę K2. Od niej w prawo, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, widoczne są górne partie Broad Peak i zachodnie wierzchołki masywu Gasherbrumów (G IV, GV, G VI i G VII), za którymi kryją się ośmiotysięczniki Gasherbrum II i Gasherbrum I. Nad lodowcem Górny Baltoro dominuje na południu Baltoro Kangri. Ponad licznymi szczytami sześciotysięcznymi pomiędzy lodowcami Górny Baltoro a Vigne góruje Chogolisa z jej niemal poziomą granią szczytową. Patrząc w dół lodowca Baltoro, po zach. stronie widać Mitre Peak (za nim masyw Masherbruma), a po wsch., za Marble Peak, pasmo Baltoro Muztagh (z Trango Towers i Muztagh Tower).

Szczyty wokół Concordii[edytuj | edytuj kod]

Marble Peak (6256 m) ogranicza Concordię od płn.-zachodu

Ośmiotysięczniki:

Inne szczyty:

Obóz Ali na lodowcu Vigne. W tle po prawej niewidoczne podejście na przełęcz Gondoghoro
Obóz na Concordii, w tle Broad Peak (8051 m) i Gasherbrum IV (7932 m)

Znaczenie turystyczne[edytuj | edytuj kod]

O ile dla wspinaczy Concordia jest jedynie miejscem przejściowym przed dotarciem do właściwego obozu bazowego (bazy) pod któryś z ośmiotysięczników, o tyle dla licznych turystów trekkingowych jest ona przeważnie już celem właściwym. W tzw. Concordia Basecamp spędzają zazwyczaj dwie noce, cały dzień poświęcając na podejście np. do bazy pod K2. Oferta trekkingowa jest zróżnicowana pod względem trudności, czasu i tras[11].

Panorama[edytuj | edytuj kod]

360°-Rundblick am Concordiaplatz
360°-Rundblick am Concordiaplatz

Panorama 360° z Concordii

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zbigniew Kowalewski, Janusz Kurczab: Na szczytach Himalajów. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1983. ISBN 83-217-2412-4.
  • Roberto Mantovani, Kurt Diemberger: K2 – Himalaya. Die große Herausforderung. Bindlach: Gondrom Verlag, 2004
  • Rollo Steffens: Faszination Karakorum. Die wilden Berge Asiens. München: Bruckmann, 2000, ISBN 3-7654-3593-7 .

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kenneth Mason, Abode of Snow. A History of Himalayan Exploration and Mountaineering, London: Rupert Hart-Davis, 1955, s. 77-78.
  2. ↑ Zbigniew Kowalewski, Janusz Kurczab, Na szczytach Himalajów, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1983, s. 171, ISBN 83-217-2412-4.
  3. ↑ William Martin Conway, Climbing and Exploration in the Karakoram-Himalayas, London: T. Fisher Unwin, 1895, s. 454-455, 478 [zarchiwizowane], Cytat: The great Baltoro glacier is formed, by the union, at the west foot of Gusherbrum, of three chief affluents. I named them Godwin-Austen glacier, Throne glacier, and Vigne glacier. The Godwin-Austen glacier descends from K. 2. The Vigne glacier comes in from the south, and is fed by the snows of the Chogolisa peaks. The Throne glacier divides, about eight miles above the great crossing, or Place de la Concorde (as a similar place at the head of the Aletsch glacier is called), into two branches, and between them rises a rounded mountain mass. To it I gave the name Golden Throne (23,600 feet), for it is throne-like in form, and there are traces of gold in its volcanic substance..
  4. ↑ Aleister Crowley, The Confessions of Aleister Crowley. An Autobiography, New York: Hill and Wang, 1970, s. 311, Cytat: In front of me the glacier widened out; three major and several minor glaciers coalesced. I was irresistibly reminded of the Concordia Platz in the Oberland and named the plateau in affectionate remembrance..
  5. ↑ Filippo de Filippi, Karakorum and Western Himalaya 1909. An account of the expedition of the Duke of the Abruzzi, New York: Dutton & Company, 1912, 204 i n..
  6. ↑ Mohan C. Bhandari, Solving Kashmir, New Delhi: Lancer Publishers, 2006, s. 15-17 [zarchiwizowane].
  7. ↑ Snow Dome - Peakbagger.com [online], www.peakbagger.com [dostęp 2024-01-13].
  8. ↑ Biarchedi - Peakbagger.com [online], www.peakbagger.com [dostęp 2024-01-13].
  9. ↑ Marble Peak - Peakbagger.com [online], www.peakbagger.com [dostęp 2024-01-13].
  10. ↑ Mitre Peak - Peakbagger.com [online], www.peakbagger.com [dostęp 2024-01-13].
  11. ↑ Peter Watson, Trekking to K2 base camp in Pakistan: everything you need to know, Lonely Planet, 2021, s. 1 [zarchiwizowane].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wysokości położenie, nazwy alternatywne itp. podano wg portalu peakbagger.com

Orograficzna szkicowa mapa Karakorum autorstwa Jerzego Wali dostępna na portalu scribd

Galeria fotografii otoczenia Concordii na portalu SummitPost

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Concordia_(Karakorum)&oldid=72992349”