Czerwona Ławka
 Widok od strony Dolinki Lodowej. Od lewej: Spąga, Niżnia Czerwona Ławka, Mała Spąga, Wyżnia Czerwona Ławka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
2305 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°11′19,1″N 20°11′06,8″E/49,188639 20,185222
| |
Czerwona Ławka (słow. Priečne sedlo, niem. Roteturmscharte, Roterturmpass, Vordere Rote Bank, węg. Vörös-torony-hágó) – przełęcz w bocznej, odchodzącej w zworniku Małego Lodowego Szczytu (Široká veža), grani słowackich Tatr Wysokich.
Przełęcz utworzona jest przez dwa głębokie wcięcia (2309 i 2305 m n.p.m.[1]) pomiędzy Małym Lodowym Szczytem a Spągą groźnie zwieszającą się nad przełęczą. Podawana powszechnie w literaturze wysokość 2352 m mogła odnosić się w rzeczywistości do Spągi, która według nowych pomiarów z lotniczego skaningu laserowego wznosi się na wysokość 2353 m. Wschodnie zbocza spod przełęczy opadają do Dolinki Lodowej (górne odgałęzienie Doliny Małej Zimnej Wody), zbocza zachodnie do Strzeleckiej Kotliny w górnym piętrze Doliny Staroleśnej. Przez Czerwoną Ławkę zbudowano w latach 1935–37 szlak turystyczny. Trasa jest eksponowana i zabezpieczona łańcuchami. Są to jedne z najdłuższych łańcuchów w Tatrach, sama zaś przełęcz nazwana została w 1956 r. przez Jana Alfreda Szczepańskiego „słowackim Zawratem”. Przez wiele lat szlak ten był jednokierunkowy, w 2013 r. zamontowano dodatkowe łańcuchy i klamry umożliwiające bezpieczne przejście w obu kierunkach[2]. W sierpniu 2021 r. otworzono dla turystów alternatywną trasę via ferraty o trudnościach A/B. Poprowadzono ją po skałach powyżej klasycznego szlaku turystycznego[3]. Z przełęczy prowadzi nieoznakowana, najłatwiejsza droga na Mały Lodowy Szczyt[4].
Czerwona Ławka składa się z dwóch siodeł rozdzielonych niewielką turniczką zwaną Małą Spągą. Siodło znajdujące się bliżej Małego Lodowego Szczytu nosi nazwę Wyżnia Czerwona Ławka, a siodło bezpośrednio poniżej Spągi nazywane jest Niżnią Czerwoną Ławką. Szlak prowadzi przez Wyżnią Czerwoną Ławkę (2309 m). Via ferrata przekracza grań około 10 m powyżej wcięcia Wyżniej Czerwonej Ławki[3].
Polska nazwa związana jest z kolorem skał poniżej przełęczy, nazwa słowacka to „poprzeczna przełęcz”. Rejon przełęczy zbudowany jest z mylonitów i porasta go bogata flora roślin. Pomimo surowych warunków (duża wysokość nad poziomem morza) stwierdzono tutaj występowanie jeszcze 50 gatunków roślin naczyniowych, w tym aż 8 gatunków skalnic.
Pierwsze znane przejścia turystyczne:
- letnie: Gustav Müller, Wilhelm Roxer i jego brat, w 1846 r.
- zimowe: Tibold Kregczy, Lajos Rokfalusy i Zoltán Votisky, 15 kwietnia 1911 r.[4]
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– żółty szlak od Schroniska Téryego w Dolinie Małej Zimnej Wody przez Dolinkę Lodową, Czerwoną Ławkę i górne piętro Doliny Staroleśnej do Schroniska Zbójnickiego. Szlak jest czynny tylko od 15 czerwca do 31 października.
- Czas przejścia ze Schroniska Téryego na przełęcz: 1:30 h
- Czas przejścia z przełęczy do Schroniska Zbójnickiego: 1:45 h[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ Priečnym sedlom v oboch smeroch. [dostęp 2013-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. (słow.).
- ↑ a b Lenka Rusnáková: Ferrata: Nová ferrata cez Priečne sedlo v Tatrách. [dostęp 2021-09-25]. (słow.).
- ↑ a b Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka. Warszawa: Sport i Turystyka, 1973.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Wyd. Trawers, 1998. ISBN 83-901580-8-6.
- Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.