Czubajeczka łysiejąca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czubajeczka łysiejąca
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubajeczka

Gatunek

czubajeczka łysiejąca

Nazwa systematyczna
Lepiota oreadiformis Vel.
České Houby 1: 215 (1920)
Porównanie kilku gatunków czubajeczek

Czubajeczka łysiejąca (Lepiota oreadiformis Vel.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus clypeolarius var. pratensis Bull. 1789
  • Lepiota clypeolaria var. pratensis (Bull.) Gillet 1876
  • Lepiota gracilis var. laevigata J.E. Lange 1915
  • Lepiota laevigata (J.E. Lange) J.E. Lange 1923
  • Lepiota oreadiformis var. laevigata (J.E. Lange) Bon 1993
  • Lepiota oreadiformis Velen. 1920 var. oreadiformis
  • Lepiota pratensis (Bull.) Bigeard & H. Guill. 1909
  • Lepiota rocabrunae Consiglio & Migl. 2002

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 2-6 cm, początkowo półkulisty, potem płaskowypukły z szerokim garbem. Powierzchnia jasnoochrowobrązowa, na środku kapelusza ciemniejsza i stopniowo blednąca w kierunku obrzeża. Brzeg ze zwieszającymi się, kłaczkowatymi resztkami osłony[4].

Blaszki

Wolne, niezbyt szeroki, o barwie od białej do beżowej[4].

Trzon

Wysokość 3-7 cm, grubość 0,3-0,7 cm, kształt walcowaty, nieco zgrubiały przy podstawie. Powierzchnia włóknista lub kłaczkowata, pokryta takimi samymi włókienkami, jak na kapeluszu. Posiada wełnistą strefę pierścieniową[4].

Miąższ

Cienki, o barwie od białej do kremowej. Brak wyraźnego smaku i zapachu[4].

Wysyp zarodników

Biały[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne lub wrzecionowate, amyloidalne, o rozmiarach 10–16 × 4,5–6,5 μm. Cheilocystydy maczugowate[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Czubajeczka łysiejąca znana jest w wielu krajach Europy, oraz w stanie Kansas w USA[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano 3 stanowiska[3].

Saprotrof. Owocniki wyrastają na ziemi w lasach liściastych, zwłaszcza pod grabami, lasach iglastych wśród wrzosów, a także na obrzeżu lasów i na polanach. Pojawiają się od lipca do października[3].

Prawdopodobnie jest grzybem trującym, u czubajeczek stwierdzono bowiem występowanie substancji toksycznych, niektóre gatunki powodują nawet zatrucia śmiertelne[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f H. Knudsen, Vesterholt: Funga Nordica Nordsvamp. Copenhagen: 2008.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2017-11-14].
  6. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.