Czyżyk (Góry Sowie)

Czyżyk

Widok na wzniesienie od strony południowo-wschodniej z Bielawy.
Państwo	Polska
Pasmo	Sudety Góry Sowie
Wysokość	555 m n.p.m.
Położenie na mapie Sudetów Czyżyk
50°41′05,57″N 16°33′48,87″E

Czyżyk (niem. Zeisig Koppe, 555 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w środkowej części Gór Sowich. Góra z licznymi śladami dawnej działalności górniczej.

Wzniesienie położone jest w północno-środkowej części Gór Sowich, około 3,8  km na południowy zachód od centrum miejscowości Bielawa.

Kopulaste wzniesienie o bardzo zróżnicowanej rzeźbie i ukształtowaniu oraz dość stromych wschodnich i zachodnich zboczach, z płaską wyrazistą powierzchnią będące niższą kulminacją Błyszcza (637 m n.p.m.).

Wznosi się na końcu długiego bocznego grzbietu, odchodzącego od Słonecznej w kierunku północnym przez szczyty wzniesień: Korczaka, Żebraka, Kawkę, Błyszcz. Wzniesienie wyraźnie wydzielają doliny: od południowego wschodu Dolina Wapienna, a od północnego zachodu mało wykształcona dolina, którą płynie bezimienny potok górski. Północno-wschodnie zbocze wzniesienia opada do linii sudeckiego uskoku brzeżnego nad Kamieniczkami. Wzniesienie zbudowane z prekambryjskich gnejsów, z dość licznymi wkładkami ciemnych amfibolitów z soczewami wapieni krystalicznych (marmurów). Występuje tu także aktynolit, chromit i ilmenit. Zbocza wzniesienia pokrywa niewielka warstwa młodszych osadów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich. Na południowych stokach, opadających do Doliny Wapiennej znajdują się liczne ślady dawnej działalności górniczej w postaci wkopów, hałd, zapadlisk, szurfów oraz sztolni. Cała powierzchnia wzniesienia łącznie z partią szczytową porośnięta jest lasem świerkowo bukowym regla dolnego. Dolinami wydzielającymi wzniesienie prowadzą drogi leśne, które w przeszłości były uczęszczane przez turystów, obecnie są zapomniane jako trasy turystyczne. Na szczycie Czyżyka wznosi się niewielka ambona myśliwska. U podnóża wzniesienia, po północnej i zachodniej stronie położona jest miejscowość Pieszyce. Położenie wzniesienia, kształt oraz zróżnicowana rzeźba czynią wzniesienie rozpoznawalnym w terenie. Wzniesienie znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Gór Sowich.

Górnictwo

Przedmiotem eksploatacji w masywie Czyżyka mogły być żyły barytowe ze srebrnonośną galeną..

Do dziś w masywie Czyżyka zostały opisane 4 sztolnie, ale jest ich znacznie więcej, niektóre z nich są drożne. Według ostatnich publikacji na Czyżyku umiejscawia się średniowieczną kopalnię St. Eliae, jednak nie jest to potwierdzone.

W przeszłości w Kamionkach umierało bardzo wielu mieszkańców, duży wpływ miało wydobycie rudy ołowiu.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.
• Sudety Środkowe. Skala 1:40000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2005. ISBN 83-60044-44-9.
• Góry Sowie, Mapa turystyczna, Skala 1:35000. Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2011. ISBN 978-83-62917-36-5.
• T. Śnieżek, Góry Sowie, Przewodnik, Oficyna wydawnicza "Rewasz", Piastów 2012, ISBN 83-62460-22-9.
• EufrozynaE. Piątek EufrozynaE., ZygfrydZ. Piątek ZygfrydZ., Górnictwo rud metali w Górach Sowich, StanisławS. Januszewski (red.), Wrocław: Wyd.Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2000, ISBN 83-904357-1-3, OCLC 891266932 .brak strony (książka)
• T. Dziekoński, Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XIX wieku. PAN.IHKM, Ossolineum, Wrocław 1972.
• M. Mączka, M. Stysz, Relikty dawnych robót górniczych w Górach Sowich, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 117, Wrocław 2006.