Daldinia decipiens

Daldinia decipiens

Podkładka Daldinia decipiens na brzozie
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	próchnilcowce
Rodzina	Hypoxylaceae
Rodzaj	warstwiak
Gatunek	Daldinia decipiens
Nazwa systematyczna
Daldinia decipiens Wollw. & M. Stadler Mycotaxon 80: 168 (2001)

Podkładki na gałązce brzozy

Daldinia decipiens Wollw. & M. Stadler – gatunek grzybów z rodziny Hypoxylaceae.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Xylaria, Hypoxylaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Holotyp: M, Wollweber 3811. Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowali w 2001 r. Wollw. i M. Stadler na Betula carpatica w Niemczech.

Morfologia

Podkładka twarda, korkowata o maczugowatym lub kulistym kształcie, często wyrastająca na krótkim trzonie o wysokości 3–8 mm. Młoda, rozwijająca się podkładka ma często cylindryczny kształt. W stanie dojrzałym osiąga rozmiar około 2 × 3 cm. Początkowo ma barwę czerwonawo-brązową, potem coraz ciemniejszą, do fioletowoczarnej. Pod powierzchnią występują pomarańczowobrązowe granulki perytecjów, lekko uwypuklające się na zewnątrz. Na przekroju poprzecznym występują koncentryczne warstwy brązowe i brązowoczarne. Poszczególne warstwy mają grubość 0,1–0,5 mm. Perytecja lancetowate, lub rzadziej jajowate, o rozmiarach 0,4–0,8 × 0,2–0,4 mm. Na ich szczycie niepozorne lub nieco brodawkowate ostiole. Worki o rozmiarach 180–210 × 9–10 μm osadzone na trzonkach o długości 90–100 μm. Aparat apikalny o rozmiarach 0,5–0,8 × 4,5–5 μm, amyloidalny. Askospory jasnobrązowe do ciemnobrązowych, gładkie, elipsoidalne, głównie z wąsko zaokrąglonymi końcami, o rozmiarach 18 (–20) × 6,5–10 (–11) μm, z porą rostkową w postaci szczeliny na całej długości bardziej wypukłej strony zarodnika.

Wyhodowana na pożywce OA anamorfa po 1–1,5 tygodnia osiąga średnicę 9 cm. Powierzchnia biała, filcowata, z rozproszonym obrzeżem. Podczas zarodnikowania staje się coraz ciemniejsza, w końcu czarna. Konidiofory nierozgałęzione, lub rozgałęzione dichotnomicznie, hialinowe, o długości 50–120 μm i średnicy 2,5–3,5 μm z jedną lub dwoma komórkami konidiotwórczymi na końcu. Komórki konidiotwórcze cylindryczne, hialinowe, o długości 13–22 μm i średnicy 2,5–4 μm. Konidia hialinowe, gładkie, prawie kuliste lub jajowate, o rozmiarach 7–8 × 4,5–5,5 μm.

Podobny jest próchnilec maczugowaty (Xylaria polymorpha).

Występowanie i siedlisko

Znane jest jego występowanie tylko na półkuli północnej, głównie w Europie. Początkowo znany był w Niemczech i Szwecji, potem w Danii, Hiszpanii i Anglii, a także w USA i Chinach. Występował także wśród okazów o nazwie Sphaeria concentrica w herbarium Persoon. W Polsce po raz pierwszy jego występowanie podano w 2009 r. w rezerwacie przyrody Ochojec.

Saprotrof, grzyb nadrzewny, jak dotąd notowany niemal wyłącznie na brzozach (jedno stanowisko na buku). Anamorfa współżyje z błonkówką Xiphydria woodwasps, która bierze udział w rozprzestrzenianiu zarodników.