Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (plac Inwalidów)
 nr rej. Gminna ewidencja zabytków - Kraków[1].
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
plac Inwalidów 4 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Ludwik Wojtyczko |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy |
1924 |
| Ukończenie budowy |
1926 |
| Właściciel |
Uniwersytet Jagielloński |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°04′11,45″N 19°55′27,10″E/50,069847 19,924194
| |
Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie w Dzielnicy V Krowodrza przy placu Inwalidów 4.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Modernistyczny budynek ukończony został w 1926 roku. Był jedną z kilku kamienic wybudowanych w latach 20. XX wieku dla kadry profesorskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaprojektowany został w stylu art déco przez Ludwika Wojtyczkę, we współpracy ze Stefanem Żeleńskim i Piotrem Jurkiewiczem.
Jest to trzypiętrowy budynek na rzucie prostokąta. Główna klatka schodowa doświetlona jest od góry świetlikiem, od strony podwórka znajduje się druga, zewnętrzna, przeznaczona początkowo dla służby. Elewacja ozdobiona jest sgraffitową dekoracją o geometryczno-roślinnych motywach[2].
W listopadzie 1939 roku, po zajęciu Krakowa przez hitlerowców, mieszkańcy kamienicy otrzymali nakaz eksmisji –ieli czterdzieści osiem godzin na opuszczenie lokali, pozwolono im zachować dobytek, gdyż pomieszczenia w budynku przeznaczono na biura[3]. W filmie Andrzeja Wajdy Człowiek z marmuru główny bohater Mateusz Birkut w jednej ze scen rozbija szybę w bramie kamienicy, tę scenę zrealizowano właśnie w bramie kamienicy przy ówczesnym Placu Wolności[4].
W budynku zamieszkiwali między innymi Adam i Irena Vetulani, ich synowie Jerzy i Jan oraz ich synowa Maria Vetulani[5].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Brama wejściowa -
Brama wejściowa i sgraffito -
Numer budynku na elewacji -
Klatka schodowa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2021-03-20].
- ↑ Aneta Borowik: Dom Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2017-03-17].
- ↑ Marcin Rotkiewicz: Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 14–15. ISBN 978-83-8049-092-5.
- ↑ Pod Lupą: szlakiem krakowskiej moderny. Radio Kraków, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-17].
- ↑ Piotr Biliński: Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanoniczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Wiśniewski, Ludwik Wojtyczko. Krakowski architekt i konserwator zabytków pierwszej połowy XIX wieku, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003, ISBN 83-7318-241-1, OCLC 830542616.