Doru lineare
| Doru lineare[1] | |||
| (Eschscholtz, 1822) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | Eteodermaptera | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Doru lineare | ||
| Synonimy | |||
| |||
Doru lineare – gatunek skorka z rodziny skorkowatych i podrodziny Forficulinae. Ubarwiony rudo-brązowo-żółto. Osiąga od 12 do 18 mm długości. Samice wykazują troskę macierzyńską o potomstwo. Odgrywa pożyteczną rolę w różnych uprawach rolnych. Zasiedla Amerykę.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został w 1822 roku przez Johanna Friedricha Eschscholtza jako Forficula linearis[2][3]. W 1901 roku James Abram Garfield Rehn przeniósł go do rodzaju Apterygida. W rodzaju Doru umieszczony został przez Malcolma Burra w 1907 roku[3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała mierzona z cęgami wynosi u samców od 14 do 18 mm, a u samic od 12 do 16 mm. Głowa rudobrązowa, zaokrąglona, nieco spłaszczona. Czoło z dwoma małymi wgnieceniami między oczami. Oczy małe, krótsze niż długość głowy za nimi. Szwu zaczołowego i koronalnego brak. Czułki brązowe, 12-członowe, o członach walcowatych, z wyjątkiem pierwszego, który jest tak długi jak odległość między nasadami czułków, i poprzecznego drugiego. Przedplecze brązowe z żółtymi bokami, małe i silnie na tylnym brzegu wypukłe, o bokach mniej lub bardziej prostych i równoległych, a środkowej bruździe podłużnej niewyraźnej. Pokrywy w pełni rozwinięte, żółte ze szwem i bocznymi brzegami rudobrązowymi. Skrzydła tylne krótkie, żółte. Odnóża żółte. Odwłok rudy do ciemnego, wydłużony, o bokach mniej lub bardziej równoległych lub nieco z tyłu rozszerzonych. Tergity połyskujące i bardzo drobno punktowane, a na trzecim i czwartym duże i wyraźne boczne pola gruczołowe. Ostatni z nich duży, poprzeczny i pośrodku wklęśnięty; u samicy gładki, a u samca z czterema lub więcej guzkami po bokach dysku. Pygidium kształtem kolcowate. Przysadki odwłokowe samca w nasadowej ⅓ zakrzywione, na krawędzi wewnętrznej opatrzone małymi guzkami i zębem wierzchołkowym. Przysadki samicy proste, wyciągnięte. Samcze genitalia o wąskiej i stosunkowo krótkiej środkowej płytce paramery, virga w obrębie płatka płciowego krótkim, a pęcherzyku podstawowym prostym i silnie zesklerotyzowanym[3].
Biologia i znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Samice D. lineare wykazują troskę rodzicielską o potomstwo. Wyszukują one odpowiedniego gniazda, gdzie składają około 22–38 jaj, które następnie czyszczą i ochraniają. To samo tyczy młodych larw, które lęgną się z jaj po 7 do 10 dniach. Samice oprócz czyszczenia jaj i larw sprzątają również gniazda. Jaja innych samic nie są rozpoznawane jako obce; następuje ich adopcja. Wydajność klucia w przypadku jaj pozbawionych takiej opieki jest niższa[4].
Skorek ten odgrywa ważną rolę w wielu południowoamerykańskich uprawach, odżywiając się jajami i młodymi larwami uznawanych za szkodliwe gatunków sówkowatych. W uprawach bawełny odżywia się Alabama argillacea, a w uprawach soi i kukurydzy Sitotroga frugiperda[5]. Pożyteczną rolę odgrywa także na polach pszenicy[4].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek neotropikalny i nearktyczny. Rozprzestrzeniony od Ameryki Południowej (m.in. północna Argentyna[5], Paragwaj[6], Brazylia[3]) przez Amerykę Centralną, po Kubę i południe Stanów Zjednoczonych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Doru lineare, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Doru linearis na: Dermaptera Species File (Version 5.0/5.0). [dostęp 2014-08-24].
- ↑ a b c d e Henrik Steinmann: Das Tierreich: Dermaptera : Eudermaptera II. de Gruyter, 1993.
- ↑ a b Alessandra Regina Butnariu, Amarildo Pasini, Fernanda Santos Reis, Eduardo Bessa. Maternal Care by the Earwig Doru lineare Eschs. (Dermaptera: Forficulidae). „Journal of Insect Behavior”. 26, s. 667-678, 2013.
- ↑ a b Mabel Romero Sueldo, Occtavio A. Bruzzone, Eduardo G. Virla. Characterization of the earwig, Doru lineare, as a predator of larvae of the fall armyworm, Spodoptera frugiperda : A functional response study. „Journal of Insect Science: V”. 10.
- ↑ James Abram Garfield Rehn. Non-Saltatorial and Acridoid Orthoptera from Sapucay, Paraguay. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 59 (2), s. 151–192, 1907.