Drzym białobrody
| Notharchus pectoralis[1] | |||
| (G.R. Gray, 1846) | |||
.jpg) Canopy Tower, Panama | |||
_2.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
drzym białobrody | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Drzym białobrody[4] (Notharchus pectoralis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drzymów (Bucconidae). Występuje w Ameryce Centralnej i północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
W 1846 roku George Robert Gray w swojej publikacji The genera of birds zamieścił ilustrację tego ptaka i nadał mu binominalną nazwę Bucco pectoralis. Nie zamieścił dokładniejszego opisu ani nie podał miejsca typowego[2][5]. W 1863 roku Jean Cabanis i Ferdinand Heine umieścili ten gatunek w nowo przez siebie opisanym rodzaju Notharchus[6] i tak jest on klasyfikowany do tej pory[4][7][8].
Jest to gatunek monotypowy[7][8]. Jest blisko spokrewniony z drzymem czarnoczapkowym (N. ordii), niektórzy autorzy sugerują, że tworzą one nadgatunek[7][9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Drzym białobrody mierzy od 19 do 23 cm długości i waży od 60 do 69 g. Upierzenie jest przeważnie błyszcząco niebiesko-czarne, z białym kołnierzem, policzkami, gardłem i brzuchem, niebiesko-czarną obwódką na piersi i czarnym ogonem z białymi końcówkami piór. Na złożonym skrzydle i kuprze widoczne są wąskie białe plamki. Boki są ciemnoszare, z plamami. Gruby dziób jest czarny, podobnie jak stopy, a tęczówka oka jest ciemnobrązowa lub czerwona. Obie płcie są identycznie upierzone[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Drzym białobrody występuje od Strefy Kanału Panamskiego do środkowej Kolumbii i na południe przez zachodnią Kolumbię do północno-zachodniego Ekwadoru. Zamieszkuje wilgotne nizinne lasy deszczowe i lasy wtórne od poziomu morza do wysokości 1000 m n.p.m. Rzadko występuje na obrzeżach lasów, jest bardziej związany z lasami niż jego krewniacy, ale często można go spotkać w pobliżu cieków wodnych. Zwykle występuje w koronach drzew, ale schodzi na poszycie, aby ścigać ofiary wypłaszane przez mrówki leśne[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Ptak ten poluje z grzędy, nurkując na zdobycz, a także podąża za rojami mrówek. Przed zjedzeniem zdobyczy obija ją o miejsce, gdzie siedzi. Poluje na różne gatunki zwierząt, w tym stonogi i krocionogi, skorpiony, pająki, karaczany, modliszki, koniki polne, chrząszcze i jaszczurki[7].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy trwa od marca do maja w północno-zachodniej Kolumbii i od marca do lipca w Panamie. Oboje rodzice wykopują norę lęgową w nadrzewnej termitierze, zazwyczaj na wysokości od 2,3 do 12,5 m nad ziemią. Wielkość lęgu wynosi trzy jaja, ale zaobserwowano nie więcej niż dwa młode z lęgu. Jaja wysiadują oboje rodzice[7].
Wokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Pieśń drzyma to 10–30 głośnych gwizdów, po których następują około 3 niższe, wolniejsze gwizdy, kończące się kilkoma zanikającymi świstami. Wydaje również zgrzytliwy dźwięk, gdy spiera się o terytorium[7].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje drzyma białobrodego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Ma duży zasięg i populację liczącą co najmniej 50 000 dojrzałych osobników, choć uważa się, że jego liczebność spada[3]. Gatunek ten jest generalnie rzadki, ale może być często przeoczany ze względu na jego zwyczaj pozostawania w bezruchu wśród koron drzew przez wiele godzin. Zagrożeniem jest naruszanie[7] i utrata siedlisk[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Notharchus pectoralis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b D. Lepage, Black-breasted Puffbird Notharchus pectoralis, [w:] Avibase [online] [dostęp 2023-12-16] (ang.).
- ↑ a b c Notharchus pectoralis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucconidae Horsfield, 1821 - drzymy - Puffbirds (Wersja: 2020-06-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-12-16].
- ↑ G.R. Gray, The genera of birds : comprising their generic characters, a notice of the habits of each genus, and an extensive list of species referred to their several genera, Londyn [1849], tabl. 26 + s. 74 (ang.).
- ↑ J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 4: Klettervögel. Cz. 1: Kuckuke und Faulvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1862–1863, s. 152. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i P.C. Rasmussen, N. Collar, Black-breasted Puffbird (Notharchus pectoralis), version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020, DOI: 10.2173/bow.blbpuf1.01 [dostęp 2023-12-16] (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Remsen i inni, A classification of the bird species of South America [online], South American Classification Committee. American Ornithological Society, 26 listopada 2023 (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).