Dwór Skrzyńskich w Rzeszowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dwór Skrzyńskich
Symbol zabytku nr rej. A-1113 z 30.08.1979[1]
Ilustracja
Dwór w 2022
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Rzeszów

Adres

ul. Unii Lubelskiej 3

Styl architektoniczny

klasycyzm

Kondygnacje

1 + 2 facjaty

Powierzchnia użytkowa

300 m²

Rozpoczęcie budowy

1828

Ukończenie budowy

1830

Ważniejsze przebudowy

XIX w., XX w.

Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dwór Skrzyńskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dwór Skrzyńskich”
Ziemia50°01′57,911″N 21°59′45,344″E/50,032753 21,995929

Dwór Skrzyńskich w Rzeszowie – zabytkowy dwór znajdujący się w Rzeszowie w województwie podkarpackim.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dwór został wybudowany w latach 1828–1830[2] na zlecenie Klemensa Skrzyńskiego, syna Franciszka Borgiasza Skrzyńskiego[3]. Budynek rozbudowano w XIX wieku. W 1928 roku obiekt został odkupiony przez Jana i Karolinę Leśniaków, a w 1967 roku odziedziczył go Stefan Leśniak. Prawdopodobnie w okresie bycia własnością Leśniaków przebudowano przedsionek i taras dworu. W 1968 roku budynek został przejęty przez skarb państwa[4]. W 2023 roku mieściło się w nim biuro ogłoszeń gazety Nowiny[5].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynek reprezentuje styl klasycystyczny. Murowany z cegły, parterowy[4] z dwiema facjatami od strony północnej i południowej[6], otynkowany i częściowo podpiwniczony. Zbudowano go na rzucie prostokąta, z gankiem od północy, nad którym znajduje się taras z żelazną balustradą oraz tarasem od południa. Daszek nad przedsionkiem został wsparty kolumną toskańską[4]. W budynku zachowały się dwa okna krosnowe sześcioszybne. Elewacje północna i południowa siedmioosiowe i boniowane, zaś facjaty dwuosiowe[6]. Ściany zwieńczone gzymsem profilowanym, pod oknami również gzymsy profilowane. Nad oknami płyciny[4] w kształcie półkola wypełnione motywem wschodzącego słońca[a][6]. Naroża budynku z kanelowanymi pilastrami[4]

Dach obiektu czterospadowy[2][6][7], pokryty blachą. Więźbę dachową stolcową wzmacniają jętki nad stolcem[4].

Wnętrze o układzie dwutraktowym, z korytarzem i klatką schodową pomiędzy traktami. Klatka schodowa ze schodami zabiegowymi i wejściem w formie arkady zamkniętej półkoliście. Na podeście klatki schodowej płytka prostokątna, nisza zamknięta segmentowo. W jednej z facjat zamknięta półkoliście nisza w narożu[4]. Wewnątrz zachowane pozorne sklepienie zwierciadlane[6].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Według innego źródła jest to dekoracja palmetowa[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. a b Dwór Skrzyńskich przy Unii Lubelskiej [online], archiwalne.radio.rzeszow.pl, 21 listopada 2018 [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  3. Rzeszowskie zamki, pałace i dwory [online], archiwalne.radio.rzeszow.pl [dostęp 2023-07-16] (pol.)..
  4. a b c d e f g Barbara Tondos, Karta biała dworku, 9 czerwca 1978 [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  5. Kontakt z Biurem reklamy i ogłoszeń [online], Nowiny, 9 listopada 2019 [dostęp 2023-07-14] (pol.).
  6. a b c d e Karta zielona dworku, 27 sierpnia 1959 [dostęp 2023-07-15] (pol.).
  7. a b Dworek Skrzyńskich. erzeszow.pl. [dostęp 2023-07-15]. (pol.).