Działko Typ 99
 Działka Typ 99-1 i 99-2 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj |
działko lotnicze |
| Historia | |
| Produkcja |
1939–1945[1] |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
20 mm |
| Nabój | |
| Magazynek |
bębnowy, 30, 45, 60 i 100[1] (działko Typ 99-1) |
| Taśma nabojowa |
taśma (tylko model 4)[1] |
| Wymiary | |
| Długość |
1331–1653 mm[1] (działko Typ 99-1) |
| Długość lufy |
810 mm[2] |
| Masa | |
| karabinu właściwego |
23,2–30 kg[1][2] (działko Typ 99-1) |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
600 m/s[1] (działko Typ 99-1) |
| Szybkostrzelność teoretyczna |
520–550 strz./min[1] (działko Typ 99-1) |
| Zasięg skuteczny |
800–1000 m[3] |
Działko Typ 99 (karabin maszynowy Marynarki Typ 99) – działko lotnicze kalibru 20 mm używane w samolotach Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w okresie II wojny światowej. Produkowane w wersjach Typ 99-1 i Typ 99-2. Działko bazowało na licencyjnym Oerlikonie FF.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W Cesarskiej Marynarce Wojennej wszystkie automatyczne karabiny i działka lotnicze bez względu na ich kaliber określane były mianem kijuu (skrót od kikan juu czy „karabin maszynowy”), dalsze oznaczenie to rok wprowadzenia do służby i pokazywało dwie ostatnie cyfry roku według kalendarza japońskiego (2599 – 1939 w kalendarzu gregoriańskim)[4]. W przypadku wprowadzenia modyfikacji w wyniku których powstał nowy model tej samej broni otrzymywała ona oznaczenie gata („model”), mniejsze modyfikacje w ramach tego samego modelu oznaczane były słowem kai (kaizo – „modyfikacja”, „zmiana”), na przykład oznaczenie 99 shiki 3 gata kai 2 jest tłumaczone jako „typ 99, model 3, druga modyfikacja”[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1935 japońska Marynarka zakupiła przez podstawione osoby trzecie po kilka egzemplarzy działek Oerlikona FF F, FF L i FF S, które zostały zbadane i bardzo wysoko ocenione[5]. W 1937 utworzono przedsiębiorstwo Dainihon Heiki KK, które dzięki pomocy Marynarki zakupiło licencje do budowy wszystkich trzech działek[5]. Od 1939 przedsiębiorstwo Dainihon Heiki prowadziło już produkcję seryjną na dużą skalę[1].
Nazewnictwo produkowanych w Japonii oerlikonów FF F przeszło przez kilka zmian; pierwsze działa znane były jako „E shiki 1 gata” (wzór E, model 1 – „E” to skrót od „Erikon”, japońskiej pisowni Oerlikona), następnie znane były jako „E shiki 1 gou”, a do służby weszły już pod oznaczeniem „Typ 99-1” („99” to rok produkcji – zobacz wyżej, a „1” to pierwszy rodzaj takiego działka, w tym samym roku do produkcji, a później do służby weszło działko Typ 99-2)[1].
Z kolei pierwsze produkowane w Japonii oerlikony FF L były znane jako „E shiki 2 gata” (wzór E, model 2 – „E” to skrót od „Erikon”), następnie znane były jako „E shiki 2 gou”, a do służby weszły pod oznaczeniem „Typ 99-2”
Działko Typ 99-1 produkowane było w wersji stałej i ruchomej, wersja ruchoma było nieco cięższa (z powodu dodatkowych akcesoriów) i dłuższa (tłumik płomieni i inne)[1][3].
W czasie wojny działka Typ 99-1 były wielokrotnie modernizowane, wersja nieruchoma działka miała cztery różne modele (gata), wersja ruchoma miała przynajmniej dwa modele, każdy z dwoma modyfikacjami (kai)[1][3].
Działka Typ 99-1 z powodu stosunkowo niskiej prędkości wylotowej pocisków miały dość zakrzywioną trajektorię lotu i działka tego typu nie było początkowo lubiane przez pilotów[1].
Działko Typ 99-2 produkowane było w tylko wersji stałej – nieruchomej w myśliwcach lub ruchomej w wieżyczkach mechanicznych, nie produkowano wersji ruchomej, obsługiwanej ręcznie jak w przypadku działka Typ 99-1[1]. Działko używane było także w instalacjach typu Schräge Musik w myśliwcach nocnych takich jak Yokosuka D4Y2 i Nakajima J1N1-S[6][7].
W czasie wojny działka Typ 99-2 były wielokrotnie modernizowane, produkowano przynajmniej pięć wersji (gata) działka[1]. Wersja piąta została przyjęta do służby w maju 1945 i być może nie została użyta bojowo, wersja czwarta miała zmieniony mechanizm buforu zamka z kilkoma bardzo silnymi sprężynami i większą szybkostrzelność[1]
Działka Typ 99-1 używane były między innymi w takich samolotach jak[8]:
- Kawanishi H6K[9]
- Kawanishi H8K[10]
- Mitsubishi G3M[11]
- Mitsubishi G4M[12]
- Kawanishi N1K[13]
- Mitsubishi A6M[14]
- Nakajima J1N[15]
- Nakajima C6N[16]
- Yokosuka P1Y[17]
- Mitsubishi J2M[18]
Działka Typ 99-2 w znacznej mierze zastąpiło działko Typ 99-1 i używane były między innymi w takich samolotach jak[8]:
- Aichi E16A[19]
- Aichi B7A[20]
- Kawanishi N1K1-J[13]
- Mitsubishi A6M[14]
- Mitsubishi G4M[21]
- Mitsubishi J2M[22]
- Nakajima J1N[15]
- Yokosuka D4Y[23]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 130.
- ↑ a b c d e A.G. Williams: Rapid Fire. s. 239.
- ↑ a b c René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 531.
- ↑ a b Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 126.
- ↑ a b Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 129.
- ↑ Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. s. 131-3.
- ↑ A.G. Williams: Rapid Fire. s. 175-6.
- ↑ a b A.G. Williams: Rapid Fire. s. 172.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 306.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 313.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 357.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 386-387.
- ↑ a b René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 320.
- ↑ a b René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 376.
- ↑ a b René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 422.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 439.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 467-8.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 395-6.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 287.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 291.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 387.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 396.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 460.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
- Robert C. Mikesh: Japanese Aircraft Equipment 1940–1945. Atglen, PA: Schiffer Publishing, 2004. ISBN 0-7643-2097-1.
- Anthony G. Williams: Rapid Fire: The Development of Automatic Cannon and Heavy Machine Guns for Armies, Navies, and Air Forces. Airlife Publishing, Ltd, 2000. ISBN 978-1840371222.