Eduard Künneke

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eduard Künneke
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1885
Emmerich am Rhein

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

27 października 1953
Berlin

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Eduard Künneke (ur. 27 stycznia 1885 w Emmerich am Rhein, zm. 27 października 1953 w Berlinie[1][2][3]) – niemiecki kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował w Hochschule für Musik w Berlinie, następnie był uczniem Maxa Brucha w Königliche Akademie für Musik[2]. Po ukończeniu studiów początkowo udzielał lekcji gry na fortepianie i kierował nagraniami wokalnymi w wytwórniach płytowych, założył też męskie towarzystwo śpiewacze w Poczdamie[2]. Był chórmistrzem kierowanego przez Maxa Reinhardta Neues Operettentheater am Schiffbauerdamm (1907–1909) i kierownikiem teatru dworskiego w Mannheimie (1909–1911)[2][3]. W tym czasie pisał muzykę do sztuk teatralnych, m.in. Calderóna i Goethego[3]. W 1911 roku został zatrudniony jako kapelmistrz i kompozytor w berlińskim Deutsches Theater, od 1916 roku był natomiast kapelmistrzem Friedrich-Wilhelmstadtisches Theater[2].

Początkowo bezskutecznie próbował swoich sił jako twórca oper[1][2][3]. Później zwrócił się w stronę operetki, odnosząc na tym polu sukces[2]. Największą popularność wśród publiczności zdobyły sobie jego operetki wystawiane w latach 20. XX wieku w Berlinie[1]. W 1925 roku bez większego sukcesu próbował wystawić musicale na Broadwayu[1]. Po II wojnie światowej próbował podjąć trasy koncertowe po Europie, jednak ze względu na zły stan zdrowia musiał porzucić ten zamiar[2]. Przez wiele lat przyjaźnił się z dyrygentem Franzem Marszalkiem, który był propagatorem twórczości Künnekego i po 1945 roku dokonał nagrań płytowych wielu jego operetek[3].

Był reprezentantem tzw. operetki berlińskiej, wykazywał predylekcję do wielkich finałów i scen ansamblowych[2]. Posługiwał się tradycyjnym językiem dźwiękowym, nie wykazując zainteresowania nowymi trendami harmonicznymi i aranżacyjnymi[2]. Oprócz operetek skomponował także uwerturę, koncert fortepianowy i inne utwory instrumentalne[2], pisał też utwory fortepianowe i muzykę do filmów[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2][3])

Opery

  • Die Marmorfrau (nie wystawiona)
  • Robins Ende (wyst. Mannheim 1909)
  • Coeur-As (wyst. Drezno 1913)
  • Nadja (wyst. Kassel 1931)

Operetki

  • Der Vielgeliebte (wyst. Berlin 1919)
  • Wenn Liebe erwacht (wyst. Berlin 1920)
  • Vetter aus Dingsda (wyst. Berlin 1921)
  • Die Ehe im Kreise (wyst. Berlin 1921)
  • Verliebte Leute (wyst. Berlin 1922)
  • Casino-Girl (wyst. Berlin 1923)
  • Die hellblauen Schwestern (wyst. Berlin 1925)
  • Riki-Tiki (wyst. Londyn 1926)
  • Lady Hamilton (wyst. Wrocław 1926)
  • Die blonde Liselott (wyst. Altenburg 1927, wersja zrewid. pt. Liselott wyst. Berlin 1932)
  • Die singende Venus (wyst. Wrocław 1928)
  • Die Tenor der Herzogin (wyst. Praga 1931)
  • Glückliche Reise (wyst. Berlin 1932)
  • Die Fahrt in die Jugend (wyst. Zurych 1933)
  • Die lockende Flamme (wyst. Berlin 1933)
  • Klein Dorrit (wyst. Szczecin 1933)
  • Liebe ohne Grenzen (wyst. Wiedeń 1934)
  • Herz über Bord (wyst. Zurych 1935)
  • Die grosse Sünderin (wyst. Berlin 1935)
  • Zauberin Lola (wyst. Dortmund 1937)
  • Hochzeit in Samarkand (wyst. Berlin 1938)
  • Der grosse Name (wyst. Düsseldorf 1938)
  • Die Wunderbare (wyst. Fürth 1941)
  • Traumland (wyst. Drezno 1941)
  • Hochzeit mit Erika (wyst. Düsseldorf 1949)

Musicale

  • The Love Song (wyst. Broadway 1925)
  • Mayflowers (wyst. Broadway 1925)

Singspiele

  • Das Dorf ohne Glocke (wyst. Berlin 1919)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1986. ISBN 978-0-02-865528-4.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Lucjan Kydryński: Przewodnik operetkowy. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1986, s. 263–264. ISBN 83-224-0316-X.
  3. ↑ a b c d e f Robert Ignatius Letellier: Operetta: A Sourcebook. T. II. Kraków: Cambridge Scholar Publishing, 2015, s. 720–723. ISBN 978-1-4438-6817-4.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eduard_Künneke&oldid=71529019”