Edward Żółtowski

Edward Żółtowski
	generał
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1775 ; Mochowo
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1842 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1792–1832
Siły zbrojne	Legiony Polskie we Włoszech; Armia Księstwa Warszawskiego; Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	wojny napoleońskie; powstanie listopadowe
	Odznaczenia

Edward Żółtowski herbu Ogończyk (ur. 18 marca 1775 w Mochowie pod Sierpcem, zm. 30 stycznia 1842 w Warszawie) – generał polski i francuski.

Życiorys

. W 1792 wstąpił do artylerii I Rzeczypospolitej. Wziął udział w powstaniu kościuszkowskim. Od maja 1797 walczył w Legionach Polskich we Włoszech w stopniu porucznika artylerii pieszej. Awansowany na kapitana 3 batalionu piechoty. W szeregach legionów uczestniczył w kolejnych kampaniach 1797, 1798, 1799, 1800. Był kapitanem 1 regimentu piechoty polskiej.

W 1806 wraz z Wielką Armią przybył do kraju, mianowany został majorem w 3 pułku piechoty (wówczas 11 pułk piechoty), wraz z którym bił się pod Nidzicą i Dobrym Miastem. 2 marca 1807 mianowany dowódcą pułku w stopniu pułkownika.

W czasie wojny polsko-austriackiej poprowadził 3 pułk piechoty w bitwie pod Raszynem, prawdopodobnie wziął też udział w szturmie Sandomierza, której to twierdzy później bronił. Dowodząc dwoma lekkimi kompaniami 3 pułku uczestniczył w szturmie Zamościa. 11 grudnia 1811 awansowany do stopnia generała brygady. 3 marca 1812 objął dowództwo 1 brygady w 17 Dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Przeszedł cały szlak bojowy tej formacji w kampanii 1812.

Powrócił do Księstwa z misją objęcia dowództwa brygady w dywizji Izydora Krasińskiego w Kaliszu. W obliczu choroby generała dowodził całością tej formacji (ok. 7.000 ludzi) od 12 lutego 1813. Ze swoim zgrupowaniem przebił się do Lipska, gdzie 4 marca 1813 oddał dowództwo Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Na czele piechoty dywizyjnej (2 i 4 pułk piechoty) odbył całą kampanię niemiecką. Został ranny w bitwie pod Lipskiem. 23 października odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. 3 marca 1814 mianowany generałem brygady armii francuskiej. 5 maja otrzymał dymisję.

Służył w armii Królestwa Polskiego, mianowany dowódcą 1 Brygady 2 Dywizji Piechoty. W 1826 awansowany do stopnia generała dywizji i mianowany komendantem Twierdzy Zamość. W czasie powstania listopadowego organizował oddziały powstańcze w Lubelskiem.

Był członkiem loży wolnomularskiej Wolność Odzyskana^[1].

Odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari (1808)^[2]
Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Legii Honorowej (oba w 1813)^[2]
Krzyż Kawalerski Orderu Obojga Sycylii (1814)^[2]
Order Świętego Stanisława II klasy (1819)^[3]
Znak Honorowy za 30 lat służby (1830)^[4]
Order Świętego Włodzimierza III klasy^[5]

Genealogia

Edward Żółtowski był dziadkiem XIX wiecznej pisarki Jadwigi Łuszczewskiej, znanej pod pseudonimem Deotyma.

Zobacz też

Przypisy

↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
↑ ^a ^b ^c Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 147
↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 11, Warszawa 1932, s. 205.
↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
↑ Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1827. s. 6, 87.

Linki zewnętrzne

[1] Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.

[tj-2] Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 147

[3] Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 11, Warszawa 1932, s. 205.

[4] Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]

[rwkp-5] Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1827. s. 6, 87.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]