Edward Kubalski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Kubalski
Data i miejsce urodzenia

18 października 1872
Trzciniec

Data i miejsce śmierci

3 marca 1958
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie[1]

Zawód, zajęcie

prawnik, samorządowiec, urzędnik, działacz społeczny, poeta

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Partia

Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne

Edward Kubalski (ur. 18 października 1872 w Trzcińcu, zm. 3 marca 1958 w Krakowie) – polski prawnik, samorządowiec, poeta, działacz Polskiego Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, członek Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego i Ligi Narodowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1890 ukończył gimnazjum w Krakowie, po czym podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, zakończone w 1894. W 1896 rozpoczął pracę w krakowskim magistracie, początkowo na stanowisku dietariusza. 31 października 1918, jako wysokiej rangi urzędnik magistracki, aktywnie uczestniczył w procesie opanowywania Krakowa przez oddziały polskie[2]. Został w związku z tym odznaczony Krzyżem Oswobodzenia Krakowa, którym uhonorowano wówczas również Ignacego Daszyńskiego, Bolesława Roję czy Antoniego Stawarza[3]. W latach 1926–1927 był członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1928 objął w magistracie funkcję naczelnika wydziału III, a następnie wydziału V. W 1935 przeszedł na emeryturę.

Jego wspomnienia z czasów okupacji II wojny światowej zostały wydane w 2010[4] i, ponownie, w 2018[5].

Działalność w „Sokole”[edytuj | edytuj kod]

Edward Kubalski wstąpił do gniazda krakowskiego i aktywnie zaangażował się w prace na rzecz Towarzystwa po ukończeniu studiów. W 1906 został dyrektorem gniazda, a od 1913 był redaktorem „Przeglądu Sokolego”. Był także jednym z inicjatorów rozpoczęcia przez ruch sokoli aktywności paramilitarnej. Włączył się w tworzenie nowych struktur i formowanie z nich jednostek legionowych w sierpniu 1914, ale w chwili zaprzysiężenia Legionów 4 września 1914 na błoniach krakowskich wraz z kilkoma współpracownikami odmówił złożenia przysięgi na wierność cesarzowi, dystansując się tym samym od polityki realizowanej przez Naczelny Komitet Narodowy[6]. Po zakończeniu II wojny światowej podjął próbę restytucji „Sokoła”, organizując pierwszy powojenny zjazd Towarzystwa we wrześniu 1945. Mozolne odbudowywanie struktur lokalnych zostało przerwane w 1947, kiedy władze komunistyczne ostatecznie zakończyły działalność Towarzystwa.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Paweł Stachnik, Kraków podczas wielkiej wojny, czyli kronika Edwarda Kubalskiego [online], Dziennik Polski, 23 sierpnia 2014 [dostęp 2020-12-06].
  2. A. Chmiel, Oswobodzenie Krakowa 31 października 1918 r., Kraków 1929, s. 49.
  3. Maciej Zakrzewski, Edward Kubalski i jego wspomnienie Wielkiej Wojny, [w:] Edward Kubalski, Kraków w czasie Wielkiej Wojny, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej, 2018.
  4. Edward Kubalski, Niemcy w Krakowie : dziennik 1 IX 1939 - 18 I 1945, Jan Grabowski i Zbigniew R. Grabowski (red.), Budapeszt ; Kraków: Wydawnictwo Austeria, 2010, s. 375, ISBN 978-83-61978-36-7.
  5. Edward Kubalski, Kraków w czasie Wielkiej Wojny, Maciej Zakrzewski, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu : Wydawnictwo Libron, 2018, s. 120, ISBN 978-83-8098-502-5.
  6. Edward Kubalski, Z przeżyć i wspomnień sokolich, Kraków 1997, s. 55.