Eli Urbanová
| Imię i nazwisko |
Eliška Urbanová |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
czeska |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
poezja |
Eli Urbanová, właśc. Eliška Urbanová (ur. 8 lutego 1922 w Čáslaviu, zm. 20 stycznia 2012 w Pradze) – czeska esperantystka, poetka tworząca w esperanto.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 8 lutego 1922 w Čáslaviu jako Eliška Vrzáková[1]. Zadebiutowała w wieku trzynastu lat opowiadaniem po czesku[2]. Po maturze zaczęła pracę w prywatnej szkole muzycznej, gdzie poznała Štěpána Urbana[1], z którym w latach 1942–1955 była w związku małżeńskim[2]. Uczyła gry na pianinie, skrzypcach i wiolonczeli. Od 1965 roku była szkolną wychowawczynią[3].
Jej wczesna twórczość została doceniona przez Marię Majerovą. W 1940 roku ukazała się pierwsza publikacja książkowa Urbanovej: wydany pod pseudonimem tomik poetycki Zrcadlo, napisany po czesku[2]. Pierwszy kontakt z esperanto zawdzięcza aktorowi Karelowi Högerowi, który występował w sztukach teatralnych w esperanto. W 1948 roku zaczęła uczyć się języka. Dwa lata później napisała swój pierwszy wiersz w esperanto, a w 1960 roku ukazał się jej pierwszy tomik poetycki w tym języku, o nazwie Nur Tri Kolorojn!. Jej wiersze ukazywały się w krajowych i zagranicznych czasopismach kulturalnych[2]. Twórczość Urbanovej została wielokrotnie wyróżniona nagrodami, w tym kilkoma nagrodami literackimi podczas Światowych Kongresów Esperanto. W latach 1975–1977 należała do jury konkursów poetyckich podczas kongresów[2]. W 1956 roku została jedną z założycieli Internacia Verkista Asocio, czyli międzynarodowego związku pisarzy esperanto. W 1990 roku została członkinią czeskiego Związku Pisarzy[2]. W 1995 roku ukazała się jej pierwsza i jedyna powieść Hetajro dancas. Autobiograficzne dzieło podzieliło krytyków: niektórzy chwalili odwagę w podejmowaniu prywatnych tematów niespotykaną także w dziełach napisanych w językach narodowych, inni zarzucali zbytnią fragmentaryczność narracji[4].
Zmarła 20 stycznia 2012 w Pradze[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Za źródłem[5]:
- 1940: Zrcadlo (po czesku)
- 1960: Nur Tri Kolorojn!
- 1981: El Subaj Fontoj
- 1986: Verso kaj Larmo
- 1995: Hetajro Dancas (powieść autobiograficzna)
- 1995: Vino, Viroj kaj Kanto
- 1996: Peza Vino – dwujęzyczny tomik w esperanto i po czesku (tłum. na czeski: Josef Rumler)
- 2001: El Mia Buduaro
- 2003: Rapide Pasis la Tempʼ
- 2007: Prefere Ne Tro Rigardi Retro
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Eli Urbanová [online], MĚSTSKÉ MUZEUM A KNIHOVNA ČÁSLAV [dostęp 2020-05-15] (cz.).
- ↑ a b c d e f Sutton 2008 ↓, s. 333.
- ↑ Sutton 2008 ↓, s. 332.
- ↑ Sutton 2008 ↓, s. 335.
- ↑ Sutton 2008 ↓, s. 336–337.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Geoffrey Sutton: Concise Encyclopedia of the Original Literature of Esperanto, 1887–2007. Nowy Jork: Mondial, 2008. ISBN 978-1-59569-090-6. (ang.).