Franciszek Ksawery Martynowski (1873–1926)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Martynowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1873
Bukowsko

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 1926
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

urzędnik

Narodowość

polska

Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Ksawery Martynowski (ur. 3 grudnia 1873 w Bukowsku, zm. 3 czerwca 1926 w Sanoku) – polski wojskowy, urzędnik, działacz niepodległościowy, sokoli i społeczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Franciszek Ksawery Martynowski urodził się 3 grudnia 1873 w Bukowsku jako syn Jan i Marianny z domu Podolak[1][2] (małżeństwo od 1873[3]). Miał siostrę Józefę (ur. 1876)[1].

W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej przez 12 lat i osiem miesięcy służył w c. i k. armii[4]. W 1902 był feldfeblem[2], a w 1905 był c. k. sierżantem w Sanoku[5]. Od około 1909 pełnił stanowisko urzędnika kancelaryjnego (kancelisty) w c. k. dyrekcji okręgu skarbowego w Sanoku[6][7][8][9][10][11].

Nagrobek Franciszka Martynowskiego (stan z 2014)

W 1914 był naczelnikiem Sanockiej Chorągwi Drużyn Bartoszowych, założonej 3 sierpnia 1911[12][13][14][15] (liczba oddziału sanockiego liczyła: w 1911 członków 80, w 1912 – 134, a w 1913 – 176)[16]. Patronował drużynie młodzieży rzemieślniczej (działającej przy Czytelni Mieszczańskiej), wcielonej do powołanego 7 sierpnia 1921 sanockiego oddziału Związku Strzeleckiego (wraz z Janem Rajchlem), który współtworzył i angażował się w jego działalność oddając wiele czasu i poświęcenia[17][18][19][20]. W sanockim oddziale ZS pełnił funkcję sekretarza[21]. W dniach 21–23 września 1921 reprezentował oddział w Ogólnym Zjeździe Delegatów ZS w Warszawie[22]. W latach 20. II Rzeczypospolitej kierował sanockim oddziałem Polskiego Związku Towarzystw Strzeleckich, działającym przy ul. Rynek[23].

Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[24]: w 1912[25], 1920, 1921, 1922[26], 1924[27]. Zasiadał w zarządzie Towarzystwa Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich[28] sprawując stanowisko skarbnika od 1925[29].

Franciszek Martynowski zmarł 3 czerwca 1926 w Sanoku[30][31][13]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 5 czerwca 1926[30][32]. Nagrobek został zwieńczony rzeźbą anioła klęczącego nad księgą[33].

4 lutego 1902 poślubił w Sanoku Teofilę Marię Słuszkiewicz (1882–1951)[34], córkę Michała Słuszkiewicza[2][30][35][36]. Do Drużyn Bartoszowych należała zarówno Teofila Słuszkiewicz, a także Bogumiła Słuszkiewicz – obie w 1939 zamieszkiwały w Sanoku przy ulicy Emilii Plater 1[13][a].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Budweil – inny działacz sokoli w Sanoku i również c. k. urzędnik skarbowy.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W publikacji pt. Drużyny Bartoszowe 1908–1914, wydanej w 1939, podano, że to Bogumiła Martynowska była wdową po urzędniku skarbowym.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Bukowsko Baptisms, Volume VIII, 1859 - 1877. semanchuk.com. [dostęp 2019-05-26].
  2. ↑ a b c Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej w Sanoku (1888–1905). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 188 (poz. 9).
  3. ↑ Bukowsko Banns, Volume II, 1850 – 1898. semanchuk.com. [dostęp 2019-05-26].
  4. ↑ Szematyzm galicyjskich władz i urzędów skarbowych na rok 1914. Lwów: Prezydyum Krajowej Dyrekcyi Skarbu, 1914, s. 167.
  5. ↑ Nadesłane. „Gazeta Sanocka”. Nr 89, s. 4, 10 września 1905. 
  6. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 256.
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 264.
  8. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912.
  9. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 275.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 277.
  11. ↑ Szematyzm galicyjskich władz i urzędów skarbowych na rok 1914. Lwów: Prezydyum Krajowej Dyrekcyi Skarbu, 1914, s. 33.
  12. ↑ Jan Bach: Przegląd Drużyn Bartoszowych. W: Drużyny Bartoszowe 1908–1914. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1939, s. 268.
  13. ↑ a b c Jan Bach: Wykaz imienny członków Drużyn Bartoszowych. W: Drużyny Bartoszowe 1908–1914. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1939, s. 350.
  14. ↑ Przedwojenne organizacje wojskowe w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 33.
  15. ↑ Alojzy Zielecki. Polski ruch niepodległościowy w Sanoku i regionie na tle wydarzeń krajowych przełomu XIX i XX wieku. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 204, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  16. ↑ Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 478.
  17. ↑ Jan Rajchel: Powojenny oddział Z. S. w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 13-14.
  18. ↑ Kazimierz Lach: Kronika oddziałów Z. S. Oddział Z. S. Sanok. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 34.
  19. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 63.
  20. ↑ Tradycje sportowe Sanoka do 1945 roku. isanok.pl, 2007-01-26. [dostęp 2015-06-02].
  21. ↑ Jan Rajchel: Powojenny oddział Z. S. w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 13, 34.
  22. ↑ Jan Rajchel: Powojenny oddział Z. S. w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 14.
  23. ↑ Almanach. Polska Towarzyska. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Editions Woreyd, 1926, s. 423.
  24. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-03-15].
  25. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 148. ISBN 978-83-939031-1-5.
  26. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 151. ISBN 978-83-939031-1-5.
  27. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 154. ISBN 978-83-939031-1-5.
  28. ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 603.
  29. ↑ Stanisław Dobrowolski: Towarzystwo Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich w Sanoku 1917-1945. archivesportaleurope.net, 2010-12-21. [dostęp 2015-08-15].
  30. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 309 (poz. 78).
  31. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. M 1926, (Tom J, str. 299, poz. 78).
  32. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 18.
  33. ↑ Ścieżka spacerowa „Śladami Rodu Beksińskich” w Sanoku. 6. Cmentarz, Epilog. zymon.com.pl. [dostęp 2015-05-30].
  34. ↑ Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 160 (poz. 55).
  35. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 321 (poz. 81).
  36. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 331 (poz. 265).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Ksawery_Martynowski_(1873–1926)&oldid=71779384”