Przejdź do zawartości

Freikorps Oberland

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Freikorps Oberland – wywodząca się z Bawarii, ochotnicza, niemiecka formacja paramilitarna[1].

Historia i działalność

[edytuj | edytuj kod]
Grupa 20 SA-Mannów, byłych członków Bund Oberland. Widoczny emblemat szarotki alpejskiej na umundurowaniu. Monachium, ok. 1925 r.

Freikorps Oberland utworzony został w kwietniu 1919 r. w Bawarii[1]. Wstępujący doń ochotnicy używali specjalnej odznaki, szarotki alpejskiej (niem. Edelweiss), umieszczonej na sztandarze i na czapkach. Nazwa oddziału pochodziła od regionu leżącego na pogórzu alpejskim na południu Bawarii, tzw. Górnej Bawarii (niem. Bayerisches Oberland)[2]. Początkowo składał się z dwóch batalionów piechoty i półtora baterii artylerii licząc około 1050 osób. W czerwcu 1919 r. sformowano przy nim kompanię rezerwy, którą następnie rozbudowano do rozmiarów batalionu. Freikorps Oberland uczestniczył w tłumieniu Bawarskiej Republiki Rad (kwiecień-maj 1919 r.), po czym w tłumieniu rozruchów w Zagłębiu Ruhry[1]. Pod koniec 1919 r. Freikorps Oberland oficjalnie rozwiązano, ponieważ państwa sprzymierzone zażądały od Niemiec likwidacji oddziałów ochotniczych[2], kontynuował on jednak działalność w konspiracji. Poszczególne jego pododdziały weszły w skład Organizacji Escherich (niem. Organisation Escherich). Reaktywowany w 1921 r. Freikorps Oberland, pod dowództwem mjr. Ernsta Horadama był największym niemieckim oddziałem ochotniczym walczącym w ramach Selbstschutz Oberschlesien w III powstaniu śląskim. W czerwcu 1921 r. oddział liczył około 2 tys. ludzi, składał się z trzech batalionów. W skład 1. batalionu wchodziła 60-osobowa grupa szturmowa. Korpus był dobrze wyposażony w broń i inny sprzęt wojskowy oraz dysponował artylerią polową. Pododdziały Oberlandu uczestniczyły w walkach pod Górą Świętej Anny[1]. Bawarczyków z Freikorps Oberland cechowało okrucieństwo wobec jeńców i polskiej ludności cywilnej[3] – np. podczas walk o Kalinów, gdzie spośród 38 poległych tam powstańców z kompanii Mikulczyce (Pułk Zabrzański), większość została zamordowana po wzięciu do niewoli[4]. Po zakończeniu III powstania śląskiego większość jego członków wróciła do Bawarii, na Śląsku pozostały jednak zwarte grupy Bawarczyków, które tworzyły tzw. „wspólnoty pracy” (niem. Arbeitsgemeinschaften). Ich członkowie nadal pozostawali podporządkowani swoim dowódcom, oficjalnie będąc zatrudnionymi w majątkach obszarniczych i zakładach przemysłowych. Na Śląsku Opolskim funkcjonowały wywodzące się z Freikorps Oberland bojówki szpiegowsko-dywersyjne, które przenikały na teren Polski[1]. Jedną z najgroźniejszych bojówek była tzw. Nachrichtenzentrale des Freikorps Oberland, kierowana z Białej Nyskiej przez doc. dra Arnolda Rudego[3]. Pod koniec 1921 r. utworzony został Bund Oberland, nowa organizacja paramilitarna, kontynuująca tradycje Freikorps Oberland[1]. Znaczna ilość zabójstw politycznych popełnionych na Śląsku w latach 1921–1922 dokonana została przez członków Oberlandu. Śląskim oddziałem Bund Oberland kierował sztygar Alfred Mildner z Bytomia, rzecznik współpracy z nazistami[3].

Znani członkowie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Olga Małysa, Niemieckie Freikorpsy w: Słownik Powstań Śląskich. Tom 3. III powstanie śląskie maj-lipiec 1921, Katowice: Wydawnictwo Naukowe FNCE, Biblioteka Śląska w Katowicach, 2021, s. 197–200, ISBN 978-83-67138-36-9.
  2. a b Ryszard Kaczmarek, Horadam Ernst w: Słownik Powstań Śląskich. Tom 3. III powstanie śląskie maj-lipiec 1921, Katowice: Wydawnictwo Naukowe FNCE, Biblioteka Śląska w Katowicach, 2021, s. 535, ISBN 978-83-67138-36-9.
  3. a b c Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982, s. 131.
  4. Ryszard Kaczmarek: Powstania śląskie 1919-1920-1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019, s. 456–457.
  5. Dietrich, Sepp. www.deutsche-biographie.de. [dostęp 2024-09-29]. (niem.).
  6. Himmler, Heinrich. www.bavarikon.de. [dostęp 2024-09-29]. (niem.).