Friedrich Parrot
Johann Jacob Friedrich Wilhelm Parrot (ur. 14 października 1791 w Karlsruhe, zm. 15 stycznia 1841 w Tartu) – niemiecki przyrodnik, badacz i wspinacz. W 1829 roku zorganizował pierwszą w historii wyprawę na szczyt Araratu[1]. Z racji miejsca pracy (Dorpat, wówczas w granicach Imperium Rosyjskiego) nazywany czasem "ojcem" rosyjskiego i estońskiego alpinizmu[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem fizyka Georga Friedricha Parrota, pierwszego rektora Uniwersytetu w Dorpacie (obecnie Uniwersytet w Tartu). Tam też studiował medycynę i nauki przyrodnicze[3]. W 1811 roku wspólnie z geologiem Moritzem von Engelhardtem zorganizował wyprawę na Krym i Kaukaz. Podczas tej ekspedycji używając barometru badał różnice wysokości między poziomem Morza Kaspijskiego i Czarnego. Po powrocie mianowano go asystentem lekarza, a w 1815 roku chirurgiem w Armii Imperium Rosyjskiego. W tym czasie sporo podróżował: w latach 1816 i 1817 zwiedził Alpy i Pireneje, wchodząc m.in. na szczyt Monte Rosy. W 1816 r. został członkiem Petersburskiej Akademii Nauk[4]. W 1821 roku został profesorem fizjologii i patologii, a następnie w 1826 roku profesorem fizyki na Uniwersytecie w Dorpacie[3]. Od 1831 do 1834 roku pełnił tam także funkcje rektora[4].
W 1829 roku, z polecenia rosyjskiego rządu, wyruszył wraz z grupą naukowców i studentów do Armenii oraz na Kaukaz. Dzięki pełnej aprobacie cara Mikołaja I ekspedycji przydzielono również eskortę wojskową. Głównym celem wyprawy była góra Ararat, której szczyt zdobyto 9 października 1829 roku. W 1834 roku opublikował w Berlinie relację z tej podróży[3].
Zmarł w 1841 roku po długiej chorobie i został pochowany na cmentarzu Raadi w Tartu.
Jego imieniem nazwany został krater na Księżycu[5], szczyt w Alpach Parrotspitze oraz krzew parocja perska[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ A.H. Batten: Resolute and Undertaking Characters: The Lives of Wilhelm and Otto Struve. Springer Science & Business, 2012, s. 252. ISBN 978-94-009-2883-1.
- ↑ Giles Thomas: Friedrich Parrot: The man who became the 'father of Russian mountaineering' [1]
- ↑ a b c Botanical Garden of the university of tartu (dorpat) and the Botanical network in the first Half of the 19th century. ies.ee. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
- ↑ a b Friedrich Busch: Der Fürst Karl Lieven und die Kaiserliche Universität Dorpat unter seiner Oberleitung: aus der Erinnerung und nach seinen Briefen und amtlichen Erlassen geschildert. Universität Gent, 1846, s. 19.
- ↑ Planetary Names: Crater, craters: Parrot on Moon [online], planetarynames.wr.usgs.gov [dostęp 2017-08-31] (ang.).
- ↑ parrocja perska - Parrotia persica [online], www.e-katalogroslin.pl [dostęp 2017-08-31].