Głaz Marszałka Józefa Piłsudskiego na Ochocie
 pomnik przyrody ustanowiony 2013-07-02
| |
 Głaz kilka dni po ponownym odsłonięciu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja |
ul. Grójecka 93, Warszawa |
| Obwód |
585 cm |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°12′34,453″N 20°58′40,726″E/52,209570 20,977979
| |
Głaz Marszałka Józefa Piłsudskiego – kamień pamiątkowy poświęcony Józefowi Piłsudskiemu znajdujący się w Warszawie przy ulicy Grójeckiej.
Kamień jest głazem narzutowym – granitognejsem. Ma 215 cm wysokości i 585 cm obwodu. Znajduje się na Ochocie, przy ulicy Metrykantów, na działce ewidencyjnej nr 58 o adresie ulica Grójecka 93, w obrębie geodezyjnym 2-03-09[1].
Jako głaz pamiątkowy został odsłonięty 5 czerwca 1936 roku w ramach otwarcia ogrodu jordanowskiego przy ulicy Opaczewskiej (wówczas lokalizacja pod numerem 1 tej ulicy). Otwarcie miało uroczysty charakter – oprócz prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego wzięły w nim udział pierwsza dama Polski – Maria Mościcka oraz Aleksandra i Wanda Piłsudskie. Na głazie, zgodnie z przeznaczeniem lokalizacji, umieszczono cytat z radiowego przemówienia Józefa Piłsudskiego „Niech się śmieją polskie dzieci śmiechem odrodzenia”[2][3][4]. Aleksandra Piłsudska działała w komitecie organizującym ogród jordanowski przy ulicy Opaczewskiej[5].
Głaz przetrwał wojnę. Po kilku latach z powodów politycznych głaz zakopano w pobliżu, skuwszy wcześniej inskrypcję. Po kilkudziesięciu latach mieszkaniec okolicy, Henryk Winczakowski, który znał świadków tego wydarzenia, przypomniał o nim władzom dzielnicy. Głaz udało się odnaleźć pod boiskiem liceum im. Kołłątaja i odkopać. Tablicę z napisem zrekonstruowano niekompletnie, aby zostawić świadectwo historyczne. Głaz ponownie odsłonięto w rocznicę pierwotnej odsłony – 5 czerwca 2012 roku. Nowa lokalizacja znajduje się w pobliżu poprzedniej, przed wejściem do liceum, któremu powierzono opiekę na głazem. W drugim odsłonięciu wzięła udział prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz i przedstawiciele środowisk związanych z Piłsudskim[2][3][4].
Rok później głaz uznano za pomnik przyrody[1][6].
Nazwę „Głaz Marszałka Józefa Piłsudskiego” nosi również inny pomnik przyrody w Warszawie znajdujący się przed wejściem do Polskich Zakładów Optycznych na ulicy Mińskiej 25[7]. Na Ochocie, na Polu Mokotowskim, znajduje się również kamień upamiętniający Józefa Piłsudskiego jako patrona parku[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Uchwała Nr LIV/1553/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 maja 2013 r. w sprawie ustanowienia pomnika przyrody.. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. 2013-06-17. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ a b Aleksandra Żórawska: Relacja z odsłonięcia pamiątkowego kamienia poświęconego marszałkowi. [w:] Uroczystości, rocznice [on-line]. jpilsudski.org, 20012-0608. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ a b mpw: Zaginiony głaz Piłsudskiego wraca na Ochotę. [w:] Wiadomości z Warszawy [on-line]. wyborcza.pl, 2012-05-31. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ a b rbi: Przemówienie na głazie. Życie Warszawy, 2011-12-16. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ Historia. VII Ogród Jordanowski w Warszawie. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ Pomnik przyrody PL.ZIPOP.1393.PP.1465011.3259. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).
- ↑ Załącznik do rozporządzenia Nr 24 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. (Dz.Urz.Woj.Maz. Nr 124, poz. 3639). Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie. [dostęp 2016-07-13].
- ↑ Pole Mokotowskie. Zarząd Oczyszczania Miasta. [dostęp 2017-08-11]. (pol.).