Gabriel (Callimachi)
| Gheorghe Callimachi | |
| Metropolita Mołdawii | |
.jpg)
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1710 |
| Data i miejsce śmierci |
20 lutego 1786 |
| Metropolita Mołdawii | |
| Okres sprawowania |
1760–1786 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Śluby zakonne |
do 1745 |
| Diakonat |
do 1745 |
| Prezbiterat |
do 1745 |
| Nominacja biskupia |
1745 |
| Chirotonia biskupia |
1745 |
| Data konsekracji |
1745 |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Konsekrator |
Gabriel, imię świeckie Gheorghe Călmașul, następnie zmienione na Callimachi (ur. 1710 w Kimpulungu Mołdawskim, zm. 20 lutego 1786 w Jassach) – rumuński biskup prawosławny, w latach 1760–1786 metropolita Mołdawii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z bojarskiego rodu Călmașul, który uległ hellenizacji i przyjął zmienioną formę nazwiska Callimachi. Jego brat Jan Teodor przez wiele lat był sułtańskim tłumaczem, a następnie został hospodarem Mołdawii. Gheorghe Callimachi wstąpił jako posłusznik do monasteru Putna i był uczniem duchowym jego przełożonego, ihumena Antoniego, w latach 1730–1739 metropolity Mołdawii[1]. Następnie został wyświęcony na diakona, dzięki protekcji brata został archidiakonem przy patriarsze konstantynopolitańskim[2]. W 1745 patriarcha mianował go metropolitą Salonik, na której to katedrze pozostał przez piętnaście lat. W 1760, po usunięciu z urzędu metropolity Jakuba I, objął po nim urząd metropolity Mołdawii[1], o co ubiegał się o 1758, tj. od momentu, gdy jego brat został hospodarem mołdawskim[2].
W Jassach metropolita Gabriel wzniósł nowy sobór metropolitalny pod wezwaniem św. Jerzego (prace rozpoczęte w 1761)[1][2]. Przyjął w metropolii Mołdawii mnicha Paisjusza (Wieliczkowskiego) i jego uczniów, powierzając mu najpierw kierowanie monasterem Dragomirna w pobliżu Suczawy, a gdy ziemie te przeszły pod panowanie austriackie – kolejno monasterami Secu i Neamț[1]. Gruntownie wykształcony, wspierał rozwój oświaty i drukarstwa w Mołdawii. W 1762 wziął udział w organizacji Akademii w Jassach, przekazując jej grunty przylegające do siedziby metropolitów mołdawskich. Z jego błogosławieństwa wydanych zostało ok. 20 ksiąg liturgicznych i katechetycznych[2]. Występował w obronie mołdawskich chłopów przed uciskiem ze strony bojarów, zarówno mołdawskich, jak i fanariotów[2]. Wspólnie z biskupem Romanu Leonem dążył do ograniczenia wpływów greckich w szkołach działających na terenie Mołdawii, zachęcał młodych duchownych do zdobywania wykształcenia[1].
Był rusofilem i zwolennikiem współpracy Mołdawii z Rosją w celu wyzwolenia spod panowania tureckiego[1][2]. Podczas wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1768–1774 korespondował z carycą Katarzyną II[2].
Zmarł w 1786 w monasterze Golia w Jassach i został pochowany w zbudowanym przez siebie soborze św. Jerzego[1].