Jan Teodor Callimachi

Jan Teodor Callimachi

hospodar Mołdawii
Okres	od 1758 do 1761
Poprzednik	Scarlat Ghica
Następca	Grzegorz Callimachi
Dane biograficzne
Data urodzenia	1690
Data śmierci	1780
Dzieci	Grzegorz, Aleksander

Jan Teodor Callimachi (rum. Ioan Teodor Callimachi; ur. 1690, zm. 1780) – hospodar Mołdawii, w latach 1758–1761, z rodu Callimachi.

Życiorys

Był synem Teodora Callimachiego, pierwszym z rodziny Callimachi, który sięgnął po tron hospodarski. Uzyskanie od Wysokiej Porty nominacji na to stanowisko nastąpiło po usunięciu Scarlata Ghiki, przeciwko którego rządom wybuchły krwawe zamieszki (który nie tylko – podobnie jak inni Fanarioci – otaczał się Grekami marginalizując lokalnych bojarów, ale posunął się do obsadzania nimi nawet mniej znaczących, prowincjonalnych stanowisk administracyjnych, co zagrażało podstawowym interesom lokalnego ziemiaństwa). W tej sytuacji nominacja Jana Teodora Callimachiego była efektem kompromisu – z jednej strony jego rodzina miała lokalne korzenie (pierwotnie nazwisko jej brzmiało Călmașul), co mogło uspokoić bojarów, z drugiej strony ojciec Jana Teodora uległ hellenizacji i wszedł w kręgi rodzin fanariockich, które nieprzerwanie panowały w Mołdawii od blisko półwiecza. Sam Callimachi przed objęciem urzędu przez długi czas piastował ważne stanowisko tłumacza sułtańskiego, w której to roli zasłużył się sułtanowi na polu dyplomacji (funkcja ta w tej epoce bardzo często była odskocznią do sięgania po trony hospodarskie Mołdawii i Wołoszczyzny).

Po tron mołdawski sięgało dwóch synów Jana Teodora: Grzegorz i Aleksander. Brat Jana Teodora Gabriel był natomiast w latach 1760–1786 prawosławnym metropolitą Mołdawii.

Bibliografia

• J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970.