Przejdź do zawartości

Galaretnica uszata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Galaretnica uszata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

miseczniaki

Rząd

pawężnicowce

Rodzina

galaretnicowate

Rodzaj

Lathagrium

Gatunek

galaretnica uszata

Nazwa systematyczna
Lathagrium auriforme (With.) Otálora, P.M. Jørg. & Wedin
Fungal Diversity 64: 287 (2014)

Galaretnica uszata Lathagrium auriforme (With.) Otálora, P.M. Jørg. & Wedin – gatunek grzybów należący do rodziny galaretnicowatych (Collemataceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lathagrium, Collemataceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1776 W. Withering, nadając mu nazwę Riccia auriformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2014 Otálora, P.M. Jørg. i Wedin przenosząc go do rodzaju Lathagrium[1].

Synonimy[3]:

  • Collema auriculatum Hoffm. 1796
  • Collema auriculatum f. membranaceum (Kremp.) Leight.
  • Collema auriculatum var. granosum (Schreb.) Boistel 1903
  • Collema auriforme (With.) Coppins & J.R. Laundon 1984
  • Collema granosum (Schreb.) Rabenh. 1845
  • Collema granosum var. auriculatum (Hoffm.) Schaer. 1850
  • Collema granosum var. membranaceum Kremp. 1861
  • Eucollema auriculatum (Hoffm.) Horw. 1912
  • Eucollema granosum (Schreb.) Horw 1912
  • Gabura auriculata (Hoffm.) Kuntze 1891
  • Lichen auriculatus (Hoffm.) Ach. 1799
  • Lichen granosus Schreb. 1771
  • Parmelia auriculata (Hoffm.) Ach. 1803
  • Parmelia auriculata (Hoffm.) Ach. 1803 var. auriculata
  • Parmelia granosa (Schreb.) Steud. 1824
  • Parmelia granosa (Schreb.) Steud. 1824 var. granosa
  • Riccia auriformis With. 1776

Nazwa polska według W. Fałtynowicza[2]. Po przeniesieniu gatunku do rodzaju Lathygrium stała się niespójna z nazwą naukową.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Plecha listkowata. Jest to plecha homeomeryczna, bez kory, zawierająca sinice z rodzaju Nostoc. W stanie suchym jest sztywna, w stanie wilgotnym galaretowata i nabrzmiała. Ma średnicę 4–8 cm i grubość (w stanie wilgotnym) 0,2–0,5 mm. Do podłoża przyrasta luźno, ma kształt kolisty lub nieregularny i barwę ciemną: brunatną, oliwkowozieloną do niebieskoszarej, miejscami może być żółtobrunatna. Jest głęboko powcinana, ale ma nieliczne odcinki o kształcie okrągławym lub wydłużonym, nieco pomarszczone i nieregularnie powcinane. Na powierzchni występują wąskie, siateczkowate lub równoległe prążki oraz liczne izydia o kulistym lub maczugowatym kształcie[4].

Owocniki powstają rzadko. Są to lekanorowe apotecja o średnicy 2–3 mm, o płaskich lub nieco wypukłych tarczkach o barwie od jasno- do ciemnoczerwonej i brzeżku cienkim lub grubym. Powstają w nich bezbarwne murkowate zarodniki o wymiarach 26–36 × 8,5–13 μm. Posiadają 3–4 poprzeczne przegrody i 1–2 podłużne[4].

Reakcje barwne: wszystkie negatywne[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Galaretnica uszata w Europie i Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniona. W Europie występuje od Hiszpanii po 68° szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim. Podano stanowiska także w Azji: w Syrii, Iranie i Malezji[6]. W Polsce występuje głównie w górach, na niżu jest bardzo rzadka[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status NT – gatunek o bliskim zagrożeniu wyginięciem[7].

Rośnie na wilgotnych, zacienionych i porośniętych mchami skałach wapiennych oraz u podstawy pni drzew[4][5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
  2. a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2017-08-15]. (ang.).
  4. a b c d Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. a b Irish lichens. Collema auriforme. [dostęp 2017-08-15].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2017-08-15].
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.