Gelasine
Wygląd
Gelasine elongata | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Gelasine | ||
Nazwa systematyczna | |||
Gelasine Herbert Bot. Mag. ad t. 3779 (1840)[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
G. azurea Herbert | |||
Synonimy | |||
|
Gelasine Herb. – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae), obejmujący 8 gatunków występujących w środkowej Ameryce Południowej, na obszarze od zachodnio-środkowej Brazylii i Boliwii do północno-wschodniej Argentyny i Urugwaju[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Małe wieloletnie rośliny zielne, geofity cebulowe, przechodzące fazę spoczynku[5].
- Pędy
- Podziemna cebula pokryta brązową do czarniawej, papierowatą lub lepką tuniką. Pęd kwiatostanowy rozgałęziony[5].
- Kwiaty
- Okwiat niebieski do fioletowego, często z białymi lub ciemniejszymi plamkami. Listki okwiatu wolne, niemal równej długości lub te w wewnętrznym okółku mniejsze. Nitki pręcików zrośnięte, główki wzniesione. Szyjka słupka smukła, rozwidlona na nitkowate lub oskrzydlone i jednostronnie spłaszczone łatki, zakończone relatywnie szerokim znamieniem i czasami malutkim grzebieniowatym wyrostkiem[5]. Na listkach okwiatu obecne są elajofory, gruczoły wydzielające tłuszcz, przyciągające pszczoły[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj z plemienia Tigridieae, z podrodziny Iridoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[7].
- Wykaz gatunków[4]
- Gelasine caldensis Ravenna
- Gelasine coerulea (Vell.) Ravenna
- Gelasine elongata (Graham) Ravenna
- Gelasine gigantea Ravenna
- Gelasine goodspeediana (R.C.Foster) Celis & Goldblatt
- Gelasine paranaensis Ravenna
- Gelasine rigida Ravenna
- Gelasine uruguaiensis Ravenna
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
- Etymologia nazwy naukowej
- Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckiego słowa γελασινός (gelasinos – dołeczki w policzkach) i odnosi się do struktury kwiatów tych roślin[8].
- Sphenostigma Baker, J. Linn. Soc., Bot. 16: 124 (1877)
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-08-21] (ang.).
- ↑ a b Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
- ↑ a b c Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e P. Goldblatt: Iridaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 322. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 381, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
- ↑ David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.
- ↑ Govaerts R.: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2006. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
- ↑ National Gardening Association Plants Database: Gelasine. 2014-07-25. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):