Georg Grimme

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Georg Grimme
ps. Geo Grimme
Prałat
Ilustracja
Georg Grimme (1982)
Data i miejsce urodzenia

1 października 1907
Braniewo

Data i miejsce śmierci

21 lutego 1986
Münster

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Kościół katolicki

Prezbiterat

26 lipca 1931

Georg Martin Grimme (ur. 1 października 1907 w Braniewie, zm. 21 lutego 1986 w Münster) – warmiński duchowny katolicki, dziekan konsystorza warmińskiego, sędzia prosynodalny, autor licznych publikacji, twórca periodyku Braunsberger Schulhefte.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Georg Grimme urodził się w 1907 roku w Braniewie w rodzinie kupca i księgarza Hansa Grimme (1878–1949) i Josefine z domu Wenzel (1886–1946). Był najstarszy z piątki rodzeństwa, miał 2 siostry i 2 braci, Johannesa i Maxa. Obaj jego bracia zostali również kapłanami, lecz zakonnymi (pallotynami)[1]. Przodkowie jego pochodzili z Sauerlandu (w Nadrenii Północnej-Westfalii), jego dziadek Friedrich Wilhelm Grimme(inne języki) był uznanym poetą, pisarzem i botanikiem[2]. Rodzina Grimme mieszkała w Braniewie na Starym Mieście przy Langgasse 78 (po wojnie ul. Gdańska). Tam ojciec Hans prowadził firmę wydawniczą, sklep z książkami oraz artykułami szkolnymi Benders Buchhandlung, w 1926 przejęty przez Herdersche Buchhandlung[3][4][5][6][7].

Georg ukończył gimnazjum w Braniewie, uzyskując maturę na wiosnę 1926 roku. Od 17 marca 1926 rozpoczął studia prawnicze w Bonn. Po semestrze przeniósł się na Uniwersytet Albrechta w Królewcu. Najpierw planował obrać zawód urzędnika państwowego; marzył, aby zostać starostą. Jednak w trakcie studiów zmienił plany i od semestu letniego 1927 rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Seminarium Duchownym w Braniewie. Po ukończeniu ich otrzymał 26 lipca 1931 roku święcenia kapłańskie w katedrze we Fromborku z rąk biskupa warmińskiego Maximiliana Kallera[4].

Jako neoprezbiter został skierowany do pełnienia posługi duszpasterskiej w parafii św. Antoniego Opata w Wozławkach koło Bisztynka, następnie posługiwał w Tolkowcu i Dobrym Mieście. W 1938 został skierowany do samodzielnego zarządzania parafią, jako kuratus, następnie mianowany został proboszczem w Korniewie[4].

We wrześniu 1939 dzięki jego staraniu, za zgodą biskupa Kallera, udało się uwolnić z obozu koncentracyjnego ze Stalagu I A Stablack (obóz w Kamińsku i Stabławkach) grupę około 25 polskich duchownych, profesorów i proboszczów i umieścić ich następnie w klasztorze w Stoczku Klasztornym[8][4].

W 1945, podczas exodusu przed frontem Armii Czerwonej, opuścił wraz z ludnością cywilną Prusy Wschodnie. W czasie transportu statkiem, który skierował się w stronę Danii, pełnił posługę kapłańską i udzielał sakramentów, również tych ostatnich, umierającym cywilom i rannym żołnierzom. Jako kapłan nie został w Danii internowany jak pozostali pasażerowie, toteż nadal posługiwał pośród uciekinierów oraz więźniów[9]. Gdy stało się jasne, że nie będzie już drogi powrotu do Prus Wschodnich, dla wielu emigrantów nie było już zbyt istotne, dokąd powędrują dalej[10]. Wówczas ks. Grimme obrał za motto życiowe łacińską sentencję tamquam migraturi habitamus (mieszkamy, jakbyśmy musieli migrować). Celem jego wędrówki była najpierw Ameryka Południowa (m.in. Argentyna, Chile, Urugwaj). Od 1949 wykładał łacinę i religię w kolegium św. Urszuli w Maipú(inne języki) w Chile. Był tam również założycielem i dyrektorem centrum kulturalnego „Albertus Magnus" przy uniwersytecie katolickim. W 1954 powrócił do Niemiec, jednak przez wiele lat był związany z wiernymi w Ameryce[11]. Pracował jako nauczyciel religii w gimnazjum w Ahaus w Nadrenii Północna-Westfalia, następnie w Stuttgarcie. W latach 1959–1962 ponownie wyjechał do Danii, był tam rektorem w klasztorze Dalum. Ostatnie lata życia spędził w Münster-Hiltrup.

Był twórcą i współredaktorem Braunsberger Schulhefte, pisał także do Ermländischer Hauskalender. Wniósł znaczny wkład w doprowadzenie do finału procesu beatyfikacyjnego Doroty z Mątowów (beatyfikacja nastąpiła w 1976). W 1963 otrzymał godność radcy konsystorza (Konsistorialrat), w 1969 godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości, w 1978 godność prałata papieskiego. W 1982 wizytator apostolski Johannes Schwalke odznaczył go w uznaniu jego zasług na Warmii – jako pierwszą osobę – Medalem św. Andrzeja[12].

W 1984 został odznaczony Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec na Wstędze[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Liber mortuorum - Księga zmarłych polskich pallotynów i pallotynek [online], libermortuorum.pl [dostęp 2023-10-21].
  2. Von Mensch zu Mensch. Georg Grimme [w:] Das Ostpreußenblatt, Jahrgang 35, Folge 40, 6. Oktober 1984, s. 23
  3. Stadt Braunsberg im Ermland: ein Familienbuch, von Walter Merten, 1976, s. 206
  4. a b c d Franz-Reinhold Hildebrandt Requiem für Leo Grimme [w:] Braunsberg/Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 43, Sommer 1986
  5. Wilhelm Geppert Herdersche Buchhandlung in Braunsberg [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 49 Sommer 1989
  6. Alfred Zimmermann Herdersche Buchhandlung Braunsberg [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 50 Weihnachten 1989
  7. Mitteilungen des Deutschen Verlegervereins, Leipzig, Montag den 17. Mai 1926, S. 9
  8. Gerhard Reifferscheid: Das Bistum Ermland und das Dritte Reich. Böhlau, Köln 1975, s. 236
  9. Geo Grimme [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 63, Sommer 1996
  10. Geo Grimme katholischer Pfarrer, äußert sich zu Dänemark [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 60, Weihnachten 1994
  11. a b Seine erste Kaplanstelle war Wuslack. Monsignore Georg Grimme starb 78jährig in Münster – 1931 in Frauenburg zum Priester geweiht [w:] Das Ostpreußenblatt, 8. März 1986, Jahrgang 37, Folge 10
  12. Prälat Georg Grimme 75 Jahre [w:] Braunsberg / Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 36, Winter 1982/83