Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi
 nr rej. A/105 z 20 stycznia 1971
| |
 Stan na 2019 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Dąbrowskiego 5 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1927 |
| Ukończenie budowy |
1930 |
| Właściciel |
Sąd Okręgowy |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°46′21,5″N 19°28′16,0″E/51,772639 19,471111
| |
| Strona internetowa | |
Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi – budynek zlokalizowany przy placu Dąbrowskiego 5 w Łodzi będący siedzibą Sądu Okręgowego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed powstaniem gmachu dostrzegalny był w Łodzi deficyt przestrzeni, która mogłaby być przeznaczona na umiejscowienie instytucji Sądu Okręgowego. Spowodowane to było faktem, iż w okresie zaborów władze sądowe miały swoją siedzibę w Piotrkowie Trybunalskim. Dopiero odzyskanie niepodległości przez Polskę przyniosło przeniesienie władzy sądowniczej do Łodzi ze względu na fakt, iż ta została ona nową stolicą województwa[1]. Pierwsza siedziba Sądu Okręgowego w Łodzi mieściła się przy ul. Żeromskiego 115 (dawn. ul. Pańska) w budynku Państwowej Szkoły Włókienniczej[2]. W latach 20. XX w. zlecono projekt nowego gmachy sądu architektowi powiatowemu – Józefowi Kabanowi. Pierwszy pomysł wg jego wykonania powstał w 1925 r. i obejmował kompleks zabudowy łączący ze sobą zarówno Sąd Okręgowy, Hipotekę oraz Sądy Grodzkie. W 1927 r. projekt uległ zmianie co było spowodowane poszukiwaniem oszczędności. Zmniejszono projektowaną kubaturę zabudowań, zachowując dotychczasowe instytucje oraz projektując również budynek mieszkalny dla prezesa sądu, prokuratora oraz intendenta. Z planów poprzestano jedynie na realizacji gmachu sądu Okręgowego wraz z mieszkaniami, które powstały w 1930 r.[1] Działalność sądu została zawieszona na okres II wojny światowej. Później budynek funkcjonował jako Sąd Wojewódzki, a następnie znowu jako Sąd Okręgowy. 19 listopada 2010 r. otwarto na sąsiedniej działce drugi gmach sądu, mieszczący 22 sale rozpraw i mieszczący zarówno Sąd Okręgowy jak i Sąd Apelacyjny[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Elewacja budynku od strony placu Dąbrowskiego charakteryzuje się podziałem na trzy części. Centralna część obejmuje główne wejście wraz z główną salą sądową. Podkreślona jest ryzalitem oraz attyką zdobioną reliefem przedstawiającym Sąd Temidy, podtrzymywaną przez pilastry o palmowych kapitelach. Części boczne gmachu obejmują pozostałe sale sądowe. Ich elewacje są gładkie, ich attyki zdobione są emblematami lasek liktorskich. Elewacja od strony ul. Narutowicza tworzy 3 części połączone arkadami. Na terenie posesji powstał również budynek mieszkalny dla prezesa sądu, prokuratora oraz intendenta. Za całość koncepcji architektonicznej gmachu, w tym również wewnętrznego wystroju, odpowiadał architekt Józef Kaban[1]. Budynek jest przedstawicielem modernizmu międzywojennego, opartego o motywy klasyczne[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Józef Kaban, Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi, „Architektura i Budownictwo”, 2, 1933.
- ↑ a b c Historia - Sąd Okręgowy w Łodzi, lodz.so.gov.pl [dostęp 2021-07-29].