Gołąbek bukowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek bukowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula faginea Romagn. Russules d’Europe Afr. Nord (Bordas): 681 (1967) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Gołąbek bukowy (Russula faginea Romagn.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1967 r. Henri Charles Louis Romagnesi we Francji i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:
- Russula faginea Romagn. 1962
- Russula faginea var. gelatinata Kärcher 2005
Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1988 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica do 14 cm, barwa brudnoczerwona, brązowordzawa lub kakaowa. U starszych okazów lub podczas deszczu silnie odbarwia się do płowej i żółtej, jedynie zaokrąglony i krótko karbowany brzeg pozostaje różowy. Skórka matowa i przyrośnięta, dająca się oderwać tylko na brzegu[3].
Kremowe do jasnoochrowych[3].
Wysokość 4–11,5 cm, grubość 1,5–3,2 cm, biały, z czasem żółknący i płowiejący od podstawy w górę[3].
Biały, przebarwiający się na żółtawo, o łagodnym smaku[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 42–57 × 9–13,5 µm. Bazydiospory 8,5–9,7× 7,5–8,7 µm, szeroko elipsoidalne, do odwrotnie jajowatych, pokryte licznymi, dużymi, stożkowatymi brodawkami z nielicznymi łącznikami i wyraźnym hilum. Cystydy 60–120 × 8–13 µm, wrzecionowate, często z kończykiem. Dermatocystydy wąskie, rzadkie, o szerokości do 4,4 µm. W kapeluszu występują sferocysty[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i Europie. Najwięcej stanowisk podano w Europie i jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony[4]. W Polsce do 2003 r. jedyne stanowisko podał Stanisław Domański w 1967 r. w Lasach Łochowskich[5], w 2020 r. podano następne stanowiska[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Naziemny grzyb mykoryzowy, występujący w lasach bukowych[5] i bukowo-grabowych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 148, ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Występowanie Russula faginea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 602, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-10] (pol.).
- ↑ Aktualne stanowiska Russula faginea w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-19] (pol.).