Gołąbek przykry
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek przykry |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula pectinatoides Peck Bull. N.Y. St. Mus. 116: 43 (1907)[1] | |
| Zasięg | |
 Zasięg występowania w Europie | |
.JPG)
Gołąbek przykry (Russula pectinatoides Peck) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
- Russula consobrina var. pectinatoides (Peck) Singer 1926
- Russula pectinata subsp. pectinatoides (Peck) Bohus & Babos 1960
- Russula pectinatoides (Peck 1907) var. pectinatoides
- Russula pectinatoides var. pseudoamoenolens Romagn. 1962
- Russula pectinatoides var. pseudoconsobrina Romagn. 1962
Alina Skirgiełło w 1991 r. opisała ten gatunek pod nazwą gołąbek podgrzebieniasty, Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę gołąbek przykry[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 5-9 cm. Młody płasko-wypukły, starszy wklęsły. Brzeg cienki, ostry i krótko, ale silnie karbowano-gruzełkowaty. Powierzchnia o barwie szaroochrowej, szarożółtej lub szarobrązowej. Skórka lepka i wilgotna, daje się ściągnąć do 2/3 promienia kapelusza[5].
Przyrośnięte lub wolne, łamliwe. Często rozwidlone. Są początkowo białe, później białokremowe. Czasami z rdzawymi plamami i zmarszczkami[5].
Wysokość 3-6 cm, grubość 1-1,5 cm, walcowaty, dołem zwykle cieńszy. Powierzchnia gładka, biaława, u starszych okazów ochrowożółta lub rdzawobrązowa. Jest łamliwy, początkowo pełny, z czasem komorowaty i watowaty[5].
Początkowo dość jędrny, u starszych okazów łamliwy. Jest biały, tylko pod skórką szarobeżowy, a w trzonie beżowy. Ma łagodny, ale nieprzyjemny smak[5].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki o rozmiarach 8-9 × 6-8 µm, odwrotnie jajowate. Powierzchnia pokryta dość licznymi, drobnymi i ostrymi brodawkami, które miejscami tworzą krótki grzebień. Podstawki rozmiarach 40-50 × 6-11,5 µm. Cystydy nieliczne, o rozmiarach 30-100 × 7-11 µm. Zakończone są małym kończykiem. Pod działaniem sulfowaniliny szarzeją. W skórce znajdują się nieliczne przewody mleczne[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, podano jego stanowiska także w Kostaryce, Japonii i Australii[6]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisany jest na niewielu stanowiskach. Jego rozmieszczenie i rozprzestrzenienie w Polsce nie jest znane, prawdopodobnie jest rzadki[4]. Miejscami jednak może być pospolity[5].
Występuje w lasach liściastych i iglastych, również na terenach otwartych. Pojawia się głównie od lipca do sierpnia[5].
Grzyb mikoryzowy[4]. Jest niejadalny[7].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest kilka podobnych gołąbków, ale gołąbek przykry ma zespół cech pozwalających go odróżnić: gruzełkowato prążkowany i lepki kapelusz o słomkowej barwie, łagodny smak. Ostatecznie wątpliwości rozstrzyga mikroskopowa analiza wielkości zarodników i rzeźby ich powierzchni[8]. Najbardziej podobny jest gołąbek grzebieniasty (Russula pectinata). Ma jasnożółtoochrowy kapelusz i ostry smak[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ch.H. Peck. Report of the state botanist 1906. „Bulletin / New York State Museum”. 116, s. 43, 1907. (ang.).
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło: Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota), tom 20. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), gołąbek (Russula). Warszawa-Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].
- ↑ a b Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Mushroom Expert. [dostęp 2015-12-10].