Gołąbek torfowcolubny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gołąbek ceglastoczewrwony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

gołąbek

Gatunek

gołąbek torfowcolubny

Nazwa systematyczna
Russula sphagnophila Kauffman
Report Mich. Acad. Sci. 11: 86 (1909)

Gołąbek torfowcolubny (Russula sphagnophila Kauffman) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1909 r. Calvin Henry Kauffman i nadana przez niego nazwa jest aktualna[1]. Ma 6 synonimów. Są nimi wszystkie odmiany oraz Russula subintegra (Singer) Joachim 1939[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 3–5 cm, bardzo delikatny, półkulisty do wypukłego, czasami nieco garbkowaty w środku, następnie rozszerzający się, na koniec szeroko i nisko wklęsły, z prostym brzegiem i wyraźnie, promieniście bruzdowany. Powierzchnia na środku zielonkawa, oliwkowobrązowa lub jasno oliwkowoszara, na brzegu fioletowawa i blado winna. Często jest silnie wyblakły, nawet u młodych okazów. Skórka daje się odedrzeć z wyjątkiem środka, jest nieco lepka, gładka i błyszcząca[4].

Trzon

Wysokość 4–5 cm, grubość 0,8–1,5 cm, beczkowaty, maczugowato pogrubiony u podstawy, ale nierówny ku górze, bardzo kruchy, bardzo miękki, całkowicie pusty. Powierzchnia drobno chropowata, czysto biała, później w stanie wilgotnym lekko rdzawożółta, ale poza tym niewiele się zmienia[4].

Blaszki

Dość cienkie, prawie wszystkie równe, z tyłu wolne, z przodu zaokrąglone, rozwarte, szerokości 3–5 mm, białe, potem kremowe, słabo rozwidlone[4].

Miąższ

Bardzo delikatny i wręcz miękki, biały, z tendencją do żółknięcia. Zapach owocowy, smak łagodny[4].

Wysyp zarodników

Ciemnokremowe[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 34–40 × 10,5–11 µm. Bazydiospory 8,5–10,2 × 6,5–7,5 µm, odwrotnie jajowate, lekko eliptyczne, kolczaste, prawie siateczkowate, połączone licznymi łącznikami, z dość licznymi, słabo stożkowatymi lub półkulistymi brodawkami o długości do 0,75 µm, niecałkowicie amyloidalnymi, z łącznikami tworzącymi kilka pełnych oczek. Wyrostek wnęki 1,5–1,75 × 1,12–1,5 µm, Łysinka często wydłużona, prostokątna, 2,75 × 2,37 µm.. Cystydy wrzecionowate, 55–100 × 8–10 µm, ostrołukowe lub zwężone w mniej lub bardziej wyraźną szyjkę. Skórka z wąsko maczugowatymi dermatocystydami, o szerokości 4–8 µm[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 2 stanowiska z uwagą, że jego rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. Występuje pod różnymi drzewami liściastymi, dębami, brzozami, na podmokłych terenach[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-03-17] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-03-17] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 614, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g H. Romagnesi, Les Russules d’Europe et d’Afrique du Nord, Mycobank, 1977, s. 1–998 [dostęp 2024-03-20] (fr.).
  5. Występowanie Russula sphagnophila na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-03-17] (ang.).