Grubogonek

Grubogonek
	Pygeretmus
	Gloger, 1841
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	skoczkowce
Rodzina	skoczkowate
Podrodzina	alaktagi
Rodzaj	grubogonek
	Typ nomenklatoryczny
	Dipus platurus H. Lichtenstein, 1823
Synonimy
	Platycercomys Brandt, 1844; Alactagulus Nehring, 1897;
	Platycercomys Brandt, 1844; Alactagulus Nehring, 1897;
Podrodzaje i gatunki
	2 podrodzaje i 3 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 podrodzaje i 3 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Grubogonek^[4] (Pygeretmus) – rodzaj ssaków z podrodziny alaktag (Allactaginae) w rodzinie skoczkowatych (Dipodidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w europejskiej części Rosji, Iranie, Turkmenistanie, Uzbekistanie, Kazachstanie, Mongolii i Chińskiej Republice Ludowej^[5]^[6]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 75–135 mm, długość ogona 70–175 mm, długość ucha 18–37 mm, długość tylnej stopy 30–56 mm; masa ciała 19–86 g^[6]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1841 roku niemiecki zoolog Constantin Wilhelm Lambert Gloger w książce swojego autorstwa o tytule Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte^[1]. Na gatunek typowy Gloger wyznaczył (oznaczenie monotypowe) grubogonka mniejszego (P. platyurus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Pygeretmus: gr. πυγη pugē „zad”; ερετμον eretmon „wiosło”^[9].
Platycercomys: gr. πλατυς platus „szeroki”; κερκος kerkos „ogon”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[10]. Gatunek typowy: Dipus platurus M.H.C. Lichtenstein, 1823.
Alactagulus: rodzaj Alactaga^[a] F. Cuvier, 1838 (alaktaga); łac. przyrostek zdrabniający -ulus^[11]. Gatunek typowy: Dipus acontion Pallas, 1811 (= Dipus sibiricus pumilio Kerr, 1792).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach^[12]^[8]^[5]^[4]:

Pygeretmus Gloger, 1841
- Pygeretmus shitkovi (Kuznetsov, 1930) – grubogonek większy
- Pygeretmus platyurus (H. Lichtenstein, 1823) – grubogonek mniejszy
Alactagulus Nehring, 1897
- Pygeretmus pumilio (Kerr, 1792) – grubogonek karłowaty

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Allactaga F. Cuvier. 1837.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 106. (niem.).
↑ J.F. von Brandt. Remarques sur la classification des Gerboises eu égard surtout aux espèces de Russie, avec un aperçu de la disposition systématique des espèces en général, leur affinite et leur distribution géographique. „Bulletin de la Classe physico-mathématique de l’Académie impériale des sciences de Saint-Pétersbourg”. 2 (14–15), s. 225, 1844. (łac.).
↑ A. Nehring. Gebiss- und Schädel unterschiede von Alactaga elater Licht. und A. acontion Pall. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1897, s. 154, 1897. (niem.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 229. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 322. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b J. Michaux & G. Shenbrot: Family Dipodidae (Jerboas). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 93–95. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pygeretmus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-16].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 208. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 599.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 543.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 87.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[11] Niepoprawna późniejsza pisownia Allactaga F. Cuvier. 1837.

[Gloger-1] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 106. (niem.).

[Brandt-2] J.F. von Brandt. Remarques sur la classification des Gerboises eu égard surtout aux espèces de Russie, avec un aperçu de la disposition systématique des espèces en général, leur affinite et leur distribution géographique. „Bulletin de la Classe physico-mathématique de l’Académie impériale des sciences de Saint-Pétersbourg”. 2 (14–15), s. 225, 1844. (łac.).

[Nehring-3] A. Nehring. Gebiss- und Schädel unterschiede von Alactaga elater Licht. und A. acontion Pall. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1897, s. 154, 1897. (niem.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 229. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 322. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Michaux&Shenbrot-6] J. Michaux & G. Shenbrot: Family Dipodidae (Jerboas). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 93–95. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pygeretmus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-16].

[amw-8] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 208. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655755_599]-9] Palmer 1904 ↓, s. 599.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655699_543]-10] Palmer 1904 ↓, s. 543.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655243_87]-12] Palmer 1904 ↓, s. 87.

[mdd-13] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]

[12]